کارگردان: پرسش بهتر از خنداندن است

به گزارش ایران اکونومیست، نمایش کمدی اجتماعی پاداش‌ جنگ به نویسندگی حسام‌ نامی و کارگردانی ثمیلا کریمی ۱۴۰۳ در سالن شماره ۳ تئاتر شهرزاد به روی صحنه رفت.

در این نمایش که از ۲۶ شهریور به روی صحنه رفته و تا بیستم مهر ادامه دارد، ثمیلا کریمی، محمود راسخ‌فر، حمید عبادی، فاطیما چهاردولی و احمد مطوری ایفای نقش کرده‌اند.

این نمایش زن و شوهر فقیری و طماعی را روایت می‌کند که قصد دارند با دستمزد پسرشان که سرباز ارتش است، زندگی و اوضاع مالی‌‍شان را سامان بخشند.

این کمدی اجتماعی در شب‌های گذشته مورد توجه مخاطبان از هر قشری و اصحاب رسانه قرار گرفت.

ایجاد پرسش برایم مهمتر از خنداندن است

حسام نامی استاد دانشگاه و نویسنده نمایشنامه پاداش جنگ در گفت‌وگو با ایران اکونومیست درباره نمایشنامه پاداش جنگ، اظهار داشت: پاداش جنگ نوع برخورد دو انسان را نشان می‌دهد که منافع خود را برتر از هر چیز می‌دانند و مخاطب با اینکه به خاطر موقعیت ایجاد شده، می‌خندد اما به حال این نگرش و افول اصول زندگی، تاسف هم می‌خورد.

وی افزود: چیزی که در داستان نمایشنامه به چشم می‌خورد، حرص و طمع کاراکترهای اصلی برای کسب منفعت است و این موضوع، بسیار در جوامع امروزی به چشم می‌آید. همه جنگ‌ها و نزاع‌های بشری برای کسب قدرت و منفعت است و تا وقتی منفعت‌طلبی وجود دارد، جهان روی صلح و آرامش را نخواهد دید.

این نویسنده درباره فرم نوشتاری نمایشنامه پاداش جنگ، بیان‌داشت: در واقع سعی کردم این نمایشنامه یک کمدیِ صرف نباشد. هرچند موضوعات کمدی شانس بیشتری برای جذب مخاطب دارد اما تاثیرگذاری هم مهم است و وقتی سراسر نمایش به خنده بگذرد، تحلیل مخاطب، کمتر می‌شود و آن نمایش، ماهیت فرهنگ‌سازی را از دست می‌دهد.

نامی ادامه‌داد: نمایش پاداش جنگ در اصل یک گروتسک (طنز تلخ) است. چیزی است که می‌خندیم و از تفکراتِ نامعقول و طمع‌کارانه‌ اشخاص بازی، افسوس می‌خوریم.

وی با بیان اینکه مخاطب همواره با نمایش‌ها و کاراکترهای اصلی، هم‌ذات پنداری می‌کند، توضیح داد: مخاطب به این واسطه می‌خواهد که بداند در موقعیت مشابه، خودش چه رفتاری انجام می‌دهد. در این نمایش هم مخاطب از دیدن صحنه‌های نمایش و رفتار کاراکترها، می‌خندد ولی در مرحله‌ی همذات پنداری، افسوس می‌خورد و با کاراکترها موافقت نمی‌کند.

این استاد دانشگاه درباره ضرورت پرداختن به آثار کمدی اجتماعی در تئاتر گفت: کمدی یکی از ابزارهای قدرتمند در تنظیم امور اجتماعی و آموزشی است. کمدی مدت‌هاست که به عنوان منبعی برای کاهش استرس و تأثیر مثبت در زندگی روزمره، مورد تاکید است اما باید مراقب بود که آسیب‌زننده نشود.

نامی افزود: پژوهشی که به تازگی در دانشگاه روتگرز انجام شده، نشان می‌دهد نمایش کمدی اگر فقط و فقط برای خنداندن باشد، جنبه‌های اجتماعی و رفتار مدنی را مخدوش می‌سازد و بهره‌گیری از عناصر سخیف برای ایجاد خنده نیز جزء موارد مطرود خوانده شده که آموزه‌های غلط را ترویج می‌کند.

وی ادامه داد: این پژوهش، کمدیِ همراه با سوال را شایسته می‌داند که ضمن خنداندنِ مخاطب باعث تفکر او و حصول نتیجه می‌شود. در نمایش پاداش جنگ سعی کردیم از ایجادِ حرکاتِ تهیجی و برخوردهای فیزیکی و پوشش نامتعارف (که در نمایش‌های شبانه و تئاتر آزاد) دیده می‌شود پرهیز کنیم و در بخش اجرا نیز، بازیگران با هدایت کارگردان، میمیک غلو شده ندارند و در مجموع سعی نشده به هر بهانه‌ای مخاطب را بخندانیم و برای ما، مطرح شدن پرسش در ذهن مخاطب، بیش از خنداندن اهمیت داشت.

بیشتر بخوانید