به گزارش ایران اکونومیست، با پایان یافتن مهلت بررسی صلاحیت ۲۴ هزار و ۹۸۲ داوطلب انتخابات مجلس شورای اسلامی در هیاتهای اجرایی، ۱۴ درصد این داوطلبان با عدم تأیید و ۱۴ درصد هم عدم احراز صلاحیت مواجه شدند. این آمار را محمدتقی شاهچراغی رئیس ستاد انتخابات کشور اعلام کرده است. محسن اسلامی سخنگوی ستاد انتخابات کشور درباره دلیل احراز نشدن صلاحیت داوطلبان انتخابات مجلس اظهار کرده است که «بیشترین نقص پرونده داوطلبان مربوط به بند ۹ ماده ۳۱ قانون انتخابات مبنی بر سابقه پنج سال فعالیت اجرایی، آموزشی یا پژوهشی است که برخی افراد اطلاعات مورد نظر را در هنگام ثبتنام درست بارگذاری نکردهاند و بر همین اساس شرایط احراز برای هیأت های اجرایی شکل نگرفته است.»
هیاتهای اجرایی موظف بودند به داوطلبانی که درخواست کتبی داده باشند، دلایل عدم تایید یا عدم احراز صلاحیت را ابلاغ کنند. ۲۱ و ۲۲ آبان فرصت برای درخواست کتبی در نظر گرفته شده بود و در فاصله روزهای ۲۳ تا ۲۶ آبان هیاتهای اجرایی باید دلیل خود را به این داوطلبان اعلام میکردند. از سویی داوطلبانی که صلاحیت آنان در هیات اجرایی مورد تایید قرار نگرفته یا احراز نشده است، در فاصله روزهای ۲۱ آبان تا ۲۴ آبان فرصت داشتند تا به هیات نظارت استان شکایت کنند. هادی طحاننظیف سخنگوی شورای نگهبان گفته است که در پایان مهلت شکایت داوطلبان، ۵ هزار و ۲۸۸ نفر شکایت خود را ثبت کردهاند.
با وجودی که قانون فرصت شکایت به داوطلبان ردصلاحیت شده و بررسی مجدد مدارک و پروندههای آنها را در نظر گرفته است، اما برخی از افرادی که صلاحیت آنها احراز یا تایید نشده است، در روزهای گذشته دلیل ردصلاحیت خود را انتقاد از دولت اعلام کردهاند. البته این ادعا با واکنش سیدمحمد حسینی معاون پارلمانی رئیسجمهور مواجه شد. او گفته است که« اینکه برخی مدعی میشوند که منتقدین دولت تایید صلاحیت نشده اند، صحت ندارد. هم از کسانی که دوستان دولت و همراه دولت بودند و هم از کسانی که مخالفان دولت بودند در مرحله بررسی هیاتهای اجرایی مورد تایید قرار گرفته یا رد شده اند. یعنی از هر دو گروه بوده است.»
حسینی پیش از این به ایران اکونومیست گفته بود که دولت در انتخابات لیست نداشته و به صورت مصداقی از فرد یا جریانی حمایت نخواهد کرد و فقط شاخصها و معیارهای مدنظر خود را اعلام خواهد کرد و دولت با هر فرد و جریانی که رای مردم را کسب کند، همکاری خواهد کرد.
با این حال انتقادات برخی نمیاندگان از دولت و وزارت کشور ادامه یافت. سمیه محمودی نماینده مردم شهررضا و دهاقان در مجلس یازدهم که توسط هیأت اجرایی ردصلاحیت شده است، دلیل ردصلاحیت خود را طرح سوال از وزیر کشور مطرح کرده و گفته از او خواستهاند تا سوالش را پس بگیرد. او درباره مرجعی که از او چنین درخواستی داشته است، گفته که «من نمیگویم دولت چون از طریق واسطه به من گفتند که اگر میخواهی تایید صلاحیت شوی، سوال وزیر کشور را کنار بگذار.»
این اظهارات محمودی با انتشار جوابیه از سوی معاونت پارلمانی رئیسجمهور همراه شد. این معاونت با رد مراجعه دولت به این نماینده برای پس گرفتن سوال از وزیر کشور، به محمودی توصیه کرد که « مراقبت نمایند که خدای ناخواسته کسانی به نام دولت به ایشان مراجعه نکنند ... و از ایشان برای مقاصد خویش سوء استفاده کنند.» در این جوابیه همچنین آمده است که «دولت بحمدالله فرصت و شرایط لازم برای گفتگوی مستقیم با نمایندگان محترم را دارد و چنان که ایشان مدعی شده نیازی به واسطه نیست.»
معاونت پارلمانی ریاستجمهوری، با تشریح سیاست دولت در انتخابات پیشرو تاکید کرد که« سیاست دولت سیزدهم در خصوص انتخابات انجام وظایف قانونی و اجرای درست فرایند انتخابات در مراحل مختلف به طور بیطرفانه و بر اساس راهبردهای چهارگانه رهبری یعنی مشارکت، رقابت، امنیت و سلامت می باشد.» در بخش دیگری از این جوابیه آمده است که «به گرو گرفتن وظایف قانونی آن هم در مساله ای مثل صلاحیت، اتهام ناروا و فارغ از استناد است.»
معاونت پارلمانی ریاستجموری در پایان هم به محمودی توصیه کرده است که «پیشنهاد میشود این نماینده محترم مثل بسیاری از افراد دیگر از قانون تمکین نماید و ادله خود را به مرجع قانونی رسیدگی به صلاحیت نامزدهای یعنی هیئت نظارت ارائه کند تا انشاءالله مشکل برطرف شود.»
داوطلبانی که صلاحیت انها در هیاتهای اجرایی رد شده یا احراز نشده است، همچنان فرصت برای حضور در انتخابات را دارند و قانون به لنها فرصت شکایت داده است. این داوطلبان براساس جدول برگزاری انتخابات مجلس شورای اسلامی، در فاصله روزهای ۲۱ آبان تا ۲۴ آبان فرصت داشتند تا به هیات نظارت استان شکایت کنند. در فاصله روزهای ۲۵ آبان تا ۱۴ دی رسیدگی به صلاحیت داوطلبان توسط هیات نظارت استان با کسب نظر از هیات مرکزی نظارت بر انتخابات انجام میشود. ۱۵ دی تا ۱۶ دی ابلاغ مراتب تایید، عدم تایید یا عدم احراز به دواطلبان توسط فرمانداران مرکز حوزه انتخابیه انجام میشود.
در ادامه فرصت دیگری برای داوطلبان تایید نشده یا احراز صلاحیت نشده وجود دارد تا از ۱۷ دی تا ۱۹ دی به شورای نگهبان شکایت کنند. از ۲۰ دی تا ۱۹ بهمن هم بررسی شکایات و اعلام نظر قطعی شورای نگهبان توسط هیات نظارت استان به ستاد انتخابات کشور یا فرماندار انجام می شود. داوطلبانی که پیش از این صلاحیت آنها تایید شده اما شورای نگهبان صلاحیتشان را رد کرده است هم فرصتی برای شکایت دارند. آنها از ۲۱ بهمن تا ۲۳ بهمن فرصت شکایت دارند و ۲۴ بهمن تا ۳۰ بهمن صلاحیت آنها مجدد بررسی میشود تا در نهایت در روز اول اسفند اسامی داوطلبان نهایی انتخابات منتشر شود.