مهم‌ترین اکتشافات باستان‌شناسی سال 2014

ایران اکونومیست - سال 2014 میلادی برای حوزه باستان‌شناسی‌، سال پرباری به حساب می‌آید. با نزدیک شدن به ساعات پایانی این سال مروری به جذاب‌ترین رخدادهای این علم:

1- قبر اسکندر در آمفی‌پولیس

مقبره منتسب به اسکندر

حفاری‌های باستان‌شناسان در بیشتر موارد توجه عموم مردم را به خود جلب نمی‌کند، اما کشف 2300 ساله‌ای که در شهر باستانی آمفی‌پولیس یونان رخ داد، بازخورد وسیعی در رسانه‌های ملی و بین‌المللی در پی داشت.

در ماه اوت 2014 بود که کاوشگران موفق شدند ورودی بزرگترین گورستان یونان را در این شهر ساحلی پیدا کنند. وسعت این مکان 1600 در 490 فوت بود. باستان‌شناسان در این محوطه دو مجسمه شکسته ابوالهول، قطعه موزاییکی بسیار سالم و چند شی از جنس استخوان پیدا کردند که هنوز در دست بررسی هستند. موزائیک بزرگ و رنگارنگی که تصویر ربوده شدن «پرسفونه» دختر زئوس را به تصویر می‌کشید نیز در این مقبره کشف شد. هنوز هویت فردی که در فضایی اتاق‌مانند زیرزمین دفن شده، مشخص نیست، اما گفته می‌شود این قبر باید متعلق به یکی از نزدیکان اسکندر باشد.

اما به عقیده کارشناسان باستان‌شناسی، گوری که منتسب به اسکندر است متعلق به شخصی بوده که بسیار مورد ستایش افراد جامعه در آن زمان بوده و ساختار منحصر به فرد این مقبره این مساله را نشان می‌دهد. بقایای کشف‌شده در یک تابوت چوبی قرار داده شده بود که بر اثر گذر زمان متلاشی شده و هم‌اکنون استخوان‌ها در داخل و اطراف عمیق‌ترین گور این مجموعه کشف شده‌اند. در اطراف این اسکلت ناخن‌های آهنی و برنزی و همچنین اشیاء تزئینی شیشه‌ای نیز یافت شده است.

کشف کشتی زیر برج‌های دوقلو

2- معابد مخفی «استون هنج»

پژوهشگران پس از چهار سال تلاش، موفق شدند 17 سازه جدید و ناشناخته در فضای «استون هنج» پیدا کنند و شگفتی تاریخ‌دانان را برانگیزند‌. «استون هنج» از قدیمی‌ترین بنا‌های دست‌ساز بشر است که قدمتش به عصر نوسنگی برمی‌گردد، اما با پیدا شدن این سازه، برخی معادلات باستان‌شناسی دستخوش تغییر و تحول خواهد شد.

«وینسنت کفنی» رییس این پروژه و باستان‌شناس دانشگاه بیرمنگام درباره این کشف جدید گفت: بی‌شک «استون هنج» بنایی برای انجام مراسم آیینی بوده که اکنون مردم از اقصی‌نقاط جهان برای دیدنش به انگلیس می‌آیند، اما این سنگ‌ها فقط همین که تا الان دیده‌ایم نیستند؛ این‌ها بخشی از یک مجموعه بزرگ‌تر و حرفه‌ای هستند که برای انجام فعالیت‌های آیینی ساخته شده بودند.

3- کشتی‌شکسته زیر برج‌های دوقلو مرکز تجارت جهانی

کارگران هنگام کار در مرکز تجارت جهانی نیویورک در تابستان سال 2010 یک کشتی متعلق به سال 1700 میلادی را از زیرزمین کشف کردند. بین سال‌های 1979 تا 1836 ساکنین نیویورک که در تلاش برای اضافه کردن خانه‌های جدید و مدرن به جزیره‌شان بودند، اقدام به غرق کردن کشتی‌ها‌، خانه‌های قدیمی و درختان در رودخانه «هادسون» می‌کردند تا بتوانند روی آن‌ها ساختمان‌های جدید بسازند.

در این کاوش که در حدود دو هفته به طول انجامید، بخش جلوی کشتی که حدود 32 فوت طول داشت، شناسایی شد، اما باستان‌شناسان بر این باورند که طول کلی این کشتی در حدود 50 فوت در پایه و 60 فوت در قسمت عرشه بوده است. طبق اسناد موجود، محققان اعلام کردند این کشتی در حال عبور از دریای کارائیب با بادهای گرم «تردو» برخورد کرده و در این منطقه به گل نشسته و دیگر موفق به ادامه مسیر نشده است.

