نشانه‌های ارادت ایرانیان در صحن و سرای ابا عبدالله الحسین(ع)

اینجا عراق است. سرزمین متبرک به قدوم بزرگواران و ائمه‌ای که روزگاری در هوای این سرزمین نفس کشیده‌اند و بر روی خاک آن قدم گذاشتند.

زائر حرم حضرت علی(ع) و فرزند بزرگوارشان امام حسین (ع) شدیم براساس برنامه سفر، ابتدا به شهر نجف اشرف رفتیم اما گویا تقدیر این بود که ابتدا به رسم ادب پابوس پدر بزرگوار سید و سالار شهیدان برویم.

وارد شهر نجف اشرف شدیم، حال و هوای شهر حس غربت و دلتنگی دارد، حس عجیبی است چرا که ما ایرانیان وقتی وارد شهر  شمس الشموس و غریب القربا امام رضا (ع) می‌شویم حس غربت نداریم، از عظمت حرم آن بزرگوار به خود می‌بالیم و پروانه‌وار گرد حرمشان می‌چرخیم اما نجف حس غریبی دارد، اینجا همه چیز بوی غم می‌دهد، وقتی وارد شهر شدیم انتظار دیدم کوچه پس کوچه‌های خاکی را نداشتیم، خدایا این کوچه‌ها زمانی محل عبور مولایمان بوده است، چرا کوچه‌ها حرمت قدم‌های پدر شب‌زنده‌دار یتیمان را نگه نداشته است.

شهر نجف، شهر غربت و دلتنگی

وارد صحن می‌شویم، هنگام ورود به صحن از آقا رخصت می‌طلبیم، بعد از زیارت چند لحظه‌ای در صحن نشستم و نگاهی به اطراف انداختم، نشانه‌های فعالیت عاشقان امیرالمومنین در هر گوشه صحن و حرم خودنمایی می‌کرد اما هنوز با تمام این فعالیتهای انجام شده راه بسیار است تا این مکان مقدس به مکانی در شأن آن بزرگوار تبدیل شود.

گریو گنبد اولین چیزی است که چشم هر زائری را به خود جلب می‌کند، مرمت و نصب آن در طوق گنبد علوی توسط عاشقان علی (ع) به روش ملقمه‌کاری یکی از سخت‌ترین طرح‌هایی است که عشق و ارادت به ایشان، سختی کار را برای عاشقانش سخت کرد.

تعویض سنگ ایوان نجف، سنگ کف و دیوار داخلی حرم علوی، ساخت 8 باب درب طلا، اجرای کاشی معرق ورودی‌های ایوان نجف، مرمت خشت‌های طلای ایوان نجف و نصب لوستر در حرم امیرالمومنین تنها گوشه‌ای از فعالیت‌های انجام شده از سوی عاشقان اهل بیت در ستاد بازسازی عتبات عالیات است.

اما در اینجا فضا برای زائران محدود است و باید تدبیری اندیشید تا زائران بتوانند با فراغ بال به انجام اعمال زیارتی خود بپردازند در همین راستا استراحت‌گاه مسقف زائران و سرویس‌های بهداشتی توسط ستاد بازسازی عتبات عالیات ساخته شده است اما همچنان ضعف امکانات رفاهی در شهر نجف اشرف خودنمایی می‌کند.

در کنار صحن علوی فضایی به چشم می‌خورد که تعداد زیادی از کارگران آنجا مشغول به کار بودند می‌گویند قرار است اینجا در جوار حرم حضرت علی (ع) صحن حضرت زهرا (س) ساخته شود و چه قرابت زیبایی است، برای آشنایی با مراحل ساخت صحن حضرت زهرا(س) همگام شدیم با حامد امیری مهندس ناظر ستاد بازسازی عتبات عالیات تا از جزئیات این طرح برایمان بگوید.

وی با بیان اینکه حضرات ما نیازی به صحن و بارگاه ندارند بلکه زائران به دلیل نیازی که دارند به اینجا می‌آیند و بزرگترین افتخار ما ایرانیان این است که تمام حرم‌ها توسط ما ساخته شده است، می‌گوید: بخاطر مسائل امنیتی حضور ایران در منطقه و عراق و وحدت بین شیعیان عراق و ایران می‌تواند بسیار کارساز باشد و به اعتقاد بنده اینها هزینه نیست بلکه به نوعی سرمایه گذاری است.

