صندوق سهامی یکی از انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که عمده اوراق موجود در پرتفوی یا سبد دارایی‌های آن را سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس تشکیل می‌دهند. به این معنا که تمرکز اصلی این صندوق بر سهام است و قسمت بسیار کمی از سبد دارایی‌های این صندوق به اوراق درآمد ثابت مانند سپرده بانکی و اوراق مشارکت و اوراق دولتی مانند اخزا تعلق می‌گیرد.
صندوق سهامی به جمع‌‌‌‌‌‌آوری وجوه نقد از طرف سرمایه‌گذاران می‌پردازد و با سرمایه به‌دست آمده اقدام به سرمایه‌گذاری و تشکیل سبدی از سهام متنوع از سهم‌‌‌‌‌‌های شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس و سایر اوراق‌بهادار می‌کند. عمده بازدهی این صندوق‌ها از خرید و فروش سهام شرکت‌ها و سود و زیان ناشی از آن است و بخش اندکی نیز حاصل از دریافت سودهای تقسیمی سهام است. در بسیاری از این صندوق‌ها سود دوره‌‌‌‌‌‌ای تقسیم نمی‌شود و سود و زیان سرمایه‌گذار از تفاوت NAV خرید و فروش واحدهای صندوق است. صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی از ۷۰ تا ۹۵درصد از سرمایه صندوق را در سهام و حق‌‌‌‌‌‌تقدم شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس سرمایه‌گذاری می‌کنند و باقی سرمایه را به اوراق با درآمد ثابت، اوراق مشارکت و سایر اوراق‌بهادار با درآمد ثابت اختصاص می‌دهند.
نحوه کارکرد صندوق‌های سهامی
نحوه کارکرد صندوق سهامی به این شکل است که بعد از گردآوری وجوه از سرمایه‌گذاران، در انواع اوراق‌بهادار سرمایه‌گذاری می‌کنند. اوراق‌بهادار خریداری‌‌‌‌‌‌شده، هر روز، مورد محاسبه قرار می‌گیرند و کاهش یا افزایش ارزش آنها در میزان سوددهی و سرمایه سرمایه‌گذاران تاثیر می‌گذارد. علاوه‌براین افزایش‌‌‌‌‌‌ها و کاهش‌‌‌‌‌‌ها، کارمزدهایی هم وجود دارد که از محل دارایی‌های صندوق کم می‌شود. صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام (صندوق‌های سهامی) در اندازه کوچک و بزرگ می‌توانند وجوهی را که در اختیار دارند صرف خرید سهام و اوراق مشارکت و سایر اوراقی کنند که در امیدنامه صندوق ذکر شده‌اند، اما به‌شرطی که محدودیت‌هایی مانند رعایت سقف سرمایه‌گذاری در سهام و حق‌‌‌‌‌‌تقدم و سایر اوراق‌بهادار را درنظر بگیرند.
گفتنی است که محدودیت‌های تعیین‌شده در امیدنامه برای پایین‌آوردن حد ریسک در صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام است، اما با تمام این محدودیت‌های مندرج بازهم صندوق‌های سهامی، جزو پرریسک‌ترین صندوق‌ها به‌شمار می‌آیند و بنابراین متناسب با افزایش ریسک انتظار کسب بازدهی از این نوع صندوق‌ها بیشتر خواهد بود. هرچند پذیرفتن ریسک بیشتر با انتظار کسب بازدهی بیشتر نیز همراه است و این دسته از صندوق‌های سرمایه‌گذاری در شرایط صعودی بازار بازدهی خیلی خوبی خواهند داشت، اما در شرایط نزولی نیز ممکن است بازدهی منفی داشته باشند. با این‌حال با مدیریت حرفه‌‌‌‌‌‌ای دارایی‌های صندوق و با استفاده از تخصص افراد حرفه‌‌‌‌‌‌ای ریسک موجود در این صندوق‌ها کمتر از حالتی خواهد بود که اشخاص مستقیما به خرید و فروش سهام بپردازند.
