به نقل از ژورنال پایونیر، در 20 سپتامبر برای اولین بار در تاریخ، دو کشتی جنگی چین در بندر نیروی دریایی در بندرعباس در تنگه هرمز پهلو گرفتند. تنگه ای که دروازه گذر حداقل 20 درصد محموله های نفت و گاز جهان است.
قرار بود این دو کشتی در اجرای مانور مشترک چهار روزه با نیروی دریایی ایران شرکت کنند. یکی از این کشتی ها با نام چانگ چون، کشتی منهدم کننده موشک های هدایت شونده بود.
دریادار هوانگ شین جیان یکی از فرماندهان ناوگان چین اظهار داشت: «این دیدار به منظور عمق بخشیدن به روابط متقابل و افزایش مبادلات میان نیروهای دریایی دو کشور انجام شده است.»
حضور رو به رشد چین در امور بین المللی که اکنون گستره آن به خاور میانه رسیده است، نباید به عنوان مسئله شگفتی ساز تلقی شود. چین، ایران و روسیه هرگز توافق ژئوپلتیکی را که در پی جنگ سرد، انجام گرفت باور نکردند.
در نوامبر سال 2013 اندکی پس از اعلام اینکه ایران با مذاکره کنندگان غربی بر سر برنامه هسته ای خود به توافق موقت رسیده است، هوا لیمینگ سفیر سابق چین در ایران، از این خبر ابراز خوشحالی کرد. چین یکی از اعضای گروه 5+1 است که در تلاش برای ایجاد یک توافق هسته ای میان ایران و کشورهای اروپایی، در این مذاکرات شرکت کرد.
اما علت خوشحالی او چه بود؟ شاید به این خاطر که او تصور می کرد برنامه هسته ای ایران به مرحله ای رسیده است که دیگر نمی توان این کشور را از تبدیل شدن به یک قدرت هسته ای باز داشت.
چین به ایران کمک کرده بود که تلاش ها علیه ایران ناکام بمانند. چین همچنین به تهران کمک کرده است که در برابر فشار جامعه بین الملل ایستادگی کند. چین بزرگترین خریدار نفت ایران است و با پرداخت بدهی خود به صورت طلا و وجه رایج چین، تحریمهای آمریکا را ناکام گذاشته است. ایران مقدار زیادی از سود نفت را برای خرید کالاهای چینی هزینه می کند.
هنگامی که کشورهای غربی ایران را به دلیل برنامه هسته ای این کشور تحریم کردند، شرکتهای نفتی چین قادر بودند در مناقصه های توسعه میادین نفتی ایران برنده شوند. بنابراین مذاکرات بر سر برنامه هسته ای ایران، نتایج مطلوبی برای چین داشت.
چین اکنون تبدیل به بزرگترین شریک تجاری ایران شده و مبادلات تجاری میان تهران و پکن در سال 2013 در مجموع به 40 میلیارد دلار بالغ شد. شرکتهای چینی در حال سرمایه گذاری در بخشهای مختلف ایران هستند که شامل فولاد، معادن، حمل و نقل، کشاورزی، نفت، گاز و صنعت پتروشیمی است.
حسن روحانی رئیس جمهوری ایران طی نشست سازمان همکاری شانگهای در ماه مه، با ژی جین پینگ رئیس جمهور چین چندین دیدار داشت.
روسای جمهور دو کشور اعلام کردند که در نظر دارند همکاری هایشان را در تمام زمینه ها افزایش دهند. ژی تاکید کرد که چین مایل به ادامه تلاشهای خود در زمینه ایجاد توافق سریع، جامع و مناسب در برنامه هسته ای ایران است.
مرتضی سرمدی قائم مقام وزیر امور خارجه ایران در ماه آوریل با یو هونگ یانگ سفیر چین به منظور رایزنی در زمینه روابط اقتصادی محکم تر دیدار کرد.
او اظهار داشت: « چین برای تقویت پیوندهای خود با ایران به عنوان یک شریک مهم و قابل اعتماد اهمیت زیادی قائل است. پتانسیل های وسیعی برای ادامه روند رو به رشد پیوندهای دو کشور در همه زمینه های مختلف وجود دارد.»
این مبادلات سطح بالا میان دو کشور نشان دهنده تایید جایگاه چین از سوی ایران در برنامه هسته ای این کشور است.