ظرفیت 100 هزار نفری صحن حضرت زهرا(س)

امیری به مراحل ساخت صحن حضرت زهرا اشاره کرد و می‌گوید: تاریخ شروع قرارداد بخش زیارتی از سوم اردیبهشت سال 91 بود که در این بخش صد هزار نفر نمازگزار در یک لحظه می‌توانند اعمال زیارتی خود را انجام دهند کل زیربنای حرم هم‌اکنون 2 هزار متر مربع است و با ساخت صحن حضرت زهرا 218 هزار متر مربع به صحن اضافه می‌شود و ظرفیت بسیار بالایی است که در هیچ‌یک از حرم‌های موجود در عراق این ظرفیت وجود ندارد.

مهندس ناظر صحن حضرت زهرا (س) ادامه داد: بالای حرم مضیف و سرویس‌های بهداشتی وجود داشت که مجبور بودیم برای ساخت بلوک 4 این صحن آنها را تخریب کنیم و ایران به جای چشمه‌های تخریب شده، سرویس‌های بهداشتی کانکسی را به ستاد حرم هدیه کردند.

وی در خصوص تعداد نیروهایی که هم‌اکنون در صحن حضرت زهرا (س) مشغول به کار هستند، گفت: 600 نفر پرسنل اینجا داریم که حدود 540 نفر ایرانی هستند و مابقی عراقی هستند و اول شاید کل مجموعه ما به 40 نفر هم نمی‌رسید اصلاً در حال حاضر 511 نفر در صحن داریم.

وی به سختی‌های تملک زمین در عراق اشاره کرد و گفت: اوایل که اینجا قرار بود صحن حضرت زهرا ساخته شود بومیان شهر تا حدودی در مقابل آن مقاومت می کردند، به عنوان مثال ما شب‌ها وقتی که ماشین‌ها را از بخشی که به عنوان پارکینگ در اختیار ساکنان شهر نجف بود بر می‌داشتند با بیل‌ مکانیکی زیر ماشین‌ها را خالی می‌کردیم تا فردا صبح که می‌آیند دیگر جایی برای پارک نداشته باشند و زمین اینجا به سختی تملک شد.

وی ادامه داد: وقتی یک مریضی تب می‌کند شاید تزریق کوچکی انجام بدهند که درد دارد اما همان باعث بهبودی فرد می‌شود هر بهبودی نیاز به یک اذیت کردن دارد اما اسم این را نمی‌شود گذاشت اذیت کردن نیست چون راههای ورودی و دسترسی به حرم حضرت علی (ع) نه کافی است و نه جوابگوی ایام خاصی است شاید در ایام خلوت مسیرهای خوبی باشد ما در روزهای خاصی پاسخگوی جمعیت چند صد هزار نفری و میلیونی نخواهد بود در مجموعه نجف این مسیرهای دسترسی جوابگوی جمعیت نیست هر ساخت‌ و سازی یکسری اذیت‌ها دارد.

امیری با اشاره به استفاده از معماری ایرانی اسلامی در ساخت صحن حرم حضرت زهرا (س) گفت: بزرگترین افتخار برای ما ایرانی‌ها است که تمام حرم‌ها توسط ما ساخته شده است و اگر این کار به غیر ایرانی‌ها سپرده می‌شد ما معماری مانند مسجد کوفه شاهد بودیم که سبک معماری عثمانی در آنجا کار شده است، مسجد کوفه از نظر سبک معماری، اسلامی نیست بلکه روسی عثمانی است و نمونه آن در مسجد النبی و مسجد الحرام نیز وجود دارد اما در سبک معماری اسلامی تمام آجرها و قوس‌ها معنا و مفهوم خاصی دارد.

پس از یک روز و نیم اقامت در نجف اشرف و زیارت امیرالمومنین باید با نجف شهر غم و غربت خداحافظی کنیم و با هم راهی می‌شویم تا چشمان بی قرارمان گمشده دیرینه خود را در کربلای معلی پیدا کنیم. در مسیر دلهایمان بی‌قرار است گویی قرار است عاشورایی دیگر را به چشم دل ببینیم و زمزمه زیارت عاشورا تنها درمان دل بی‌تابمان شده است.

