به گزارش ایران اکونومیست دکتر صادق صادق زاده در نشست خبری امروز که در محل ساختمان معاونت علمی ریاست جمهوری برگزار شد، حیطه فعالیت این ستاد را مواد و ساخت پیشرفته دانست و گفت: از این رو فعالیت این ستاد حوزه‌های زیادی را در بر می گیرد، ولی عمده تمرکز ما توسعه مواد پیشرفته است؛ چرا که مواد پیشرفته موادی هستند که نسبت وضعیت قبل خود، ارزش افزوده بالاتری ایجاد می کنند.
وی، تمرکز ستاد مواد و ساخت پیشرفته را در ۴ حوزه مواد معدنی، پتروشیمی، مواد نوظهور و ساخت پیشرفته عنوان کرد و یادآور شد: این ستاد از سال ۹۵ راه اندازی شد و تا سال ۹۷ با این عنوان فعال بوده است، ولی از این سال با ستاد اپتیک و لیزر ادغام شد، اما در سال ۱۴۰۲ مجددا این ستاد مستقل شد.
سند توسعه مواد ساخت و پیشرفته
وی از تدوین سند توسعه مواد ساخت و پیشرفته خبر داد و گفت: در سال ۱۳۹۶ تدوین این سند کلید خورد، ولی به انجام نرسید و ما تلاش کردیم این سند را مورد بررسی قرار دهیم.
وی افزود: پیش بینی می‌شود ظرف یک ماه آینده این سند را به شورای‌عالی انقلاب فرهنگی برای تایید تقدیم کنیم. این سند بر دو محور کاهش خام فروشی و افزایش کیفیت زندکی مردم تدوین شده است.
صادق زاده اضافه کرد: بر اساس آمار مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی میزان صادرات خام فروشی مواد در سال ۱۴۰۱ برابر با ۱۲۲ میلیون تن به ارزش ۵۳ میلیارد دلار بوده و میزان واردات آن ۳۷ میلیون تن به ارزش ۵۹ و ۷۰۰ میلیارد دلار بوده؛ محور سند را کاهش خام فروشی قرار دادیم.
وی افزود: این آمار نشان می دهد کشورهایی که مواد خام را از ایران دریافت کرده اند، بعد از فرآوری ۳۰ درصد آن را از آن کشورها وارد می کنیم.
وی خام ریزی را از دیگر چالش های حوزه مواد دانست و تاکید کرد: زباله و یا پسماندهای صنعتی و یا سربازه های معدنی هر چند که برخی از کشورها خواهان خریداری این پسماندها هستند، ولی بنا به دلایل مختلف صادر نمی شوند و در محلی انبار می شوند. دلیل این خام فروشی و خام ریزی نبود فناوری تبدیل است.
دبیر ستاد توسعه فناوری های مواد و ساخت پیشرفته ادامه داد: داشتن فناوری تبدیل در ۴ مرحله اکتشاف، استخراج، فرآوری و تبدیل است که در حوزه‌های اکتشاف، استخراج و تبدیل وضعیت خوبی نداریم؛ اما در حوزه فرآوری وضعیت بدی نداریم، ولی چالش هایی وجود دارد.
وی گفت: ماموریت ستاد مواد و ساخت پیشرفته بر روی صنایع تبدیل است که نیاز به تمرکز دارد؛ وزارت صمت هم به این حوزه ورود کرده تا بر اساس برنامه ریزی هایی صنایع تبدیلی را با صنایع کوچک ارتباط دهد.
کیفیت غیر رقابتی محصولات ایرانی
دبیر ستاد توسعه فناوری های مواد و ساخت پیشرفته با بیان اینکه آمار درستی از کیفیت مواد در دنیا وجود ندارد، گفت: اما کل دنیا در زمینه ایجاد استانداردسازی مواد اولیه اقدام کرده تا منجر به کیفیت خروجی شود.
وی گفت: در راستای استانداردسازی مواد همکاری هایی با سازمان ملی استاندارد داریم که امیدواریم به نتیجه برسد.
تولید مواد معدنی دارویی
وی گفت: در حوزه معدنی یکی از برنامه های محوری ستاد مواد ساخت و پیشرفته معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری توسعه مواد اولیه دارویی ۲۰ ماده معدنی دارویی است. برای این مهم فراخوان منتشر می‌کنیم و امیدواریم تا دوسال آینده تحولی صورت بگیرد.
وی در این باره توضیح داد: ادعا می شود که ۷۵ درصد از داروهای مصرفی در کشور تولید می شود، ولی بخش عمده ای از مواد اولیه آنها وارداتی است که در صورت بیشتر شدن فشارهای تحریم‌ها، قیمت این اقلام در نتیجه قیمت داروهای تولیدی در کشور افزایش می یابد.
صادق زاده افزود: بر اساس آمارها حجم ارزبری مواد اولیه دارویی ۲۰۰ میلیون دلار است.
وی با بیان اینکه مواد اولیه دارویی بر پایه آلی و معدنی است، خاطر نشان کرد: تمرکز ما بر توسعه مواد اولیه دارویی معدنی است.
