به گزارش ایران اکونومیست، ناسا برنامه توسعه ماه‌نورد وایپر(VIPER) خود را به دلیل افزایش هزینه‌ها لغو کرد.
وایپر یک مأموریت رباتیک بود که قرار بود در نزدیکی قطب جنوبی ماه فرود بیاید و ۱۰۰ روز را صرف جستجوی ذخایر یخ‌آب در ماه کند.
قرار بود این ماه‌نورد در سال ۲۰۲۵ از طریق فرودگر گریفین(Griffin) ساخته شرکت استروباتیک(Astrobotic) به عنوان بخشی از ابتکار خدمات باربری قمری تجاری ناسا(CLPS) به کره ماه پرتاب شود.
در حال حاضر به نظر می‌رسد وایپر خرد و تکه تکه شود و قطعات آن به طور جداگانه مورد استفاده قرار گیرد یا به شرکت‌های صنعت فضایی فروخته شود.
تصمیم به لغو ماموریت وایپر روز ۱۷ ژوئیه در یک کنفرانس تلفنی اعلام شد. انتظار می‌رود لغو این برنامه باعث صرفه‌جویی ۸۴ میلیون دلاری برای ناسا شود. گفتنی است که ناسا تاکنون حدود ۴۵۰ میلیون دلار بدون احتساب هزینه‌های پرتاب برای این برنامه هزینه کرده است.
با وجود لغو پروژه وایپر، ناسا تاکید دارد که این برنامه تاکنون موفق بوده و خاتمه آن صرفاً بابت نگرانی از میزان بودجه بوده است.
جوئل کرنز، معاون مدیر بخش اکتشاف در مقر ناسا در واشنگتن در جریان کنفرانس تلفنی امروز، گفت: ما به تیم وایپر بسیار مطمئن بودیم. این لغو واقعاً به خاطر هزینه و بودجه بسیار محدود ماست.
نیکولا فاکس، معاون مدیر اداره ماموریت علمی ناسا نیز گفت: اول و مهمتر از همه، این به هیچ وجه بازتابی بر کیفیت کار تیم ماموریتی که برای ساخت این ماه‌نورد کار می‌کنند، نیست. آنها سخت کوشیده‌اند، به‌ویژه در طول همه‌گیری کرونا، تا بتوانند این ماه‌نورد را برای جستجوی آب در ماه بسازند.
فاکس در پایان کنفرانس تلفنی، افزود: این یک تصمیم بسیار سخت است، اما تصمیمی مبتنی بر نگرانی‌های بودجه‌ای در یک شرایط محدودیت است.
شایان ذکر است که کاوشگر وایپر هم‌اکنون به اندازه یک خودروی کاملاً مونتاژ شده است و تحت آزمایش‌های محیطی قرار گرفته تا اطمینان حاصل شود که این ماه‌نورد می‌تواند فشارهای فیزیکی پرتاب و محیط خشن فضا را تحمل کند.
به گفته کرنز، ناسا اکنون به دنبال جداسازی قطعات و استفاده مجدد از ابزارها و اجزای علمی وایپر برای مأموریت‌های بعدی ماه است، اما ابتدا از شرکای صنعت فضایی در ایالات متحده و در سطح بین‌المللی برای تمایل به خرید و استفاده از این ماه‌نورد همانطور که هست، سؤال می‌کنیم.
ناسا با وجود پایان برنامه وایپر همچنان اطمینان دارد که اهداف علمی خود را می‌توان از طریق ابتکارات اکتشاف ماه آینده انجام داد. برای مثال، خودروی سطح‌نورد قمری آینده ناسا که برای حمل فضانوردان در ماه طراحی شده، به گونه‌ای طراحی شده است که از راه دور نیز کار کند تا بتواند مناطق دائما در سایه نزدیک قطب جنوبی ماه را در جستجوی یخ کاوش کند.
سایر فرودگرهای ماه نیز ممکن است بتوانند ابزارهایی مشابه آنچه برای وایپر برنامه‌ریزی شده است را به همان مناطق ارسال کنند.
کرنز در جریان کنفرانس تلفنی امروز، گفت: ما در حال بررسی این امکان هستیم که بتوانیم فرودگرهای CLPS را به مناطق تحت سایه دائمی بفرستیم، یا اینکه به فرودگرهای CLPS نوعی تحرک را ارائه دهیم که ابزارها را در مناطقی که دائماً در سایه هستند، مستقر کنیم. بنابراین ما بر این باوریم که با گذشت زمان می‌توانیم به اهداف علمی که در ابتدا به طور خاص برای وایپر شناسایی کردیم، بپردازیم.
بودجه سال مالی ۲۰۲۵ ناسا، رهبری این سازمان را مجبور به اتخاذ تصمیمات دشوار در مورد بسیاری از برنامه‌های علمی جاه‌طلبانه دیگر کرده است. فاکس امروز گفت که بودجه برای برنامه‌های علمی آژانس به طور کلی یک میلیارد دلار برای سال ۲۰۲۵ کاهش یافته است. وی طی یک کنفرانس تلفنی جداگانه در مورد بودجه ناسا در ماه مارس گفت که این کاهش، اداره ماموریت علمی ناسا را مجبور می‌کند تا انتخاب‌های بسیار سختی داشته باشد.
سایر برنامه‌هایی که با انتخاب‌های سخت روبرو هستند، می‌توانند تأثیرات گسترده‌ای بر مأموریت‌های علمی و نجومی ناسا داشته باشند.
به عنوان مثال تلسکوپ پرتو ایکس چاندرا به معنای واقعی کلمه با آینده‌ای مبهم روبروست، زیرا بودجه آن به طور قابل توجهی کاهش یافته است و از ۴۱.۱ میلیون دلار در سال ۲۰۲۵ به تنها ۵.۲ میلیون دلار در سال ۲۰۲۹ کاهش یافته است.
همچنین برنامه جاه‌طلبانه آوردن نمونه‌های مریخ به زمین اکنون به دنبال مفاهیم جایگزین برای این عملیات است، چرا که هزینه آن به بیش از ۱۱ میلیارد دلار رسید و خشم کنگره آمریکا را برانگیخت.
