هفت میلیون سهامدار در انتظار تصمیم دولت

ایران اکونومیست - این روزها در حالی نفس بورس تنگ شده و نگرانی‌ها در تالار شیشه ای افزایش یافته که رئیس سازمان بورس که حدود ۵۰ روز پیش بر این مسند تکیه زده است، به فعالان بازار امیدواری داده و نوید می‌دهد که اقدامات عملیاتی برای رونق دوباره بورس آغاز شده است.
 
** وعده‌های جدید مسئولان بورسی
این در حالی است که طی چند ماه اخیر نگرانی سهامداران بورسی از وضعیت بازار سرمایه و افت شدید قیمت‌ها شدت گرفته است تا جایی که اخیرا برای پاسخگویی مسئولان متوسل به اعتراض شدند و البته وعده‌های جدیدی هم از سوی مسئولان و مدیران بورس به آنها داده شد. تغییرات مدیریتی بازار سرمایه که به نظر می رسید به لحاظ روانی ممکن است بر بازار سرمایه تاثیرگذار باشد، هم عملا بی فایده بود.
 
بر اساس آخرین آمارهای بورسی که علی صالح آبادی رئیس سابق سازمان بورس و اوراق بهادار آن را اعلام کرده بود، تعداد سهامداران بازار سرمایه ۷ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر با کد معاملاتی بوده است و این تعداد سهامدار نگران، منتظر عملیاتی شدن وعده های دولتی ها برای بهبود وضعیت بازار سرمایه هستند.
 
محمد فطانت رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار دو روز پیش گفته است: در یکسال گذشته فضای روانی و نگرانی در بازار سرمایه به دلیل افت آن وجود داشت که با تشدید کاهش قیمت نفت، تغییرات نرخ سنگ آهن و نرخ بهره این وضعیت تشدید شد و در فضایی که بازار دچار چنین نگرانی هایی می شود اتفاقات عجیبی می افتد و همه به دنبال عرضه سریع سهام هستند، اما در فضای مثبت با وجود اینکه ممکن است سهمی ارزش نداشته باشد، همه به دنبال خرید هستند.
 
** کارت زرد بورسی مجلس به طیب نیا
در عین حال، موضوع پالایشی‌های حاضر در بورس و بسته بودن نماد آنها به منظور کیفی سازی، مسئله دیگری بود که البته تدابیر جدیدی برای آن اعلام شده است. بر این اساس، بورسی‌ها به دنبال ایجاد ابزارسازی‌ها و نهادسازی‌های جدیدی هستند تا بتوانند بازار سرمایه را دوباره متعادل کنند، بازار سرمایه ای که وضعیت وخیم آن، این روزها باعث شد که مجلسیان کارت زردی به وزیر اقتصاد بدهند.
 
علی طیب نیا در جلسه مجلس گفته است: حمایت از بازار سرمایه یک تاکتیک نبوده، بلکه سیاستی راهبردی و بلندمدت است، زیرا اگر پول‌های مردم جذب بازار سرمایه شود، زمینه را برای شفافیت در عرصه اقتصاد افزایش می‌دهد و نقش مهمی در کنترل تورم ایفا می‌کند.
 
وی افزوده است: نتیجه مذاکرات هسته‌ای با آنچه اغلب سهامداران پیش‌بینی می‌کردند منطبق نبود در نتیجه بعضی نمادهای معاملاتی که با خوش‌بینی نسبت به نتایج سریع مذاکرات افزایش یافته بود کاهش یافت.
 
وزیر اقتصاد از تصمیماتی که ریسک‌های سیستماتیک و غیرسیستماتیک را وارد بازار سرمایه کشور کرد، به عنوان یکی از عوامل روند نزولی شاخص قیمت‌ها ذکر کرده و تصریح کرده است: افزایش قیمت نهاده های واحدهای تولیدی مانند نرخ خوراک پتروشیمی‌ها که تأثیر قابل ملاحظه‌ای در برخی از صنایع تأثیرگذار کشور داشت، این علامت را به سرمایه‌گذاران منتقل کرد که تصمیمات اقتصادی می‌تواند دستخوش تغییرات اساسی شده و به سایر صنایع کشور هم تعمیم یابد.
 
