ایران اکونومیست -افزایش بیسابقه نقدینگی یکی از مشکلاتی است که در دولتهای نهم و دهم گریبانگیر اقتصاد ایران شد و هنوز هم دولت یازدهم با آن دست و پنجه نرم میکند. این مشکل به چالشی جدی در اقتصاد ایران تبدیل شده است که درمان آن نیازمند زمان و برنامهریزی دقیق و راهبردی در این زمینه است. حجم زیاد نقدینگی، تهدید بزرگی برای بازار طلا، سکه و ارز به شمار میرود.
بازارطلا، سکه و ارز از جمله بازارهایی است که شدیدا نسبت به ورود نقدینگی حساس است و با کوچکترین تغییری در عرضه و تقاضا، دستخوش نوسانات بسیاری میشود. همانطور که در سال 91 شاهد بودیم، هجوم بخش زیادی از این نقدینگی به بازار طلا و ارز موجب افزایش ناگهانی قیمتها در این بازار شد و بازار طلا و ارز را با نوسانات و التهابات بسیاری مواجه کرد که ضرر اصلی آن اول از همه متوجه اقتصاد ایران و بعد از آن متوجه کسانی شد که به امید سودهای یک شبه به این بازارها هجوم آورده بودند.
خوشبختانه با روی کارآمدن دولت یازدهم و بهبود روابط دیپلماتیک ایران و غرب، کاهش چشمگیر نرخ ارز و سکه موجب خروج نقدینگی از این بازارها شد و بازار به ثبات نسبی سالهای پیش بازگشت. اما همچنان خطر هجوم دوباره نقدینگی به این بازارها به قوت خود باقی مانده؛ چراکه هنوز مشکل نقدینگی بالا، به درستی حل نشده است.
اما مهار این حجم نقدینگی که طبق آمار رسمی بانک مرکزی بیش از 600 هزار میلیارد تومان است، نیازمند مدیریت صحیح و علمی در اقتصاد کشور میباشد. تصمیم اخیر بانک مرکزی مبنی بر کاهش نرخ سود بانکی و اعلام اجرای رسمی آن از اول دیماه 93، اگرچه راهی مناسب برای کنترل برخی از بانکها در پرداخت سودهای خارج از توافقهای قبلی به سپردهگذاران است اما این مصوبه میتواند شوک جدیدی به بازار ارز وارد کند.
با توجه به ریزش شدید قیمت سهام و شاخص بورس، رکود بازار مسکن، فقدان برنامهای مدون و منسجم برای رونقدهی به بازار سرمایه، افزایش ریسک سرمایهگذاری در بازار کسبوکار وهمچنین شرایط ویژه مذاکرات هستهای و تحریمهای غرب علیه ایران، مهمترین عاملی که تاکنون بازار ارز کشور را از هجوم نقدینگی سرگردان درجامعه مصون نگه داشته، پرداخت سودهای جذاب توسط نظام بانکی کشور بوده است.
در شرایط کنونی که درآمد ارزی دولت که اصلیترین تأمینکننده بازار ارز میباشد، بهشدت کاهش یافته، بازار ارز کشور در وضعیت شکنندهای قرار دارد و هرلحظه احتمال هجوم خریداران هیجانی به این بازار وجود دارد. اصرار بر کاهش نرخ بهره بانکی و اعمال راهکارهای دستوری در این زمینه، موجب سرازیرشدن سپردههای موجود در بانکها به سمت بازار ارز و در نتیجه باعث از بین رفتن ثبات و آرامش بازار ارز خواهد شد. ثبات و آرامشی که به عقیده بسیاری، بزرگترین دستاورد دولت یازدهم در عرصه اقتصادی است.
پرویز محمدی /کارشناس ارشد بازار طلا، سکه و ارز