خداحافظ ای کوفه ای شهر غم

السلام علیک یا سید و سالار شهیدان

وارد کربلای معلی می‌شویم از ابتدای شهر آبنماها تشنگی حسین (ع) و یارانش را به تصویر می‌کشند، اینجا سرزمین بلا است سرزمینی که رودش آب را از سقای کربلا دریغ کرد و حالا شرمنده از این دریغ هر روز گرد حرم می‌چرخد.

پروردگارا در سرزمینی قدیم گذاشته‌ام که روزگاری سر پسر زهرا (س) تشنه‌لب اینجا سر بریده شد و خاندانش را خانه به دوش کردند، صدای «هل من ناصر الینصرنی» را هنوز می‌توان در شهر شنید و هنوز می‌توان بوی خون را احساس کرد. حالا می‌فهمم دل بیقرار من در طول مسیر چرا آنقدر بی‌تاب بود و چرا آشوب دلم آرام نمی‌شد. اینجا واقعاً محشری دیگر برپاست.

به زیارت حرم اباعبدالله می‌رویم، شهر تا حدودی بهتر از نجف آماده پذیرایی از زائران است، دست‌ها را به نشانه ارادت بر روی سینه می‌گذاریم و با گرفتن اجازه از آن بزرگوار وارد صحن و بارگاهشان می‌شویم.

زهرا زائر 9 ساله‌ای که برای اولین بار همراه خانواده خود به زیارت امام حسین(ع) آمده است می‌گوید: حرم حضرت ابوالفضل(ع) غم سنگین تری دارد خوشحالم که اینجا هستم و یاد دختر سه ساله امام حسین(ع) اینجا از یاد من نمی‌رود.

وقتی از او می‌خواهم از حرم حضرت ابوالفضل(ع) برایمان بگوید بغض می‌کند و در حالی که اشک از چشمانش سرازیر می‌شود می‌گوید انگار عموی خودم را از دست داده ام حس دلتنگی عجیبی دارم.

پس از زیارت در صحن حرکت می‌کنم تا نشانه‌های ارادت عاشقانش را از نزدیک ببینیم، اینجا نیز مانند حرم حضرت علی (ع) می‌توان به وضوح هنرنمایی عاشقان حسین (ع) را از نزدیک نظاره‌گر بود.

سنگ دیواره، کف و آیینه‌کاری‌ها همگی کار دست عاشقانی است که لحظه لحظه کار خود را متبرک با نام اباعبدالله(ع) کرده‌اند.

ساخت دربهای طلا، ساخت ضریح حبیب‌ابن مظاهر  و ساخت ضریح قتلگاه امام‌حسین (ع) از دیگر کارهایی است که نشان ارادت ایرانیان را نشان می‌دهد.

بنوش به یاد امام حسین(ع)

در صحن که حرکت می‌کنیم، آبخوری‌هایی را در رواق‌ها مشاهده می‌کنیم تا تشنگی زائران امام حسین(ع) با آنها برطرف شود و در بالای آنها به زبان عربی نوشته شده است بعد از خوردن آب بر امام حسین(ع) سلام بفرستید، اینها نیز ساخت دست ایرانیان است.

بعد از زیارت حرم اباعبدالله وارد مسیر بین‌الحرمین می‌شویم تا سقای تشنه‌لب کربلا را زیارت کنیم، در مسیر عراقی‌ها و بومیانی را می‌بینیم که در بین‌الحرمین بیتوته کرده‌اند و روز را به شب می‌رسانند اما مسیر در سال‌های گذشته سنگ‌فرش نبود و با همت ستاد بازسازی عتبات عالیات، امسال مسیر بنی‌الحرمین سنگ‌فرش شده است تا زائران بتوانند راحت‌تر مسیر را طی کنند و اجرای «پروژه نور» و تأمین روشنایی بین‌الحرمین با ساخت و نصب 21 دستگاه برج روشنایی با تاج متحرک و 16 پروژکتور از دیگر اقدامات این ستاد است.

