«شی جین پینگ» رئیس‌جمهوری چین به دعوت «جو بایدن» همتای آمریکایی خود، از تاریخ ۲۳ الی ۲۶ آبان ماه به شهر «سانفرانسیسکو» آمریکا سفر خواهد کرد. رئیس‌جمهور چین علاوه بر دیدار با بایدن، در سی‌امین نشست غیررسمی سران سازمان همکاری اقتصادی آسیا و اقیانوس آرام (اپک) شرکت می‌کند.
حدودا یک سال است که تنش میان دو کشور افزایش یافته و روسای جمهور دو کشور در این یک سال هیچ تماسی با یکدیگر نداشته‌اند. تایوان، اختلافات مرزی چین با همسایگانش، تحولات خاورمیانه و افزایش ضریب نفوذ و حضور چین در تعاملات اقتصادی، سیاسی و امنیتی منطقه و جهان از مسائلی است که تنش میان پکن و واشنگتن را افزایش داده است.
«امیرعلی ابوالفتح» در گفت‌وگو با ایران اکونومیست درباره سفر رئیس‌جمهور چین به آمریکا که قرار است فردا (چهارشنبه) انجام شود، گفت: چین و آمریکا روابط متشنج متعدد دارند و این روابط بعد از ماجرای بالون‌های چین و سفر رئیس وقت مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان سردتر از گذشته بوده است.
وی با بیان اینکه این سفر نشان دهنده آن است که نوعی از کاهش تنش در دستور کار هر دو طرف قرار دارد اظهار کرد: با وجود تنش‌های زیادی که بین دو طرف وجود دارد، این سفر نشان می‌دهد که دو طرف در شرایطی هستند که ترجیج می‌دهند به جای دوری از هم، به یکدیگر نزدیک و تنش‌ها را تا جایی که امکان دارد کاهش دهند. طبیعی است که این سفر بی‌دلیل انجام نمی‌شود و هر دو کشور برنامه خاصی برای آن دارند. می‌توان گفت که این سفر تلاشی است برای ترمیم روابط، در عین حال که اختلافات‌شان به قوت خود باقی است.
این کارشناس مسائل آمریکا تصریح کرد: اختلافات آمریکا و چین خیلی فراتر از آن است که تصور کنیم با این سفر و در یک وقفه کوتاه حل شود و روابط‌شان بهبود یابد. عوامل مختلف سیاسی، اقتصادی و امنیتی است که مانع کار است از جمله آینده تایوان، کره شمالی، جزایر مورد مناقشه بین چین و همسایگانش، مسائل خاورمیانه و منطقه، فعالیت‌های رو به گسترش چین در حوزه‌های اقتصادی، تجاری و امنیتی. در عین حال ما شاهد بودیم با وجود اینکه ترامپ با رهبر کره شمالی سه بار دیدار کرد و با رئیس‌جمهور روسیه هم دیدار کرد اما این دیدارها سبب نشد که بین آمریکا و رقبای منطقه‌ای و بین‌المللی‌اش دوستی ایجاد شود، حداکثر این است که این رویدادها برای زمانی کوتاه بحران میان دو کشور را مدیریت می‌کند. الان هم نمی‌توان گفت که با دیدار مقامات ارشد چین و آمریکا با یکدیگر این تنش‌ها میان دو کشور کاهش می‌یابد یا خیر.
ابوالفتح درباره تاثیر این دیدار در میزان محبوبیت و افزایش رای بایدن در انتخابات پیش رو گفت: صحبت‌ها درباره تاثیر این دیدار بر رقابت‌های انتخاباتی از همین الان که دیدار هنوز انجام نشده و معلوم نیست چه توافقاتی در این سفر انجام شود، شروع شده است. در عین حال طبیعی است که جمهوری خواهان به بایدن بر سر این سفر بتازند و دعوت از رییس‌جمهور چین را زیر سوال ببرند و آن را ضد دموکراسی و امنیت ملی آمریکا بدانند. به هر حال جمهوری‌خواهان انتقادات تندی را به بایدن در سیاست خارجی‌اش نسبت به روسیه، ایران و چین دارند و معتقدند که بایدن در برابر رهبران این کشورها همواره کرنش کرده است و سیاست قوی در مقابل آنها ندارد. آنها معتقدند که باید به ویژه در برابر چین تهاجمی برخورد کرد.