4- ریچارد سوم و انحراف ستون فقرات

اسکلت دختر نوجوان

از سال 2012 که باقی‌مانده استخوان‌های پادشاه ریچارد سوم انگلستان زیر محوطه یک پارکینگ پیدا شد، دانشمندان در حال کار بر روی DNA، رژیم غذایی سلطنتی و بیماری‌های وی بودند. در این مدت با مثبت درآمدن جواب آزمایش انطباق DNA این جسد و بازماندگان زنده‌ی این سلسله پادشاهی، دانشمندان هویت ریچارد سوم را تایید کردند.

انحاف ستون فقرات این پادشاه انگلیسی هم در مراحل بعد پژوهش، نشان‌دهنده رنج بردن او از یک بیماری ایدیوپاتیک بود. دانشمندان با بررسی ایزوتوپ‌های موجود روی دندان‌ها و استخوان‌های وی هم به این نتیجه رسیدند که رژیم پادشاه طی دو سال فرمانروایی‌اش، وضعیت مناسبی داشته است. سرانجام کالبدشکافی دیرهنگام ریچارد سوم در سال 2014 روشن کرد که علت مرگ وی ضربه‌هایی بوده که در زمان جنگ بر سر وی وارد شده است. پژوهشگران موفق شدند جای زخم‌هایی را پشت استخوان جمجه‌ی وی پیدا کنند که جان ریچارد سوم را گرفت.

5- نوجوانی در حفره سیاه

غواصان مکزیکی در غار زیرآبی که به «حفره سیاه» معروف است‌، اسکلت تقریبا سالمی از یک دختر نوجوان را پیدا کردند. در کنار این دختر که «نایا» نامیده شد‌، بقایای چند گربه وحشی‌، یوزپلنگ‌، تنبل و خرس کشف شد.

محققان معتقدند این دختر و همراهانش 12 تا 13 هزار سال قبل‌، پیش از این که غاز بر اثر ذوب شدن یخ‌ها مملو از آب شود، به درون این حفره افتاده‌اند. دانشمندان اعلام کردند DNA این دختر شبیه DNA بومیان امروزی آمریکاست. نتایج این تحقیق که ماه می در مجله «علم» منتشر شد، می‌تواند به مساله پرحاشیه هویت نخستین آمریکایی‌ها کمک شایانی کند.

قدیمی‌ترین پنیر جهان

6- قدیمی‌ترین پنیر دنیا

قدیمی‌ترین پنیر یافت‌شده جهان امسال در کنار مومیایی‌های بیابان «تاکلاماکان» شمال‌غرب چین کشف شد. پیش از این باستان‌شناسان بر این باور بودند که تاریخ درست کردن این خوراکی به شش هزار سال پیش از میلاد مسیح برمی‌گردد، اما نمونه‌ها واقعی پنیر به‌ندرت در دسترس دانشمندان قرار گرفته است. با این کشف، پژوشگران توانستند ماده‌ای زردرنگ را روی سینه و گردن مومیایی‌هایی پیدا کنند که در قبرستان «شیااوهی» چین یافت شدند. ویژگی ظاهری این زن مومیایی با بینی بلند و موهای روشن، بیشتر شبیه ساکنان قفقاز است. براساس نوشته نشریه «علم باستان‌شناسی»، این مواد خوراکی کاملا قابل‌هضم و مغذی بوده و شباهت زیادی به «کفیر» امروزی که از ماست تهیه می‌شود، دارند.

7- هنرمندانی 540 هزار ساله

حکاکی‌های 500 هزار ساله روی صدف

گاهی اکتشافات بزرگ در یافته‌های کوچک پنهان می‌شوند و باستان‌شناسان را شگفت‌زده می‌کنند. در سال 2014 دو خط‌خطی جزیی این سوال را در ذهن دانشمندان به وجود آورد که آیا مردمان باستانی هم مثل انسان مدرن به فکر خلق هنر بوده است یا نه؟ اولین کشف در این زمینه، حکاکی روی دیوار‌،ه انتهایی غاری در هلند بود؛ این غار در «گیبرالتار»، محل سکونت نزدیکترین خویشان انسان‌های مدرن بود. محققان به این نتیجه رسیدند که این خطوط درهم و برهم که قدمتشان به 40 هزار سال می‌رسد، تصادفی ایجاد نشده‌اند و انسان آن زمان با هدفی این طرح را حک کرده است.

اوایل ماه جاری میلادی هم حکاکی‌هایی «M» شکل روی یک صدف در اندونزی پیدا شد که قدمت آن به 540 تا 430 هزار سال قبل بازمی‌گردد. هنوز معنی این دو طراحی مشخص نشده اما در صورت اثبات این فرضیه‌، طرح زیگزاگ‌شکل روی صدف «جاوه» قدیمی‌ترین تجربه هنری بشر به حساب خواهد آمد.

ترجمه گزارش از: مهری محمدی‌مقدم

منبع: ایسنا

ف/ف