** دولتی ها به دنبال رفع فضای یاس آلود
مدیران بورسی اذعان می‌کنند که به دنبال رفع فضای یأس‌آلود حاکم بر بورس هستند و تمام دستگاه‌ها و حتی دولت از معاون اول گرفته تا وزاء و سایر مسئولان و حتی بانکی‌ها به دنبال بهبود این شرایط می گردند و در کمیته های تشکیل شده دنبال راهکار هستند.
 
بر اساس جدیدترین آمارها، حجم معاملات بورس و فرابورس از اول سال تاکنون به بیش از ۷۷ هزار میلیارد تومان رسیده است. بازار سرمایه از ابتدای امسال تا پایان دیماه ۲۰۱ روز معاملاتی داشته که از این تعداد، شاخص کل تنها ۹۳ روز با روند مثبت به سپری کرده است. البته روند شاخص طی دو هفته اخیر با حرکتی لاک پشتی، روندی صعودی داشته است.
 
از ابتدای امسال تا پایان دی ماه، تعداد ۱۳۴ میلیارد و ۲۰۳ میلیون سهم و حق تقدم به ارزش ۴۷۵ هزار و ۶۰۰ میلیارد ریال مورد داد و ستد قرار گرفته که این میزان سهام نسبت به مدت مشابه سال گذشته از لحاظ حجم و ارزش واگذاری ها به ترتیب ۱۸ و ۴۳ درصد افت داشته است، همچنین شاخص کل نیز از ابتدای امسال تا پایان دیماه، ۱۳۴۵۰ واحد کاهش را به ثبت رسانده است.
 
** توافقات و امید به آینده
محمدرضا صادقی مقدم کارشناس ارشد بازار سرمایه در مورد وضعیت بازار سرمایه می گوید: یک نکته باید به عنوان پیش فرض قبل از همه تحلیل‌ها به آن توجه شود و آن نکته این است که زمانی وضع بازار ثانویه ما خوب می شود که وضع واقعی اقتصاد ما که همان وضعیت شرکت‌ها و بازار اولیه است، خوب باشد. به عبارتی، وقتی وضع بازار اولیه خوب باشد ، می توان انتظار داشت که وضع بازار ثانویه خوب باشد و رشد مستمر با چشم انداز مناسبی داشته باشد.
 
وی با بیان اینکه وقتی صحبت از رشد بازار سرمایه می شود منظور یک رشد پایدار و مستمر در میان مدت و بلند مدت است، به دلایل افت شاخص اشاره کرد و می افزاید: بازار در یک سال گذشته با یکسری مشکلات و ریسک های سیستماتیک رو به رو شد که هنوز سایه آن بر سر بازار سرمایه سنگینی می کند.
 
صادقی با اشاره به کاهش قیمت نفت و تأثیر آن بر بودجه سال ۹۴ اظهارمی‌دارد: اینکه دولت چه برنامه ای برای کاهش منابع درآمدی خود دارد یکی از دغدغه های بخش خصوصی و بنگاه های اقتصادی است. این نگرانی بعضاً وجود دارد که کاهش منابع درآمدی از طریق شفاف ترین بخش اقتصاد کشور یعنی شرکت‌های بورسی با بالا بردن هزینه ها تأمین شود. برخی تصمیمات در یکسال گذشته با اصول بازار سرمایه و بازار محوری مغایر بوده است و امروز بهترین و کارسازترین اقدام دولت برای کمک به بازار سرمایه کاهش نرخ سود سپرده است.
 
محمدرضا پورابراهیمی عضو شورای عالی بورس و نائب رئیس اول کمیسیون ویژه اقتصادی مجلس نیز در این زمینه با بیان اینکه نوسانات و صعود و نزول شاخص بورس طبیعی است، گفته است: این افزایش  کاهش متناسب با رکود یا رونق اقتصادی اتفاق می افتد. 
 
وی در مورد مشکلات بازار سرمایه کشور تصریح کرده است: اقدامات انجام شده در حوزه اجرایی بازار سهام کافی نیست و لازم است ساختار بازار سرمایه متناسب با نیاز فعالان، مسیر عملیاتی شدن را البته با همکاری سایر بخشها از جمله دولت و مجلس در پیش گیرد. همچنین باید تدبیری اندیشیده شود تا تامین مالی بنگاهها از بازار سرمایه صورت گیرد.
 
