در شرایطی که دامنه جنگ در غزه روز به روز گسترده‌تر می‌شود، شواهد نشان می دهد عربستان و امارات خواهان پایان دادن به روابطشان با اسرائیل نیستند. همین گزاره می تواند به چالشی جدی در روابط ایران و بازیگران عرب تبدیل شده و دامنه جنگ در خاورمیانه را وسیع‌تر کند.
عربستان و امارات، دو قدرت های کلیدی خاورمیانه، علیرغم مخالفت جهان عرب با حمله نظامی اسرائیل به نوار غزه، قصد دارند، روابط دیپلماتیک و اقتصادی شان را با اسرائیل حفظ کنند.
ناظران مدعی اند، ریاض و ابوظبی در صورت حفظ مواضعشان قادرند تا در غزه پساجنگ متحدان خوبی برای ایالات متحده محسوب شوند، بالاخص در شرایط کنونی که تل آویو و واشنگتن در صدد آن هستند تا با حذف (ادعایی) گروه حماس، برای اداره غزه از حمایت و کمک کشورهای عرب استفاده کنند. در همین راستا آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده با هدف ایجاد نظم پس از جنگ و احتمالا از سرگیری مذاکرات اسرائیل و فلسطین که مدت‌هاست، متوقف شده به منطقه سفر داشته و رهبران عرب گفت‌وگو کرده است. مقام‌های آمریکایی مدعی‌اند که برای آینده غزه پس از جنگ، سناریوهای متفاوتی تعریف شده است.
عربستان و امارات بازیگران اصلی پروژه عادی سازی روابط اسرائیل و اعراب بوده و هستند، مسیر دیپلماتیکی که توسط دولت ترامپ کلید خورد تا زمینه را برای نزدیکی دشمنان و رقبای منطقه ای هموار کند. امارات متحده عربی اولین کشوری بود که سال 2019 وارد فرایند عادی سازی رابطه با اسرائیل شد، عربستان نیز پیش از حمله 7 اکتبر حماس، در آستانه توافق با تل آویو قرار داشت.به گفته مقامات آمریکایی و عربی، خالد بن سلمان، وزیر دفاع عربستان میهمان کاخ سفید بود و در جریان دیدارش با رهبران آمریکا علیرغم استقبال از برقراری آتش بس در غزه، خواهان تداوم فرایند عادی سازی رابطه دو بازیگر شد، گزاره ای که جان کربی نیز بر آن مهر تایید زد.
خیز برای انزوای ایران!
سمافور به نقل از مقام های اماراتی مدعی شد که ابوظبی نیز علیرغم تمایلش برای برقراری آتش‌بس، به توافق ابراهیم و روابط دیپلماتیکش با اسرائیل پایبند است. علی رشید النعیمی، یکی از مقامات ارشد اماراتی، در این باره مدعی شد، توافق ابراهیم، توافق بین دو بازیگر نیست، بلکه پلت فرم است؛ برنامه ای که به باورمان باید منطقه را در مسیر امنیت، ثبات و رفاه متحول کند. دولت بایدن پیش از حمله حماس، خود را برای گفتگوهای پیشرفته با عربستان جهت نهایی کردن پیمان عادی سازی با اسرائیل که شامل تمدید تضمین های امنیتی ایالات متحده به ریاض می شد، آماده می کرد. کاخ سفید مدعی بود که چنین توافقی زمینه ساز تغییر موازنه قوا از طریق همسو کردن ایالات متحده، اسرائیل و کشورهای عربی در برابر ایران و حامیانش خواهد بود. اکنون، اعضای کابینه بایدن به دنبال احیای مشارکت با اعراب جهت جلوگیری از جنگ گسترده‌تر در خاورمیانه هستند.
با تشدید حمله های اسرائیل به غزه، خشم جهان عرب افزایش یافته است. اردن که از سال 1994 با اسرائیل رابطه دارد، در اعتراض به سیاست های جنگی تل آویو سفر خود را از سرزمین های اشغالی خارج کرد. اما آنگونه که گروهی از ناظران مدعی اند امان، به سان عربستان و امارات، درگیر رقابت با ایران و حماس و محور مقاومت شده، رخدادی که به ادعای آنها می تواند زمینه ساز جنگی تمام عیار شود. برنارد هایکل، استاد دانشگاه پرینستون با اشاره به موشک پراکنی های انصار الله یمن مدعی شد که این گروه در باب شلیک موشک میان عربستان و اسرائیل تمایزی قائل نیستند. با این همه در این میان دو گزاره مطرح است، نخست: اسرائیل شاید نتواند از ریاض در برابر حمله های احتمالی حراست کند. دوم: ریاض در برابر هرگونه حمله ای بالاخص از جانب انصار الله آسیب پذری است.
تحلیلگران در باب حمایت نظامی آمریکا از کشورهای عربی تردیدهایی جدی دارد. اما مقامات آمریکایی می گویند که این کشور بر ترسیم نقشه غزه پس از جنگ و احیای احتمالی روند صلح خاورمیانه متمرکز خواهد بود. از همین رو بعید نیست که رهبران تشکیلات خودگردان برای اداره غزه پس از جنگ آماده شوند.اما نکته قابل تامل آن است که هراندازه جنگ غزه طول بکشد و تعداد کشته‌شدگان غیرنظامی فلسطینی بیشتر شود، تحقق خواسته های واشنگتن، تل آویو و کشورهای عرب محتمل تر است. به بیانی دیگر، شاید امروز تهران و متحدانش برای این گروه از بازیگران تهدید باشند، اما در صورت تداوم جنگ، بازیگران عرب بیش از همه در داخل با تهدیدهایی جدی روبرو خواهند شد.