وی ادامه داد: اگر این دیدار به نتیجه مطلوب منجر نشود به ویژه در حوزه معیشت و اقتصادی برای دولت بایدن آورده‌ای در آستانه انتخابات نداشته باشد قطعا شرایط برای بایدن و دموکرات‌ها در انتخابات سخت می‌شود و فرصتی برای رقبای انتخاباتی بایدن فراهم می‌کند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل و آمریکا درباره برخی اتهامات از سوی آمریکا به کشورهایی از جمله چین، روسیه مبنی بر دخالت در انتخابات آمریکا و تلاش برای مهار این تلاش‌ها اظهار کرد: این نگرانی همواره از سوی آمریکا مطرح شده و این کشورها را به دخالت متهم می کنند. ادعایشان این است که روسیه و چین و حتی ایران اطلاعات غلط می دهند و موجب فریب رای دهندگان می‌شوند. الان یک دهه است این حرف را می زنند و این را بعد از این هم می‌گویند البته خودشان استاد دخالت در انتخابات دیگر کشورها هستند ولی این مساله را چند دوره‌ای است که مطرح می‌کنند.
وی در پاسخ به این پرسش که این سفر در این مقطع چه توجیهی به لحاظ اقتصادی و تجاری برای چین و آمریکا دارد؟ گفت: رابطه بین آمریکا و چین یک رابطه رقیب ـ شریک است، اینها رابطه شان با رابطه ای که آمریکا با ایران و روسیه دارد متفاوت است. آمریکا از یک طرف از جانب چین احساس خطر می‌کنند، از یک طرف اقتصادشان به چین وصل است و مجبور است با آن تعامل کند.
ابوالفتح درباره تاثیر این دیدار بر مناقشه آمریکا و اروپا با روسیه بر سر اوکراین اظهار کرد: درباره اوکراین چین تلاش کرد میانجی‌گری کند، اما در واشنگتن حرف‌شان خریدار ندارد و به طور کلی باید گفت که چین در این موضوع تعیین کننده نیست. در عین حال این سفر تک بعدی نیست و درباره موضوعات جهانی از جمله غزه و اوکراین هم بحث می‌شود.
وی درباره موضوع تایوان و اختلافات بر سر این موضوع تصریح کرد: چینی‌ها یک خط قرمز درباره تایوان اعلام کردند. موضوع تایوان از خطوط قرمزی است که چین مطرح کرده و از سوی آمریکا در سال ۱۹۷۹ این خط قرمز به رسمیت شناخته شد که تایوان هم بخشی از چین است. البته آمریکا از خط قرمز آنها نگذشته است و علاقه‌ای هم ندارد که استقلال تایوان را به رسمیت بشناسند و خود تایوان هم علاقه‌ای به این کار ندارد؛ چرا که حجم تعاملات تجاری چین و تایوان سالانه صد میلیارد دلار است. از این رو معتقدم جنگی بر سر تایوان رخ نمی دهد مگر اینکه سیاست آمریکا تغییر کند و تایوان را ترغیب کند که از چین جدا شود، اما با توجه به تجربه اوکراین و حمایت آمریکا از این کشور در مقابل روسیه، تایوان باید در اطمینان به آمریکا احتیاط کند و اشتباه اوکراینی‌ها را نکند که رو در روی چین بایستد. الان آمریکا و چین تنش مدیریت شده بر سر تایوان دارند و اوضاع تحت کنترل است.
