به عبارتی اگر دولت‌ها درآمد خود را از این راه کسب کنند نیاز کمتری به استقراض از بانک مرکزی پیدا کرده و به تبع آن تورم در کشور کنترل خواهد شد. از سوی دیگر درآمد مالیاتی مزایای دیگری نیز دارد. به عنوان مثال اگر سیاستگذار از قابلیت بازتوزیع درآمد مالیاتی در جامعه به خوبی استفاده کند می‌تواند به کاهش نابرابری و فقر در اقتصاد کمک کند.
درآمد مالیاتی در ساختار مالیات‌ستانی ایران به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود. مالیات مستقیم و مالیات غیرمستقیم. فرق این دو مالیات در شیوه اخذ آن است. برای مثال در مالیات مستقیم، دولت مستقیما مالیات را از حقوق اشخاص برداشت می‌کند اما در مالیات غیرمستقیم شخص به واسطه خرید کالا و خدماتی که انجام می‌دهد مشمول مالیات می‌شود و آن را پرداخت می‌کند به همین دلیل به آن «مالیات بر کالاها و خدمات» نیز گفته می‌شود. به بیان دیگر در این مالیات، دریافت مالیات مستقیما از درآمد افراد نیست.
مالیات مستقیم خود بر سه نوع است؛ «مالیات بر درآمدها»، «مالیات بر اشخاص حقوقی» و «مالیات بر ثروت». از میان این سه مالیات، «مالیات بر ثروت» یکی از مهمترین انواع مالیات‌هاست. این مالیات عموما از نقل و انتقال سهام، ملک و خودرو اخذ می‌شود.
حال اگر بخواهیم عملکرد دولت در اخذ این مالیات مورد ارزیابی قرار دهیم باید ابتدا با روند تصویب مالیات‌ها و محاسبه نرخ تحقق آن آشنا شویم. معمولا پیش از شروع هر سال، رقم درآمد مالیاتی‌ای را که دولت‌ها قصد دارند وصول کنند در لایحه بودجه پیش‌بینی می‌کنند. پس از تصویب این لایحه در مجلس و تبدیل آن به قانون، دولت خود را موظف می‌کند به آن عمل کند. یعنی درآمدی را که برای هر بند مالیاتی درنظر گرفته وصول کند. میزان تحقق این مالیات در طول سال می‌تواند عملکرد مالیاتی دولت را به نمایش بگذارد.
طبق تازه‌ترین آمار سازمان امور مالیاتی کشور، دولت توانسته نزدیک به ۷۱.۷ درصد پیش‌بینی ۱۰ ماهه خود از درآمد حاصل از «مالیات بر ثروت» را که در قانون بودجه ۱۴۰۲ آمده وصول کند. به عبارتی نرخ تحقق مالیات بر ثروت در ۱۰ ماهه ابتدایی امسال ۷۱.۷ درصد بوده است.
همانطور که در قانون بودجه ۱۴۰۲ آمده است دولت ارزیابی کرده در ۱۰ ماهه نخست امسال ۳۱ هزار میلیارد تومان از محل مالیات بر ثروت درآمد کسب کند اما با توجه به آمارهای سازمان امور مالیاتی کشور از عملکرد دولت در اخذ این مالیات، دولت تنها توانسته ۲۲ هزار میلیارد تومان از این مالیات را وصول کند. به عبارت دیگر دولت تنها توانسته ۷۱.۷ درصد از ارزیابی خود در قانون بودجه را عملی کند.
مهمترین سهم درآمدی پیش‌بینی شده در قانون بودجه برای مالیات بر ثروت مربوط به «مالیات بر نقل و انتقال سهام» است. ارزیابی‌ها نشان می‌دهد از ۷.۵ همت ارزیابی بودجه در ۱۰ ماهه ابتدایی امسال، برای این پایه مالیاتی دولت توانسته ۱۰ درصد بیشتر یعنی حدود ۸.۳ همت را محقق سازد. این میزان از تحقق مالیات بر نقل و انتقال سهام نشان از عملکرد مناسب دولت در تحقق ارزیابی‌هایش در قانون بودجه از این پایه مالیاتی دارد.
در میان اجزای مالیات بر ثروت، «مالیات بر نقل و انتقال املاک» و «مالیات بر خودرو» از دیگر پایه‌های مالیاتی دارای اهمیت هستند. تازه‌ترین آمار سازمان امور مالیاتی از عملکرد دولت در ۱۰ ماهه ابتدایی امسال نشان می‌دهد دولت توانسته ۸۲.۸ درصد از مالیات بر نقل و انتقال املاک و تنها ۲۳ درصد از مالیات بر خودرو را محقق سازد. این آمار نشان می‌دهد در این دو پایه مالیاتی دولت عملکرد مناسبی را نداشته و نتوانسته است به پیش‌بینی خود در قانون بودجه به طور مناسب عمل کند.