ساخت 70 چشمه بهداشتی سرویس بهداشتی در بین‌الحرمین نیز گوشه دیگری از اقدامات ستاد بازسازی عتبات عالیات در جهت رفاه حال زائران است..

از 10 سال گذشته اقدامات اولیه برای فعالیت ستاد بازسازی عتبات عالیات در کربلا آغاز شده است و ستاد بازسازی عتبات عالیات با شروع ساخت مجمع سیدالشهدا(ع) فعالیت‌های خود را آغاز کرد.

عمده کاری که در کربلای معلی انجام شد در حرم مطهر امام حسین (ع) بود که در قالب پروژه یا حسین (ع) نام گرفت. تعمیر و مرمت فضای داخلی حرم مطهر امام حسین (ع) از ابتدای سال 88 با تعویض سنگ دیوار آغاز شد و سپس سنگ کف حرم با فاصله 6 ماه تعویض شد.

برنامه تعویض سنگ کف این گونه بود که ابتدا قرار بود تنها سنگ کف تعویض شود اما به دلیل اینکه در زیر سنگ‌کاری‌های قدیم حفره‌های زیادی وجود داشت تصمیم گرفته شد به عمق یک متر و 30 سانتی‌متر حفاری شود، خاک دستی را برداشت کردیم، زیرسازی و بتن‌ریزی انجام شد و روی بتن سنگ مرمر کار کردیم.

دیواره‌ها و کف از سنگ مرمر مراغه کار شده است. سنگ کف حرم از سنگ سفید و سبز و دیوار از رنگ سبز این مرمر استفاده شده است.

بیمارستان امام سجاد (ع) یکی از پروژه‌هایی است که هم‌اکنون در دستور کار ستاد بازسازی عتبات عالیات قرار دارد.

از پرواز در آسمان شهر تا پرواز در آسمان عشق

کارشناس ارشد خدمات فنی ساختمانی که از سال 89 در این پروژه مشغول فعالیت است درخصوص نحوه آشنایی با فعالیت‌های ستاد بازسازی عتبات عالیات می‌گوید تاکنون 33 بار به کربلا آمده‌ام و از سال 89 به عنوان متبرع در این پروژه مشغول به فعالیت بودم.

وی ادامه داد: نیروهایی که اینجا مشغول به کار هستند کاملاً تبرعی فعالیت می‌کنند و هیچگونه حقوقی را دریافت نمی‌کنند.

دشتی روند فعالیت‌های ستاد نوسازی عتبات عالیات در عراق را چشمگیر دانست و گفت: اگر فعالیتهای ستاد بازسازی عتبات عالیات نبود هم‌اکنون کربلای معلی ظرفیت پذیرش زائران را نداشت تمام امکاناتی که می‌بینید حتی تا سطل‌های زباله و ماشین‌های مکانیزه شست‌و شوی خیابان‌ها را همه را از ایران به اینجا آوردند و واقعاً دیدن برخی از این اقدامات چشم دل می‌خواهد.

دشتی افزود: اینجا تمام افرادی که کار می‌کنیم معتقد هستیم که حتی همان شیشه‌ای که از ایران برای نصب در گوشه‌های مختلف حرم به کربلا می‌آید لیاقت آن را داشته است چرا که ممکن است جنسی وارد اینجا شود اما تخریب و شکسته شود و نتوانیم از آنها استفاده کنیم.

با تمام اقدامات انجام شده قطعا هیچ ایرانی حاضر نیست شهر مولا و امامش در خاک باشد و هنوز شهر نجف اشرف و کربلای معلی ظرفیت ‌های زیادی را دارد که باید به آنها پرداخت تا این دو شهر به عنوان سرمایه‌های دینی و مذهبی شیعیان مانند گوهر در جهان بدرخشند.

نکته قابل تأمل این جا است که تمام این اقدامات از محل نذورات و هدایای مردم انجام شده است و هیچ منبع و سرمایه دولتی در این مسیر هزینه نشده است و حالا این شیعیان دلداده ایران هستند که باید یک یا علی دیگر بگویند تا در جبهه بازسازی ستاد بازسازی حماسه آفرینی کنند.