صندوق قابل‌معامله در بورس
ETF مخفف عبارت Exchange Traded Fund است. ساختار صندوق ETF بسیار شبیه به ساختار صندوق سرمایه‌گذاری مشترک است. صندوق سرمایه‌گذاری مشترک، پرتفویی از چندین دارایی مالی است که به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا با داشتن مجموعه‌‌‌‌‌‌ای از سهام، اوراق مشارکت و سایر دارایی‌ها، ریسک سرمایه‌گذاری را در پرتفوی سرمایه‌گذاری خود تعدیل کنند. در حقیقت، افراد با خرید واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری مشترک، در چندین دارایی سرمایه‌گذاری می‌کنند. صندوق ETF، سازوکاری مشابه با صندوق سرمایه‌گذاری مشترک دارد. برخی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک و قابل‌معامله، می‌توانند دنباله‌‌‌‌‌‌روی یک بازار، یک صنعت یا کالای خاص باشند. واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری قابل‌معامله را می‌توان مانند سهام شرکت‌ها و از طریق پنل کار‌‌گزاری معامله کرد. با خرید واحدهای ETF، شما؛ در واقع پول خود را در صندوقی سرمایه‌گذاری می‌کنید که با استفاده از یک تیم مدیریت حرفه‌‌‌‌‌‌ای سعی می‌کند تا با تشکیل پرتفویی از سهام و انواع اوراق‌بهادار، سود کسب کند.
نحوه خرید و فروش ETF
صندوق سرمایه‌گذاری ETF سبدی از اوراق‌بهادار است که واحدهای آن در بورس معامله می‌شود. این صندوق‌ها ویژگی‌‌‌‌‌‌ها و مزایای بالقوه مشابه سهام، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک یا اوراق‌بهادار با درآمد ثابت را ترکیب می‌کنند. واحدهای ETF مانند سهام عادی در طول روز با قیمت‌هایی معامله می‌شوند که بر اساس عرضه و تقاضا تغییر می‌کنند. مانند سهام صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، برخورداری از سهام صندوق سرمایه‌گذاری ETF، نشان‌دهنده مالکیت جزئی پرتفویی است که توسط مدیران حرفه‌‌‌‌‌‌ای این صندوق‌ها جمع‌‌‌‌‌‌آوری شده‌‌‌‌‌‌است. صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل‌معامله در بورس یکی از مهم‌ترین و باارزش‌‌‌‌‌‌ترین محصولاتی هستند که در سال‌های اخیر برای سرمایه‌گذاران حقیقی ایجاد شده‌‌‌‌‌‌است. ETFها مزایای زیادی را ارائه می‌دهند و اگر با آگاهی مورد‌استفاده قرار گیرند، وسیله‌‌‌‌‌‌ای عالی برای دستیابی به اهداف سرمایه‌گذاری یک سرمایه‌گذار هستند.
بررسی عملکرد 6ماهه
بررسی عملکرد 6ماهه صندوق‌های قابل‌معامله در بورس نشان می‌دهد که صندوق سرمایه‌گذاری ثروت‌هامرز با نماد ثهام در 6 ماه اخیر بیشترین بازدهی را درمیان صندوق‌های سهامی قابل‌معامله نصیب سرمایه‌گذاران کرده‌است. این صندوق در 6ماه اخیر، رشد 31درصدی را تجربه‌کرده است. در رتبه دوم صندوق سرمایه‌گذاری ثروت داریوش قرار دارد که در این بازه زمانی موفق به کسب بازدهی 5/ 26 درصدی شده است. رتبه سوم نیز به صندوق سرمایه‌گذاری آسمان آرمانی با نماد آساس اختصاص دارد که توانسته در شش ماه اخیر بازدهی 26درصدی را ثبت کند. ارقام فوق در ثبت بازدهی در حالی به‌ثبت رسیده که شاخص‌کل بورس تهران در 6 ماه اخیر و از ابتدای سال بازدهی 71/ 7درصدی را ثبت کرده، پس عملکرد این صندوق‌ها در قیاس با شاخص‌کل بهتر بوده‌است.
