برخی دانشمندان ایده بارگذاری ذهن انسان در کامپیوتر را امکانپذیر میدانند. اما این ایده چقدر تا واقعیت فاصله دارد و چه موانعی بر سر راه آن موجود است؟
تصور کنید فناوری اسکن مغز در دهههای آینده بسیار پیشرفت میکند تا جایی که میتوانیم ارتباط تک تک نورونها با هم را مشاهده کنیم. سپس تصور کنید بتوانیم کل این اطلاعات را ثبت کنیم تا شبیهسازی از مغز فرد در کامپیوتر ایجاد کنیم. این مفهوم «بارگذاری ذهن» یعنی این ایده است که ممکن است روزی بتوانیم فرد را از بدن زیستیاش به سختافزاری مصنوعی انتقال دهیم.
کلاس وبر، مدرس ارشد فلسفه در دانشگاه استرالیای غربی در وب سایت کانورسیشن مینویسد، ایده بارگذاری ذهن از جنبش فکری معروف به ترابشریت سرچشمه گرفته و دارای طرفداران برجستهای ازجمله دانشمند کامپیوتر ری کرزویل، فیسلوف نیک باستروم و دانشمند علوم اعصاب راندال کوئن است. طرفداران ایده ترابشریت امیدوارند ازطریق پیشرفتهای علمی و فناوری از وضعیت انسان فراتر روند.
طرفداران بر این باورند که بارگذاری ذهن ممکن است به ما امکان دهد تا زمانی که میخواهیم به زندگی ادامه دهیم (اما نه لزوما برای همیشه) و حتی ممکن است به ما کمک کند با داشتن مغزهای شبیهسازیشده که سریعتر و کارآمدتر از مغزهای زیستی عمل میکنند، خودمان را بهبود دهیم. اما آیا امکان تحقق این رویا وجود دارد؟
امکان بارگذاری ذهن بر سه فرض اصلی استوار است:
هر کدام از فرضهای فوق چقدر محتمل است؟
تلاش برای شبیهسازی مغز انسان چالش بسیار بزرگی خواهد بود. مغز انسان پیچیدهترین ساختار در جهان شناختهشده به حساب میآید. مغز چیزی حدود ۸۶ میلیارد نورون و ۸۵ میلیارد سلول غیرعصبی با حدود یک میلیون میلیارد اتصال عصبی را در خود جای داده است. درمقابل، کهکشان راه شیری منزلگاه چیزی در حدود ۲۰۰ میلیارد ستاره است.
در کجای مسیر ایجاد شبیهسازیهای مغز قرار داریم؟ دانشمندان علوم اعصاب درحال ایجاد نقشه اتصالات شبکه عصبی (کانکتوم) مغز موجودات ساده هستند.
بیشتر فیلسوفان امروزی معتقدند ذهن نیز ماهیت فیزیکی دارد
پیچیدهترین نقشه اتصالات شبکه عصبی جامعی که تاکنون به دست آوردهایم، مربوط به لارو مگس میوه است که حدود ۳ هزار نورون و ۵۰۰ هزار اتصال عصبی را شامل میشود. میتوانیم انتظار داشته باشیم که در طول ده سال آینده بتوانیم کانکتوم مغز موش را تهیه کنیم. اگرچه مغز انسان هزار برابر پیچیدهتر از مغز موش است. برایناساس، آیا ده هزار سال طول میکشد تا به نقشه مغز انسان دست پیدا کنیم؟ احتمالا نه، ما در پروژههای مشابهی مانند پروژه ژنوم انسان شاهد دستاوردهای شگفتانگیزی در ارتباط با بازده بودهایم.
تهیه اولین نقشه ژنوم انسان در حدود ۲۰ سال پیش انجام شد و چندین سال زمان و صدها میلیون دلار هزینه برد. امروزه آزمایشگاههای سریع میتوانند با هزینهی حدود ۱۰۰ دلار این کار را در عرض چند ساعت انجام دهند. با دستاوردهای مشابه در بازده، ممکن است در طول عمر فرزندان یا نوههای خود شاهد فناوری بارگذاری ذهن باشیم.
البته موانع دیگری نیز وجود دارد. ایجاد نقشه ایستای مغز تنها یک بخش کار است. برای شبیهسازی مغز عملکردی، باید کل نورونها را در عمل مشاهده کنیم. مشخص نیست که آیا میتوانیم در آینده نزدیک به این هدف دست پیدا کنیم.
آیا شبیهسازی مغز شما باعث ایجاد ذهن آگاهی مانند ذهن شما خواهد شد؟ پاسخ به ارتباط بین ذهن و بدن بستگی دارد.
برخلاف رنه دکارت، فیلسوف قرن هفدهم که فکر میکرد مغز و بدن اساسا متفاوت هستند، بیشتر فیلسوفان دانشگاهی امروزی فکر میکنند خود ذهن نیز ماهیت فیزیکی دارد. بهعبارتساده، ذهن شما همان مغز شما است. اما چگونه مغز شبیهسازیشده میتواند ذهن واقعی ایجاد کند؟
خب، بسیاری از دانشمندان علوم شناختی معتقدند این ساختار عصبی پیچیده مغز شما است که ذهن آگاه را به وجود میآورد نه ماهیت ماده زیستی آن (که بیشتر از چربی و آب تشکیل شده است). زمانی که مغز شبیه سازیشده روی کامپیوتر اجرا میشود، ساختار مغز شما را بازتولید میکند. برای هر نورون و اتصال عصبی شبیهسازیشده، قطعه متناظری از سختافزار کامپیوتری وجود خواهد داشت. این شبیهسازی ساختار مغز و درنتیجه ذهن آگاه شما را بازتولید میکند.
منبع: سایت زومیت