توافق هسته ای و توازن قدرت

ایران اکونومیست- کارشناس یاد شده در گزارش تحلیلی خود که ششم بهمن ماه 1393 خورشیدی در روزنامه انگلیسی زبان گلف نیوز چاپ دبی، منتشر شد، نوشت: بعد از چند هفته گفت وگوی منطقی «حسن روحانی» رییس جمهوری اسلامی ایران با مخالفان تندروی او، تمرکز آنها اکنون روی «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه است و هدفشان فلج کردن دستگاه دیپلماسی روحانی و مبارزه برای به بن بست کشاندن گفت و گوهای هسته ای است.

این تحلیل گر می نویسد: در حالی که ضرب الاجل ماه مارس (فروردین 94) برای رسیدن به توافق سیاسی مورد نیاز توافق فراگیر (جامع) هر روز نزدیک تر می شود، حمله های مخالفان تندرو روحانی به بهانه ی قدم زدن پانزده دقیقه ای محمد جواد ظریف با «جان کری» همتای آمریکایی اش در ژنو و حضور وزیر امور خارجه ی ایران در پاریس برای دیدار با «لوران فابیوس» وزیر امور خارجه ی فرانسه پس از انتشار کاریکاتورهای موهن به پیامبر اسلام در نشریه ی «شارلی ابدو»، تشدید شده است. 

شهیر ثالث با اشاره به انتقادهای شماری از مخالفان تندرو رییس جمهوری اسلامی ایران، افزود: دولت روحانی با استدلال و منطق به این انتقادات پاسخ و واکنش نشان داد و «محمدباقر نوبخت» معاون رییس جمهوری و سخنگوی دولت انتقادات را مردود و حملات به ظریف را اقدامی برای بی نتیجه کردن مذاکرات ایران و 1+5 دانست.

به باور تحلیل گر روزنامه ی گلف نیوز، ظریف نیز این انتقادات را راهی برای مخالفان تندرو به منظور مانع تراشی در گفت وگوهای هسته ای قلمداد کرد و گفت: من بارها گفته ام مذاکرات حرکتی ملی است و نه حرکتی جناحی و حزبی و از منتقدان انتظار دارم منافع ملی را قربانی اهداف جناحی نکنند. 

شهیر ثالث نوشت: منتقدان و مشکل سازان برای روحانی تصور می کنند شکست مذاکرات هسته ای دولت فعلی را بی ثبات خواهد ساخت. شکست به معنای بازگشت به سیاست افراطی تلافی جویانه تندروهای تهران و واشنگتن است. بر پایه ی راهبرد و طرح تندروها، ترکیبی از فشارهای مضاعف از طرف واشنگتن و از طریق اعمال دور جدید تحریم ها و کاهش شدید قیمت نفت، به ماموریت روحانی برای نجات اقتصاد ایران پایان خواهد داد. در چنین شرایطی دولت میانه رو اهمیت خود را از دست داده و به حاشیه می رود. 

نویسنده ی کتاب «دیدگاهی از درون ایران در مورد گذشته و مسیر پیش رو» اضافه کرد: اما ممکن است کمک از هزاران مایل دورتر به روحانی و گروه مذاکره کننده اش برسد. زیرا «باراک اوباما» رییس جمهوری آمریکا هفته ی گذشته در سخنرانی سالانه اش خطاب به اعضای کنگره در مجلس نمایندگان آشکارا نبرد دشوار سیاسی پیش روی خود را برای رسیدن به توافق با ایران نشان داد و گفت: ....در صورتی که کنگره دور جدید تحریم ها را علیه ایران تصویب کند، به یقین دیپلماسی شکست می خورد...به همین دلیل من تحریم هایی که پیشرفت به دست آمده را تضعیف می کند وتو خواهد کرد.

چند روز پیش از سخنرانی سالانه اوباما، نقش رژیم اسراییل به روشنی در این زمینه مطرح شد و اوباما به لابی صهیونیستی به عنوان مهم ترین عامل تحریک کننده برای شکست مذاکرات با ایران اشاره کرد. به نوشته روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز وی روز 14 ژانویه (24 دی) در نشستی خصوصی با شماری از سناتورهای دموکرات گفته است که فشار کمک کنندگان مالی و دیگران روی سناتورها را درک می کند اما از اعضای کنگره خواست به جای این که به دستاوردهای سیاسی درکوتاه مدت بیندیشند، آینده را در نظر بگیرند. 

شهیر ثالث نوشت: کنگره اما در اقدامی نادر با هدف تقبیح سیاست خارجی اوباما، «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر رژیم اسراییل را برای سخنرانی در نشست مشترک مجلس نمایندگان و مجلس سنا در روز 11 فوریه (22 بهمن) دعوت کرد. «جان بینر» رییس مجلس نمایندگان آمریکا هم با اوباما مخالفت کرد و گفت که او از ما انتظار دارد تنها بایستیم و نگاه کنیم که واشنگتن به توافقی بد با تهران می رسد...این، ممکن نیست...و ما این کار را نمی کنیم. 

طرفداران اوباما می گویند اقدام کنگره در دعوت از نتانیاهو می تواند به معنای نقض اختیارات رییس جمهوری آمریکا در زمینه سیاست خارجی بر اساس قانون اساسی این کشور باشد. پاسخ کاخ سفید تا حد زیادی معنادار بود: رییس جمهوری با نتانیاهو به دلیل نزدیک بودن زمان انتخابات رژیم اسراییل دیدار نخواهد کرد؛ انتخاباتی که تنها 2 هفته پس از سخنرانی او در کنگره آمریکا برگزار می شود. با وجود این، وضعیت فعلی فرصتی طلایی برای روحانی است تا با قدرت دلایلی برای درستی کار خود ارایه کند. روحانی با اشاره به رخدادهای تازه در واشنگتن می تواند استدلال کند که « اگر رژیم صهیونیستی و حامیانش با شدت برای برهم زدن توافق هسته ای ایران با آمریکا در قالب گروه 1+5 تلاش می کنند، این موضوع نشان می دهد ما کار درست را انجام می دهیم و بازی جمع صفر میان ما و آن رژیم یعنی این که اگر ما پیروز شویم رژیم اسراییل شکست خورده و بر عکس». 

بر اساس تحلیل شهیر ثالث هرچه تشویق ایستاده ی اعضای کنگره آمریکا برای نتانیاهو پس از سخنرانی و مخالفتش با توافق هسته ای بیشتر باشد، روحانی بهتر می تواند مخالفان تندرو خود را در ایران متقاعد کند که توافق فراگیر هسته ای در جهت منافع ملی ایران است و توازن قدرت را به سود تهران تغییر می دهد. 

به اعتقاد وی لغو تحریم ها و در نهایت پایان انزوای ایران، به یقین موضع راهبردی این کشور را به ضرر رژیم اسراییل تقویت می کند و در حالی که دولت ائتلافی و شکننده ی نتانیاهو بر اساس لفاظی های خصمانه ضد تهران تشکیل شده است، بهبود روابط ایران و آمریکا و توسعه آن به اروپا شرایط را از نظر سیاسی برای نتانیاهو برای حفظ ائتلاف ضد ایرانی اش و در نتیجه موقعیت وی در انتخابات آتی در سرزمین اشغالی فلسطین را دشوار می کند

منبع: ایرنا