ایران اکونومیست-کارشناس معاملات کارگزاری نهایت نگر اظهار داشت: شاید اگر شش ماه پیش این تغییر ریاست رخ می داد به لحاظ روانی می توانست اثر کوتاه مدت بر بازار بگذارد اما در شرایط کنونی این عوامل بنیادی و واقعی هستند که افت اخیر را رقم زده اند. این عوامل خارج از اختیار رییس سازمان تعیین می شوند و آن ها را می توان به صورت زیر بررسی کرد.
1) نتیجه بخش نبودن مذاکرات هسته ای تا کنون
مهدی کارنامه حقیقی با اشاره به اینکه اهالی تالار شیشه ای وزن بسیار بزرگی به مذاکرات هسته ای در محاسبات خود از سودآوری شرکت ها و افزایش قیمت سهام می دهند.، گفت: بالتبع وقتی دورنمای این مذاکرات را مطلوب نمی بینند به سرمایه گذاری در بازار بدبین خواهند بود. در همین رابطه آخرین خبرها حاکی از فشارهای کنگره آمریکا برای تصویب تحریم های جدید علیه ایران است که در صورت تحقق این امر منجر به توقف روند مذاکرات هسته ای می گردد به طوریکه این گونه اخبارها در نهایت باعث چشم انداز مبهمی از وضعیت سیاسی کشور و همچنین ریسک سیستماتیک را افزایش می دهد.
2) کاهش قیمت نفت
وی قیمت نفت در سال جاری را بیش از 50 درصد کاهش اعلام کرد و افزود: برای تحلیل این موضوع بهتر است بدانیم که چقدر از بازار بورس ما نفتی است. بطور مستقیم در حدود 8 درصد از ارزش بازار بورس متعلق به سه پالایشگاه نفت بندرعباس، اصفهان و تبریز است. همچنین ارزش بازار شرکت های پتروشیمی به همراه شرکت های سرمایه گذاری که مالک آن ها هستند نیز در حدود 30 درصد می باشد.
حقیقی ادامه داد: اگر ارزش بازار شرکت های تولیدکننده روغن، قیر و دیگر محصولات وابسته به نفت را نیز در نظر بگیریم می توان گفت که در حدود 50 درصد از ارزش بازار بورس به صورت مستقیم و غیرمستقیم وابسته به نفت و گاز و مشتقات آن ها است که این امر یکی از دلایل افت بازار سهام در ماه های اخیر است.
همچنین کاهش قیمت نفت اثرات انقباضی خود را بر بودجه دولت خواهد گذاشت و در آینده نیز موجب کاهش طرح ها توسعه وزارت نفت می شود که این دو مورد را نیز سرمایه گذاران در تحلیل های خود لحاظ می کنند.
3) اثرات رکود موجود بر گزارش های مالی شرکت ها
کارشناس معاملات کارگزاری نهایت نگر با اشاره به اینکه گزارش های 6 ماهه و 9 ماهه شرکت های بورسی در سال جاری نتوانستند انتظارات سرمایه گذاران را برآورده کنند و اثر رکود به شدت در مقدار فروش شرکت ها مشهود است، گفت: زمانی که یک شرکت نتواند محصول خود را به فروش برساند موجودی انبار آن افزایش می یابد و در نتیجه پس از مدتی تولیدکننده تصمیم می گیرد که تولید خود را کاهش دهد. (شاهد مثال این مطلب صنعت سیمان می باشد). با کاهش مقدار تولید به سبب وجود هزینه های ثابت، حاشیه سود شرکت کاهش می یابد. سرمایه گذاران بازار این نکته را به خوبی شناخته اند و بسیار محتاطانه در خرید عمل می کنند.
4) بالا بودن نرخ سود بانکی (بدون ریسک)
وی تاثیر منفی بالا بودن نرخ سود بانکی در وضعیت بازار سهام را در سه جهت اعلام کرد و یادآور شد: اول این که اگر به بازار پول (بانک ها) به عنوان یک بازار رقیب برای بازار سهام نگاه کنیم، حداقل نرخ 20 درصد سود (بدون ریسک و معاف از مالیات) در شرایط فعلی که تورم نقطه به نقطه کمتر از 20 درصد رسیده است برای بسیاری از سرمایه گذاران ریسک گریز جذاب بوده و آن ها را ترغیب می کند که در بازار پول سرمایه گذاری کنند. دوم این که افزایش نرخ سود بانکی به معنای افزایش هزینه تامین مالی شرکت ها نیز می باشد. به ویژه در شرایط رکودی فعلی که شرکت ها با مشکل تأمین سرمایه در گردش روبرو هستند. سوم این که معمولا سرمایه گذاران برای به دست آوردن ارزش ذاتی یک سهم از روش تنزیل جریان نقدی مورد انتظار آینده استفاده می کنند و یا نسبت قیمت به سود بازار را به نرخ سود بانکی مقایسه می کنند که در هر دوی این روش ها بالا بودن نرخ تنزیل (نرخ سود بانکی) منجر به کاهش ارزش ذاتی برآوردی می شود.
حقیقی در ادامه افزود: حال با توجه به دلایل گفته شده می توان گفت که تغییر ریاست سازمان بورس علی القاعده در کوتاه مدت نمی تواند موجب ایجاد رونق به صورت طبیعی شود. آن چیزی که مهم به نظر می رسد این است که جناب آقای فطانت فر د اگر در میان مدت بتوانند یک تعامل خوب بین بازار پول و سرمایه برقرار کنند و همزمان ابزارهای جدید تامین مالی و مدیریت ریسک را در بازار سرمایه گسترش دهند آنگاه می توان گفت که رسالت اصلی بازار سرمایه و پول (یعنی همان تامین مالی بلندمدت و کوتاه مدت به همراه مدیریت ریسک) می تواند محقق شود.
وی از جمله اقداماتی که رییس جدید سازمان بورس می تواند در کوتاه مدت برای خروج از شرایط فعلی بازار انجام دهند خاطر نشان کرد: پرهیز از رفتارهای سلیقه ای در نظارت و هدایت بازار، افزایش شفافیت اطلاعاتی، رایزنی با وزارتخانه های مختلف دولت جهت حمایت از صنایع آسیب پذیر و همچنین رایزنی با نمایندگان مجلس در مورد تصویب لایحه بودجه جهت حمایت از شرکت های موجود در بازار و همچنین رایزنی با سازمان خصوصی سازی به منظور کنترل عرضه سهام از سوی این نهاد در شرایط فعلی که بازار درگیر روند کاهشی می باشد، اشاره کرد.