** حال و هوای این روزهای بازار سرمایه
محمدمهدی ناسوتی فرد، کارشناس بازار سرمایه، در خصوص روند بازار در روزهای اخیر عنوان می کند: بازار سرمایه پس از افت سیاسی در آذر ماه هم اکنون با جذابیت قیمت‌ها رو به رو شده و باعث شده است که تقاضا در بازار تقویت شده و عرضه ها نیز کمتر شود و نشانه های تعدیل به بازار بازگردد.
 
وی درباره ریسک های بازار بیان می کند: برخی ریسک‌ها در بازار وجود دارند از جمله بحث نرخ سودهای بانکی، بودجه دولتی و سیاست‌های انقباضی که همچنان ادامه دارد، البته باید گفت بازار سرمایه بخشی از اقتصاد کشور است که امیدواریم با تغییر در شاخص‌های اقتصادی، شاخص بازار سرمایه نیز دچار تغییرات مثبت و ادامه داری شود.
 
این کارشناس بازار سرمایه با تحلیل اقدامات اخیر مجلس در راستای کمک به بازار سرمایه، خاطرنشان می کند: اقدامات مجلس برای حمایت از بازار سرمایه بسیار درست و به جا بوده است اما در این میان، مثال معروفی بین سرمایه گذاران وجود دارد مبنی بر این که "تعدیل مثبت در بازار منفی سوخت می‌شود" به این معنی که اخبار خارج شده از مجلس بسیار مثبت است اما در شرایط نوسانی بازار، مدت زمانی طول خواهد کشید تا این اخبار تأثیر مثبت بر بازار بگذارند و بازار را متعادل کنند.
 
وی با ارائه پیش بینی اجمالی در خصوص روند آتی بازار سرمایه اشاره کرد: همچنان عوامل تأثیرگذار بر بازار سرمایه وجود دارند و پیش بینی را سخت می کنند اما در این میان مذاکرات هسته ای را پیش رو داریم که امید داریم با نتایج مثبت همراه شود و از طرف دیگر اقتصاد جهانی را نیز باید در نظر گرفت که نوسان قیمت آنها تأثیر بسزایی در بازار سرمایه ما دارند اما در این بین باید اذعان داشت که بازار دیگر نمی تواند بیش از این روند کاهشی داشته باشد و به روند نزولی فکر نمی کند.
 
** عوامل افت بورس
همچنین محمد جمالی کارشناس ارشد بازار سرمایه درباره عواملی که شرایط فعلی بازار سرمایه را رقم زده است، می گوید: در طول یک سال گذشته، عواملی که باعث افت و ریزش شاخص شده بارها و بارها از تریبون‌های مختلف مطرح شد، اما این موضوع باید بیشتر مدنظر تصمیم گیران قرار می گرفت.
 
وی ادامه داد: همه بازارها علی الخصوص بازارهای مالی به دلیل سهولت معاملاتی که وجود دارد، ساز و کارهای معاملاتی خودشان را دارند و مسیر خودشان را می‌روند ولی گاهی این سازو کارها به درستی کار نمی‌کند که در این مواقع نیاز به کمک دارند.
 
جمالی با تأکید به لزوم ورود نقدینگی به بازار سرمایه  اظهار می‌دارد: بازارهای مالی مسیر خودشان را بر اساس مؤلفه های اقتصادی و غیر اقتصادی اثر گذار بر بازار طی می کنند اما جایی که بازار با ترس بیش از حد و بی اعتمادی مواجه می شود، لازم است دولت و ارکان دولت و مجلس به کمک بازار بیایند که بازار از مسیر خارج نشود و در مسیر خودش بماند.
 
وی با اشاره به بحران ۲۰۰۸ در آمریکا و اتحادیه اروپا خاطر نشان کرد: شرایط فعلی بازار سرمایه، مشابه شرایط امریکا و اتحادیه اروپا در زمان بحران سال ۲۰۰۸ است و همان‌طور که دولت این کشورها با تزریق نقدینگی و حمایت از صنایع و بازارهای مالی (سیستم بانکی و بازار سرمایه) از این مقطع عبور کردند ما نیز با توجه به ترسی که هم اکنون بر سرمایه گذاران حاکم شده نیاز به حمایت دولت و نهادهای مالی داریم تا منابعی را تزریق کنند که اعتماد بازار را تقویت و تثبیت کنند و آن وقت ساز و کارهای بازار کار خودش را آغاز می کند.
منبع: مهر