به گزارش ایران اکونومیست، قدس نوشت: «سلام، خوبی؟ روی این لینک بزن و وارد این بات تلگرامی شو، پول خوبی میده»... اگر شما هم از این پیام‌ها دریافت کرده‌اید بدانید که تنها نیستید؛ «ایردراپ»های تلگرامی که بر پایه فناوری بلاک‌چین کار می‌کنند و چند وقت پیش با «همستر» به اوج شهرت رسیدند، این روزها پرکارتر از همیشه در قالب‌های مختلف، خود را عرضه می‌کنند. اما این ایردراپ‌ها چه هستند؟ آیا سود مالی دارند یا فقط وقت شما را می‌گیرند و احتمالاً کلاه‌برداری‌اند؟
این فناوری را رام کن!
در طول حدود سه دهه گذشته، فناوری‌های حوزه دیجیتال بسته به نوع استفاده و عرضه آن، گاهی مفید، پرسود و قابل اتکا و گاهی هم مورد سوءاستفاده قرار گرفته، حتی خطرناک بوده و وقت و پولی که برای بدست آوردنش زحمت زیادی کشیده‌اید را از بین برده‌اند. واقعیت این است اگر اهل استفاده از چنین فناوری‌هایی هستید باید به فکر رام کردنش باشید. یعنی اولاً پیه خطر را به تنتان بمالید و ثانیاً دنبال راهی باشید که ضریب خطراتش را پایین بیاورید. این رمزارزها مدیریت واحد یا بانک مرکزی ندارند و بدون نیاز به واسطه از طریق بستری که خود با فناوری بلاک‌چین می‌سازند یا از آن استفاده می‌کنند. «ایردراپ»ها اما معمولاً بر بستر تون (TON) قرار دارند، یعنی بستری که خود تلگرام آن را به وجود آورده است. تون هم مثل بیت‌کوین در صرافی‌های ارزهای دیجیتال قیمت مشخصی دارد که با وقایع مختلف، مانند واحدهای پولی رسمی کشورها بالا و پایین می‌رود. هر واحد تون فعلاً حدود ۵.۵ دلار آمریکا قیمت دارد که خیلی ارزان‌تر از بیت‌کوین ۶۰هزار دلاری است! اتفاقاً نکته اصلی که قرار است درباره‌اش حرف بزنیم دقیقاً از همین‌جا شروع می‌شود.
قیمت دو عدد پیتزا
برنامه‌نویسانی که ایردراپ‌های تلگرامی را می‌سازند حساب ویژه‌ای روی کشورهایی باز کرده‌اند که واحد پولی ضعیفی نسبت به دلار دارند و برای مردم این کشورها حتی چند دلار می‌تواند روی زندگیشان تأثیرگذار باشد. همین‌طور خیلی‌ها امیدوارند رمزارزهایی مثل تون روزی بتوانند بسیار گران‌تر از چیزی شوند که الان هستند، دقیقاً همان اتفاقی که برای بیت‌کوین افتاد. سال ۲۰۱۰ شخصی به نام «لِزلو هاینچ» برای خرید دو پیتزا ۱۰هزار بیت کوین هزینه کرد و استدلالش این بود حتی بدست آوردن دو پیتزا هم با این واحد پول غیرفیزیکی به ظاهر بی‌ارزش، غنیمت است. آن بیت‌کوینی که هاینچ برای خرید دو پیتزا خرج کرد حالا ۷۰۰میلیون دلار ارزش دارد! این نیاز به دلار (حتی اندک) و این امید به آینده رمزارزها برای تبدیل شدن به چیزی مانند بیت‌کوین، ترکیبی وسوسه‌کننده برای مردم به وجود آورده و آن‌ها را وادار می‌کند با انجام کارهایی که ایردراپ‌های تلگرامی (یا سایت‌ها و نرم‌افزارهای دیگر) از آن‌ها می‌خواهند به آرزویشان برسند. برای بدست آوردن (استخراج) رمزارزی مثل بیت‌کوین شما نیاز به یک رایانه بسیار قدرتمند و گرانقیمت (یا دستگاهی به نام ماینر با مصرف برق بسیار بالا که بیست‌وچهار ساعته روشن باشد) دارید تا مثلاً پس از دوماه کارکرد شبانه‌روزی به شما یک بیت‌کوین بدهد!
