به گزارش سیاست خارجی ایران اکونومیست، ۲۱ سپتامبر از سوی سازمان ملل روز جهانی صلح نامگذاری شده است و هر ساله این روز با توجه به تهدیدات موجود برای حیات انسانها در جهانی، موضع‌گیری‌های خاصی را با یک شعار محوری مطرح می‌کنند.
مجمع جهانی صلح اسلامی نیز به عنوان یک گروه مردم نهاد عالیت‌ها و اقدامات مختلفی را برای توسعه صلح عدالت در با شعار «صلح عادلانه، گفتمان جهانی» برای توسعه صلح در جهان برنامه‌ریزی و اجرا می‌کند.
در همین رابطه خبرنگار سیاست خارجی ایران اکونومیست، گفت‌وگویی با «داود عامری دبیر کل مجمع جهانی صلح اسلامی» به مناسبت روز جهانی صلح صورت گرفته است که متن آن در ادامه آمده است.
روز جهانی صلح با چه هدفی و توسط کدام سازمان تعیین شده است؟
صلح، عدالت و امنیت و حفظ کرامت انسانی برای همه انسانها از اهمیت زیادی برخوردار است و به جهت آسیب‌های زیادی که در این حوزه و عدم تحقق صلح و عدالت جهانی و همچنین جلب توجه جهانی به این موضوع و ایجاد فرصت برای توجه جهانی وجود دارد مسائل مربوط با آن تلاش جهانی برای رسیدن به صلح، سازمان ملل متحد روز ۲۱ سپتامبر مصادف با ۳۰ شهریور ماه را روز جهانی مرتبط با صلح نامگذاری کرده است و هر ساله ذیل همین عنوان رویدادها و برنامه های مختلفی را در جهان برای اهتمام به این موضوع شاهد هستیم.
چرا پرداختن به صلح مهم است و جایگاه آن در روابط بین‌الملل کجاست؟
صلح، عدالت و امنیت از پرتکرارترین واژگان و مفاهیمی است که در ادبیات بین‌الملل به آن توجه می‌شود و یکی از مسائل مهم جهانی محسوب می‌شود و همیشه مورد توجه دولت‌ها وگروه‌های مردم نهاد و دستگاه‌های بین‌المللی بوده است، هر چند نگاه استثنا گرایانه‌ای بر مدیریت‌های جهانی علت تعارض منافع شرکت‌ها،گروه‌ها و سرمایه‌داران جهانی با این مقوله مهم انسانی صادقانه برخورد نمی‌شود وحتی قوانین بین‌المللی به راحتی نادیده گرفته می‌شود و آن نمونه را در جنایات‌های رژیم صهیونیستی علیه سرزمین فلسطین مشاهده می‌کنیم.
در روز جهانی صلح شاهد چه رویدادهایی در جهان هستیم و چرا مهم است؟
در روز جهانی صلح همه ملت ها و دولت‌ها برنامه های متعدد علمی، فرهنگی و اجتماعی برای ترویج صلح برگزار می کنند نشان دهندکه برای تحقق صلح و عدالت بعنوان یک آرمان جهانی و بشردوستانه به چه میزان توجه دارند، اما به نظر می‌رسد که باید این اقدامات فراگیرتر شود چرا که جهان شاهد وقایع بسیاری در نقاط مختلف جهان است که حق بر صلح انسان‌های بی گناه در آن نقض می شود لذا باید پاسخ بعنوان یک افکار عمومی در جهان و نقش آفرین نخبگان و سازمان‌های مردم نهاد و دستگاه‌های علمی، فرهنگی، مسئول را مجبور به اقدامات موثر وگسترده برای تحقق صلح و عدالت در جهان کرد.
هر ساله روز جهانی صلح با نامگذاری خاصی سمت و سوی فعالیت‌های خود را مشخص می‌کند، در این ارتباط روز جهانی امسال با چه عنوانی نامگذاری شده است؟
خوشبختانه، تلاش‌های نخبگان و نهادهای مردم نهاد در جهان از جمله مجمع جهانی صلح اسلامی، عدالت ادبیات سازمان ملل اضافه شد و برای کمک به تحقق صلح سازمان ملل متحد «شعار روز جهانی صلح را با عنوان» صلح عدالت و نهادهای مدنی قرار داده واین نشان از توجه به نقش سازمان‌های مردم نهاد و توانمندی آنها برای اثربخشی جهانی در این حوزه است.
جایگاه اندیشه اسلامی و کشورهای اسلامی در این گفتمان جهانی چیست؟
متاسفانه سالهاست که در حوزه صلح متناسب با دیدگاه‌های اسلامی محتوایی تولید نمی‌شود و این در حالی است که اندیشه های اسلامی که در این زمینه بسیار کارگشا و مترقی است و این نشان از کم کاری کشورهای اسلامی و اندیشمندان مسلمان است. اسلام صلح را بر پایه عدالت تعریف کرده و تجربه های جهانی نشان می دهد که که اگر صلح بر مبنای عدالت باشد، پایدار ترخواهد بود. البته مجمع جهانی صلح اسلامی با گفتمان صلح عادلانه، سالهاست با سبقه علمی، فرهنگی در این زمینه فعال است و از فعالیت‌ها و تولیدات آن در جهان استقبال خوبی شده است.
