به گزارش ایران اکونومیست، دولت ترکیه روز سهشنبه اعلام کرد که به کشتیهای مینروبی که انگلیس به اوکراین تعهد داده، اجازه عبور از تنگه بسفر را نخواهد داد. آنکارا که کنترل تنگههایی را در دست دارد که دریای سیاه را به دریای مدیترانه متصل میکند، با آغاز درگیری در اوکراین در سال ۲۰۲۲، دسترسی کشتیهای جنگی خارجی را مسدود کرد.
با این حال «جیمز استاوریدیس» فرمانده سابق «نیروهای متحد عالی ناتو» ادعا کرد که براساس کنوانسیون ۱۹۳۶ مونترو «اختیار و صلاحدید کافی وجود دارد» و آنکارا باید از یک راهگریز برای اجازه دادن به عبور کشتیهای جنگی «صرفا دفاعی» استفاده میکرد.
این آدمیرال آمریکایی بازنشسته به نشریه پالتیکو گفت: «این موضع واضح ناتو است که ترکیه به عنوان بخشی از نقشش در ناتو مورد توافق قرار داده است.»
او در ادامه مدعی شد که آنکارا به جای اینکه «بیش از حد تلاش کند تا تعادلی در روابط خود با مسکو و غرب داشته باشد، باید به طور کامل به نقش خود به عنوان عضو ناتو متمایل شود.»
براساس کنوانسیون مونترو، ترکیه که از اعضای ناتو است، اندکی پس از اینکه روسیه تقریبا دو سال پیش عملیات نظامی خود را آغاز کرد، دسترسی به دریای سیاه را از طریق تنگههای بسفر و داردانل مسدود کرد. در حالی که این تصمیم قدرتهای غربی را از ارسال کشتیهای جنگی به اوکراین منع میکرد، روسیه را هم از تقویت ناوگان دریای سیاه خود که در بندر کریمه واقع در سواستوپل مستقر است، بازداشت.
دریاسالار جم گوردنیز، فرمانده سابق نیروی دریایی ترکیه، در پستی در شبکه اجتماعی ایکس (توئیتر سابق) گفت که آنکارا «حتی در خونینترین دوره جنگ جهانی دوم» این کنوانسیون را نقض نکرده است. او نوشت: «ایالات متحده از کنوانسیون مونترو که عضو آن نیست، متنفر است زیرا آنها نمیتوانند کشتیهای جنگی را آنطور که دلشان میخواهد به دریای سیاه بیاورند.»
به گزارش راشا تودی، گوردنیز همچنین جیمز استاوریدیس را به عنوان «دریاسالار مورد علاقه نومحافظهکاران» که «نقش اصلی را در مداخله سال ۲۰۱۱ در لیبی ایفا کرد» محکوم کرد.
این فرمانده سابق نیروی دریایی ترکیه گفت، این آدمیرال که در حال حاضر یکی از اعضای هیئت مدیره بنیاد راکفلر و گروه سرمایهگذاری جهانی کارلایل است، به وضوح میخواهد ترکیه طرف جنگ در دریای سیاه باشد و خون ترکیه را در این جنگ بریزد. او افزود: «اگر بحران اوکراین در زمان فرماندهی او در ناتو اتفاق میافتاد، احتمالا ما از طرف آمریکا و ناتو در دریای سیاه در حال جنگ بودیم.»
گرچه ترکیه یکی از اعضای ناتو است، رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه موضع این کشور در قبال جنگ اوکراین را «متوازن» توصیف کرده است. علاوه بر میزبانی مذاکرات صلح در سال ۲۰۲۲، ترکیه در ابتکار غلات دریای سیاه که اکنون از بین رفته میانجیگری کرد و در حالی که آنکارا از تحریم روسیه خودداری کرده، روابط تجاری خود را با مسکو تقویت کرده است.