به گزارش ایران اکونومیست، احسان عارفیان در کارگاه معرفی فراخوان شتاب‌دهی به پژوهش‌های انقلاب زیستی در حوزه ژن درمانی که به صورت برخط برگزار شد، با اشاره به توانمندی‌ها و دستاوردهای شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه زیستی، گفت: تاکنون فناوری‌های زیستی در حوزه‌هایی چون کشاورزی و پزشکی و سلامت توسعه یافته است و خوشبختانه پتانسیل نیروی انسانی خوبی در کشور در حوزه‌های زیستی وجود دارد.
وی افزود: از سوی دیگر وقتی به بازار توجه می‌کنیم، متوجه می‌شویم که با همه توسعه فناوری که رخ داده است، هنوز به سمت تولید محصول و تولید یک فناوری منجر به خدمت یا محصول و فرآورده‌ای نشده است.
عارفیان، ادامه داد: تاکنون بیش از ۵۰ محصول ژن درمانی در دنیا به تولید رسیده که بعد از ارزیابی و تایید در سیستم‌های رگولاتوری، به سبد داروها اضافه می‌شود، ولی یکی از مهمترین چالش‌های حوزه ژن درمانی قیمت تمام شده آنها است. داروهای این حوزه بسیار گران قیمت است، به گونه‌ای که یک نمونه از فرآورده‌های دارویی ژن درمانی ۳.۵ میلیون دلار و یک نمونه دیگر در حوزه درمان سرطان ۴۰۰ هزار دلار قیمت‌گذاری شده است.
دبیر ستاد توسعه فناوری‌های پزشکی بازساختی و سلول‌های بنیادی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری خاطر نشان کرد: این واقعیت بیانگر آن است که بسیاری از بیماران نمی‌توانند از این درمان‌ها بهره‌مند شوند و نیاز به نگاه ویژه در این حوزه داریم.
وی، اولین مانع برای توسعه این حوزه را سرمایه‌گذاری عنوان کرد و ادامه داد: حوزه‌های زیستی نیازمند سرمایه‌گذاری‌های بیشتری هستند و برای تحقق آن همکاری میان ستاد توسعه فناوری های پزشکی باز ساختی، ستاد توسعه زیست فناوری و بنیاد علم ایران صورت گرفت.
عارفیان، این همکاری را در قالب انتشار فراخوان حمایت از طرح‌های توسعه‌ای، پایان‌نامه‌های دکتری و پسادکتری عنوان کرد و گفت: در این همکاری تلاش داریم تا با حمایت از طرح‌های توسعه‌ای و پایان‌نامه‌های دکتری و پسادکتری، TRL طرح‌ها را ارتقاء دهیم تا بتوان بر روی آنها سرمایه‌گذاری کرد تا در آینده نزدیک این فرآورده‌های زیستی وارد لیست دارویی کشور شوند.
دبیر ستاد توسعه فناوری‌های پزشکی و بازساختی معاونت علمی، با تاکید بر اینکه حمایت‌های فراخوان انقلاب زیستی در حوزه‌های اولویت دار است، گفت: حوزه‌های اولویت‌دار در این فراخوان در دو حوزه پژوهش‌های توسعه‌ای و طرح‌های دکتری و پسادکتری است. حوزه پژوهش‌های اولویت دار شامل این موارد می‌شود:
* توسعه داروی بیوسیمیلار مبتنی بر الیگو نوکلئوتید
* توسعه محصولات بیوسیمیلار ژن‌درمانی مبتنی بر پلتفرم‌های ویروسی
* توسعه بیوسیمیلار یک فراورده ژن‌درمانی مبتنی بر سلول‌های مهندسی شده با هدف بیان یک ژن سالم یا اصلاح یک ژن معیوب
* طراحی و توسعه فرایندهای اتوماسیون و دستگاهی تولید محصولات ژن‌درمانی (دستگاه و کیت)
وی با اشاره به اولویت پذیرش طرح‌ها و پروپوزال‌ها گفت: بومی‌سازی داروهایی که به دلایل مختلف از جمله مسائل سیاسی و یا تحریمی و همچنین به دلیل دارا بودن بار مالی برای کشور، از جمله اولویت‌های پذیرش این فراخوان است. در صورتی که طرح بومی‌سازی منجر به کاهش هزینه‌های تولید شود و یا ارتقاء اثربخشی داروهای موجود از دیگر شرایط پذیرش طرح‌ها است.
عارفیان اضافه کرد: از سوی دیگر تولید برخی از محصولات زیستی نیاز به زیر ساخت‌هایی دارد که ایجاد آن به دلیل بار مالی در کشور میسر نیست؛ از این رو فناوران باید در ارائه پروپوزال‌های خود به زیر ساخت‌های تحقیقاتی و آزمایشگاهی کشور توجه داشته باشند.