آیا تلاش‌های انجام شده، در تحقق صلح پایدار در جهان موفقیت آمیز بوده اند یا خیر و اگر موفق نبوده اند دلیل آن چیست؟
نگاهی بر شرایط کنونی جهان و گسترش جنگ، جنایت، تجاوز به کشورها و اقدامات تروریستی نشان می‌دهد که دستگاه‌های بین‌المللی در این حوزه موفق عمل نکرده اندکه ریشه آن دردو چیز است: اول همراه نبودن عدالت با صلح و جایگزینی آن، دوم عدم توجه به الزامات صلح و عدم توجه به قوانین و تصمیمات اتخاذ شده جهانی مثل عدم توجه به رژیم صهیونیستی به تصمیمات جهانی و لزوم تقویت حقوق بین‌الملل.
با توجه به تحولات جهانی در این حوزه، به ویژه جنایت های ضد انسانی در غزه، چشم انداز صلح را در جهان چگونه می‌بینید؟
اگر جهان با بسیج افکار عمومی و فشار به قدرتها، آنها را ملزم به رعایت حقوق بین‌الملل نکنند و به عدالت در جهان بی‌توجهی شود، به مرور اعتماد بین الملل به قوانین و دستگاه‌های بین‌المللی از بین خواهد رفت و آنگاه مواجه با جهانی پر آشوب خواهیم بود انشاالله که با بسیج جامعه جهانی و انجام اصلاحات این گونه نشود.
الزامات رسیدن به صلح پایدار و صادق را درجهان چه چیزهائی میدانید.
همانطور که پیشتر عرض کردم، ابتدا باید ترتیبات صلح‌سازی برای عدالت طراحی و پیاده سازی شود. نکته دوم پرهیزاز استثناگرایی در برخورد با مقوله صلح است و در نهایت توسعه و آموزش و آگاهی بین المللی در زمینه فرهنگ صلح و عدالت باشد.
شما به عنوان یک سازمان مردم نهاد بین‌المللی و فعال در در این زمینه چه کرده‌اید؟
مجمع جهانی صلح اسلامی تلاش کرده تا با شناخت درست مسائل جهانی، نسبت به آنها بپردازد و در این مسیر از همیاری نخبگان و سازمان‌های مردم نهاد و نهادهای ملی و بین‌المللی کمک گیرد و با کمک جامعه نخبگان در جهان و مراکز علمی به تقویت فرهنگ صلح درجهان بپردازد در این مسیر بیش از ۳۵۰ برنامه ملی و بین المللی، با همکاری سازمان‌های بین‌المللی سامان داده شده است و در دست اقدام دارد و تاکنون کنفرانس‌های بین‌المللی زیادی را به انجام رسانده است.
همچنین گفتمان صلح عادلانه به عنوان یک گفتمان مطرح در جهان تبیین و از سوی مجمع جهانی صلح اسلامی در جهان مطرح شده است و ده‌ها اقدام دیگر، اگر چه این اقدامات ناکافی است و نیاز به همراهی بیشتر و کارهای موثرتر در این زمینه است.
با توجه به شرایط صلح در جهان به نظر می‌رسد سازمان‌های بین‌المللی و مدافعان حقوق بشر و و مسئول برقراری صلح در جهان، هنوز نتوانستند به مسئولیت واقعی خود در قبال صلح عمل کنند، پیشنهادات شما چیست؟
باید بتوانیم با بسیج افکار عمومی و ایجاد مطالبه‌گری جهانی برای صلح، آن را به یک خواست جهانی تبدیل کنیم و دراین خصوص امکان می توان با اندیشه و ادبیات موثر در مقابله با قانون شکنان جهانی کمک کرد و اگر دستگاهی ناکارآمده از آن را در مسیر اصلاح قرار داد.
با توجه به اهداف و اقدامات مجمع جهانی صلح اسلامی در زمینه برقراری صلح عادلانه در جهان، چه تدبیری را برای ترویج گفتمان صلح عادلانه پیشنهاد می‌کنید؟
اول باید در کشور روی یک گفتمان محوری وحدت دیدگاه ایجاد شود. بعد کشورهای همسایه و مسلمان را همراه کنیم و از گفتمان صلح عادلانه به عنوان زیرساخت اندیشه سیاست خارجی استفاده کنیم و به تولید مفاهیم با ادبیات جدید بپردازیم. این امر نیازمند اهتمام دستگاه سیاست خارجی و سازمان فرهنگ ارتباطات اسلامی است که خوشبختانه در این حوزه برنامه های خوبی طراحی و در حال اجرا است.
البته این اقدامات با مسئولیت نخبگان و سازمان‌های مردم نهاد فراهم نمی‌آید بلکه باید حمایت لازم از سوی مسئولین و سازمان‌های متولی به خوبی انجام شود.
آیا امسال به مناسبت روز جهانی صلح و بزرگداشت آن برنامه‌ای دارید؟
امسال ما برای این موضوع ۱۲ برنامه محوری داریم که یکی از آنها کنفرانس بین المللی صلح عادلانه گفتمان مشترک جهانی است که در بیست و هشتم شهریور ماه در آستانه روز جهانی صلح برگزار شد و این پیش درآمدی است برای کنفرانس جهانی سال ۱۴۰۴ که با حضور یکصد سازمان مردم نهاد در تهران برگزار می‌شود.
توصیه شما به دستگاه سیاست خارجی در جهانی سازی گفتمان صلح عادلانه چیست؟
دستگاه سیاست خارجی در این چند ساله اقدامات خوبی را سامان داده و ما برای ادامه حمایت های دولت چهاردهم نیز دراین زمینه بسیار خوش بین و امیدوار هستیم و امیدواریم با اهتمام دکتر عراقچی اقدامات خوبی در این حوزه رقم بخورد.