اما ایردراپ‌های تلگرامی از شما چنین کار پرهزینه‌ای نمی‌خواهند؛ در عوض آن‌ها فقط از شما می‌خواهند یک سری وظایف یا به اصطلاح Task انجام دهید. این وظایف در هر ایردراپ متفاوت است و از ضربه زدن به گوشی (مانند همستر) یا فقط هر روز سر زدن به این ایردراپ بدون انجام کاری، تا دعوت کردن افراد دیگر برای عضو شدن (همان کاری که سبب می‌شود فامیل دورتان پس از یک سال یاد شما بیفتد!)، تماشای فیلم‌های تبلیغاتی سازندگان این ایردراپ در یوتیوب، عضو شدن در کانال‌های تلگرامی دیگر یا دنبال کردن صفحات سازندگان در اینستاگرام و ایکس (توییتر سابق) را شامل می‌شود. انجام هر کدام از این کارها به شما امتیاز می‌دهد و شما در میان افراد دیگر حاضر در این ایردراپ رتبه‌بندی می‌شوید. این کارها شاید برای شما زحمت خاصی نداشته باشد (که البته پس از مدتی می‌تواند وقت‌گیر و خسته‌کننده شود) اما برای سازندگان این ایردراپ‌ها سود زیادی دارد. دیده شدن ویدئوهایشان در یوتیوب به آن‌ها پول مستقیم می‌دهد، بالا رفتن اعضایشان در کانال‌ها یا صفحات شبکه‌های اجتماعی به آن‌ها فرصت تبلیغ می‌دهد و ده‌ها کار دیگر که همه برای آن‌ها پولساز است.
سفره‌ای پهن است!
اینجا جایی است که فرق میان سازندگان منصف و غیرمنصف مشخص می‌شود. پس از مدتی سازندگان این ایردراپ‌ها اعلام می‌کنند ما از فعالیت‌های شما سود بدست آوردیم و حالا می‌خواهیم بخشی از این سود را میان شما تقسیم کنیم. حالا امتیاز و رتبه شما تعیین‌کننده می‌شود و البته دستتان هم به هیچ‌کجا بند نیست که این سازندگان چه مقدار جایزه برای فعالیت‌های شما در نظر گرفته‌اند. مثلاً ایردراپ «داگز» (به عنوان یکی از اولین ایردراپ‌هایی که به کاربرانش پول پرداخت کرد) برای کسانی که ۱۰۰هزار امتیاز در این ایردراپ بدست آوردند، حدود ۱۰۰ دلار پرداخت کرد! این امتیازها شامل طول عمر بالای حساب تلگرام آن‌ها، عضو کردن تعداد زیادی دیگر در این ایردراپ و سر زدن هر روز برای مدت حدود دو ماه به این ایردراپ بود. این رقم شاید برای یک کارگر آمریکایی و اروپایی که ساعتی ۱۹دلار درآمد دارد ارزش وقت گذاشتن نداشته باشد، اما وقتی می‌بینیم مثلاً در ایران خودمان یا خیلی از کشورهای دیگر، ۱۰۰دلار به اندازه حقوق حدود دو هفته یک کارگر است، وسوسه شدن خیلی‌ها را برای حضور در ایردراپ‌ها درک می‌کنیم.
ایردراپ‌های مختلفی وعده داده‌اند در آینده‌ای نزدیک به اصطلاح «لیست» شوند (واحدهای امتیازی آن‌ها، در صرافی‌های دیجیتال قیمت‌گذاری شود) و تاریخ دقیقی هم مشخص کرده‌اند که معروف‌ترینشان همستر قرار است پنجم مهرماه لیست شود. هنوز معلوم نیست این ایردراپ‌ها چقدر به کاربرانشان پرداخت کنند بنابراین اگر اهل ایردراپ‌ها نیستید که هیچ، اما اگر به سرتان زده برای جبران مشکلات اقتصادی سراغ آن‌ها بروید، سعی کنید وقتتان را صرف ایردراپ‌های معتبر کنید، مثلاً آن‌هایی که در تلگرام تیک آبی یا طلایی دارند یا آن‌هایی که نامشان در صرافی غیرمتمرکزی مانند dedust آورده شده است. اگر برخی از این ایردراپ‌ها از شما خواستند برای گرفتن امتیاز بیشتر از کیف پول دیجیتالتان به آن‌ها مقداری هرچند اندک پول انتقال دهید این پیشنهاد را با احتیاط هرچه بیشتر بررسی کنید. در آخر این نکته را فراموش نکنید که اگرچه رمزارز دیجیتال در بستری مانند تلگرام شاید سودآور باشد، اما قرار نیست یکباره از آسمان برایتان سکه و ارز دیجیتال ببارد. پس اگر می‌توانید، وقتتان را در جای بهتری صرف کنید و هرگز پولی را که با کار فیزیکی بدست آورده‌اید در خطر قرار ندهید.
