جزئیات لیست خوانندگان و نوازندگان ممنوع الفعالیت

ایران اکونومیست - گفته های اخیر سالار عقیلی به یکی از رسانه های خارجی درباره لیست سیاه خوانندگان و نوازندگان سنتی و پاپ ایران که مشتمل بر 30 چهره بوده، این پرسش را پیش آورد که عامل چنین نامه نگاری چه بوده و چگونه در سکوت ممنوع الفعالیتی جمعی از خوانندگان مطرح موسیقی شکل گرفت و چگونه رفع شد؟
پس از آن که در اجرای سالار عقیلی در مشهد برای نخستین بار در سال های متمادی و اجراهای مکرر این خواننده موسیقی سنتی، اجازه حضور حریر شریعت زاده نوازنده و همسر سالار عقیلی بر روی سن داده نشد، موجی از واکنش ها در شبکه های اجتماعی به راه افتاد که از او انتقاد کردند، چرا در واکنش به حذف همسرش اجرای کنسرت خود را متوقف نکرده است.
عقیلی در پاسخ به این انتقادات به دویچه وله گفته است: «من به احترام مردم، کنسرت را لغو نکردم. بسیاری برای دیدن اجرای من از شهرهای دور آمده بودند و این انصاف نبود که برنامه را لغو کنم. اگر کنسرت را لغو می کردم، مورد انتقاد مردمی که به کنسرت او آمده بودند قرار می گرفتم و حالا که این کار را نکرده است، مورد نکوهش عده ای دیگر قرار می گیرم.»
اما آنچه در این گفت و گو محل تامل است، افشای یک نامه توسط سالار عقیلی است که نشان می دهد نهادهای فراوانی علاوه بر متولیان حوزه فرهنگ، می توانند تاثیر جدی بر حوزه موسیقی داشته باشند و شرایط برای متولیان موسیقی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دوره اخیر بیش از حد تصور پیچیده شده است.
او با انتقاد از محدودیت هایی که به تازگی برای بسیاری از افراد در عرصه موسیقی پیش آمده است، می گوید: «چندی پیش نامه ای از سوی اداره اماکن منتشر شد که در آن 30 تن از خواننده های موسیقی سنتی و پاپ، از جمله خود من ممنوع الکار اعلام شده بودند اما وزارت ارشاد به آن اعتراض کرد و مسئله حل شد. در مورد زنان هنرمندان اما این روند گویا همچنان ادامه دارد و باعث تاسف است.»
نامه ای که سالار عقیلی علنی کرد، تا پیش از این رسانه ای نشده بود اما با گفته های عقیلی مشخص شد، ماجرا فراتر از لغو 20 کنسرت است و گاهی دخالت ها در حوزه موسیقی به نقطه های غیرقابل بازگشت می رسد، هرچند درباره نامه مورد اشاره، پیش از آنکه ماجرا رسانه ای شده و یک بحران شکل بگیرد، اعمال ممنوع الفعالیتی برای 30 خواننده منتفی شد و شرایط به حالت عادی بازگشت.
پیگیری های «تابناک» نشان داد در لیستی که شعبی از یکی از نهادها به وزارت فرهنگ و ارشاد ارسال کرده بود، با این استدلال که پخش صدای خوانندگان در شبکه های ماهواره ای ممنوعیت دارد، هر خواننده ای که صدایش از این شبکه ها پخش شده بود، ناقض این ممنوعیت تشخیص داده شده بود و بر همین اساس 30 خواننده سنتی و پاپ نام برده شده بود که باید ممنوع الفعالیت می شدند؛ خواننده هایی که گستره شان از همایون شجریان و تهمورس پورناظری تا احسان خواجه امیری و سالار عقیلی وسعت یافته بود.
در واقع به عنوان مثال پخش «چرا رفتی» با نوای همایون شجریان و موسیقی تهمورس پورناظری از شبکه های ماهواره ای می تواند مصداق ممنوع الفعالیتی این دو تن باشد، حال آنکه پخش این آهنگ ها با همکاری این خوانندگان و حتی رضایت آنها نیست و اتفاقاً در بسیاری از این پخش ها، نقض قانون کپی رایت رخ می دهد.
علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با همین مبنا و استدلال که پخش آهنگ های خوانندگان در شبکه های ماهواره ای لزوماً به منزله رضایت و همکاری خوانندگان با این شبکه ها نیست و این اقدام عمدتاً حرکت خودسرانه شبکه های ماهواره ای برای جذب مخاطب داخلی است، مقابل این حرکت ایستاد و بدین شکل، ممنوع الفعالیت شدن این خوانندگان منتقی شد.
وضعیت کنونی که هر نهادی به خود اجازه می دهد با نامه نگاری، گروهی وسیع از خوانندگان و نوازندگان شناخته شده را ممنوع الفعالیت نماید، مشخصاً به واسطه عدم وجود قوانین شفاف و چندمتولی گری در حوزه فرهنگ است که باعث شده هر نهادی خود را صاحب اختیار بداند؛ وضعیتی که با قوانین کنونی بعید است، تغییر کند و تا زمان تصویب یک قانون صریح با موضوع معرفی متولی اصلی فرهنگ کشور که تصمیم گیرنده اصلی باشد و همه نهادها از تصمیماتش تبعیت کنند، این وضعیت ادامه خواهد داشت.
منبع: تابناک