توسعه باتری
ور درباره یکی از فراخوان های این ستاد، افزود: یکی از فراخوان ها در زمینه باتری است که به ۴ قسمت مواد اولیه، تامین انرژی، تامین برق و کاربرد در خودرو تقسیم می شود. این موضوع به ۴ ستاد نانو و میکرو، مواد و ساخت پیشرفته، ستاد توسعه اقتصاد تامین و توزیع انرژی و ستاد توسعه فناوری های حمل و نقل معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری ارتباط دارد.
وی گفت: امیدواریم در سال آینده اتفاقات خوبی در زمینه باتری در مقیاس صنعتی رخ دهد.
راه اندازی مرکز ملی
دبیر ستاد توسعه فناوری مواد و ساخت پیشرفته با اشاره به چالش‌های توسعه فناوری در دنیا، گفت: ما برای نقش آفرینی در این حوزه اقدام به راه اندازی مرکز ملی ساخت افزایشی کردیم تا بتوانیم از این طریق مقدمات استفاده از این فناوری‌ها و حوزه کاربرد ساخت پیشرفته را ترویج کنیم.
وی این مرکز را یکی از ۶ مرکز در حال راه اندازی معاونت علمی دانست و یادآور شد: با چند مجموعه بزرگ صنعتی در حال مذاکره هستیم.
صادق زاده با اشاره به دلایل راه اندازی مرکز ملی ساخت افزایشی، توضیح داد: ساخت افزایشی شامل پرینترهای سه بعدی است که در حال حاضر پرینترهای ۶ بعدی مطرح شده است و طبق پیش بینی ها این حوزه در صنایع کاربردهای وسیعی می یابد و ما از هم اکنون باید به فکر توسعه این فناوری در کشور باشیم.
صادق زاده در ادامه با بیان اینکه از بیش از ۹ هزار شرکت دانش بنیان بیش از ۴ هزار شرکت دانش بنیان به حوزه مواد ارتباط پیدا می کنند، گفت: طی فراخوان های دو ماه اخیر ۵۰ طرح به دست ما رسیده که ارزشی بالغ بر ۳ هزار میلیارد ریال دارند؛ همچنین طرح های تبصره ۱۸ حدود ۱۰ هزار میلیارد ریال است که برای این طرح ها ۲ هزار میلیارد تومان تایید شده است.
وی گفت: در ستاد دو کار ویژه داریم که یکی از آنها ژنوم مواد است؛ در حال ردیابی با هوش مصنوعی هستیم تا ترکیبات موجود را بیابیم.
وی افزود: در حال حاضر دو میلیون ماده جدید در این زمینه وجود دارد که هنوز بشر به آن دست نیافته است؛ از آنجایی که می‌توان مواد را با ژنومهای مواد مختلف در نظر بگیریم یافتن آن اهمیت دارد.
به گفته وی، بنا به اهمیت موضوع، فراخوان هایی منتشر شده که امیدواریم تا یک سال آینده آن را به نتیجه برسانیم.
توجه به انقلاب صنعتی چهارم
وی با بیان اینکه ما باید به انقلاب صنعتی چهارم توجه ویژه ای داشته باشیم، گفت: یکی از موارد کلیدی صنعت، هوش مصنوعی در کنار مواد ساخت و پیشرفته است؛ بنابراین باید کاری کنیم که ۱۵_۱۰ سال آینده نیازها در حوزه مواد برطرف شود تا بار مالی بر کشور کاهش یابد.
وی ادامه داد: ما در صدد هستیم اقدامات مربوطه را بررسی کنیم تا بتوانیم هشدارهای لازم را در زمینه مواد و ساخت پیشرفته بدهیم. زیرا ضروری است صنعتگران و کارخانه داران از پیشرفت‌های مواد در دنیا با خبر باشند تا در راستای رسوخ فناوری در صنعتشان گام بر دارند.
////
همکاری با دانشگاه فنی و حرفه ای
دبیر ستاد توسعه فناوری‌های مواد و ساخت پیشرفته معاونت علمی با تاکید بر ضرورت استفاده از فناوری های نوین در تولید محصولات، گفت: در این راستا با انعقاد تفاهم نامه ای با دانشگاه فنی و حرفه ای طرحی را در حال اجرا داریم که در هفته آینده رونمایی خواهد شد.
وی افزود: بر اساس این طرح دانشگاه فنی و حرفه ای به امر تربیت تکنسین های ماهر مبادرت می ورزد و از آنجایی که این دانشگاه دارای ۱۸۰ شعبه در کشور است، بازوی قوی ما برای تربیت صنعتگران ماهر بومی برای هر منطقه است.
صادق زاده ادامه داد: در این طرح ما در کنار هر شعبه از این دانشگاه قرار داریم و از فارغ التحصیلان آن برای توسعه کسب و کارها در هر منطقه حمایت می کنیم.
وی، تربیت صنعتگران ماهر برای هر منطقه را از مزایای این طرح ذکر کرد و گفت: از این طریق مسائل هر منطقه در حوزه مواد و ساخت پیشرفته مرتفع خواهد شد.
طرح المپیک مواد
دبیر ستاد توسعه فناوری‌های مواد و ساخت پیشرفته معاونت علمی از اجرای طرح المپیک مواد خبر داد و گفت: جزئیات این طرح در اواخر سال جاری و اوایل سال آینده طی یک نشست خبری ویژه اعلام می شود.
به گفته وی، این المپیک یک مسابقه رقابتی است که طی آن بازیگران حوزه مواد با یکدیگر به رقابت می پردازند.
