در طول چند روز گذشته تاکنون سقوط آزاد قیمت طلای سیاه واکنش بسیاری از کشورهای نفت خیز جهان را به همراه داشته است به طوری که کشورهای مختلف قصد دارند در قانون بودجه سال ۲۰۱۵ میلادی فتیله قیمت نفت را حسابی پائین بکشند.
بر این اساس کشورهای مختلف عضو اوپک همچون ونزوئلا، اکوادر، آنگولا، نیجریه، عراق و حتی کشورهای عربی حاشیه جنوبی خلیج فارس قصد دارند برای بودجه سال آینده خود قیمت نفت را در محدوده ۸۰ تا ۶۰ دلار قرار بدهند.
نیکولاس مادورو رئیس جمهوری ونزوئلا که این روها به منتقد شماره یک کاهش قیمت نفت در بازار تبدیل شده است از تنظیم بودجه سال ٢٠١٥ میلادی این کشور بر فرض نفت بشکه ای ٦٠ دلار خبر داده و تاکید می کند: ونزوئلا به طور معمول قیمت نفت را در بودجه کشوری کمتر در نظر می گیرد تا از این راه بتواند با محدودیت‌های بودجه ای کمتر، هزینه بیشتری کند.
عراق هم که تا چند سال قبل رویای تولید ۸ تا ۱۰ میلیون بشکه نفت را در سر می پروراند به کاشه بهای طلای سیاه واکنش نشان داده به طوری که عاصم جهاد سخنگوی وزارت نفت با بیان اینکه در صورتی‌که چشم انداز جهانی، قیمت احتمالی نفت را ٩٠ دلار اعلام کند، اظهار داشت: دولت عراق این قیمت را برای تعیین بودجه سال آینده ٦٠ تا ٧٠ دلار در نظر می گیرد.
خوزه ادواردو دوس سانتوس رئیس جمهور آنگولا هم با بیان اینکه کاهش قیمت نفت در ماه‌های اخیر سبب شده است که آنگولا، دومین تولید کننده بزرگ نفت قاره آفریقا، با مشکل کسری بودجه روبرو شود، پیش بینی کرد سهم نفت در تولید ناخالص داخلی آنگولا در سال جاری به کاهش ٣,٥ درصدی همراه باشد.
این در حالی است که گزارش موسسات معتبر بین‌المللی نشان می دهد میزان فروش نفت این کشور آفریقایی در کل سال ٢٠١٤ به پایین ترین سطح در طول هشت سال گذشته تاکنون رسیده است.
پس از عراق، ونزوئلا و آنگولا، مسئولان اقتصادی نیجریه یکی از کشورهای عضو اوپک هم نگاهی محتاطانه به قیمت نفت در بودجه سال ۲۰۱۵ این کشور دارند به طوری که خبرها از گنجاندن نفت ٧٨ دلاری در بودجه این کشور حکایت دارد.
ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه بزرگترین صادرکننده نفت جهان هم با هشدار نسبت به افت رشد اقتصاد جهانی در صورت کاهش بهای نفت به کمتر از بشکه‌ای ۸۰ دلار، تاکید می کند: سیاست‌های جدید اقتصادی برای مهار تبعات کاهش قیمت نفت در روسیه تدوین و اجرایی خواهد شد.
فتیله نفت در بودجه پائین کشیده شد
همزمان با گنجاندن نفت ارزان قیمت در بودجه سنواتی اکثر کشورهای نفت و گازخیز جهان، کارشناسان اقتصاد انرژی کشور هم نسبت به بلند پروازی‌های نفتی در قالب قانون بودجه سال آینده هشدار می دهند.
مرتضی بهروزی فرد با بیان اینکه کاهش قیمت نفت به بشکه ای کمتر از ۸۰ دلار کمی دور از ذهن و بعید به نظر می رسد، گفت: قطعا گنجاندن نفت گران قیمت در بودجه سال آینده تبعات و ریسک های اقتصادی به همراه دارد.
کارشناس موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی ایران با اعلام اینکه اگر قیمت نفت در بودجه سال آینده پائین و منطقی باشد، قطعا در صورت افزایش قیمت نفت حتی به بشکه ای بیش از ۱۰۰ دلار می توان مازاد درآمدهای نفتی را به صندوق توسعه ملی واریز کرد، گفت: اما اگر قیمت نفت در بودجه سال آینده بالا گنجانده شود احتمال کسری بودجه وجود دارد.
این کارشناس اقتصاد انرژی با اشاره به اینکه گنجاندن قیمت نفت بالا در بودجه در صورت کاهش بهای طلای سیاه روزانه یک تا دو میلیون دلار کسری بودجه برای دولت و اقتصاد کشور به همراه دارد، تاکید کرد: اما با گنجاندن نفت با قیمت پائین تر این مشکلات کمتر خواهد شد.
رضا پاکدامن کارشناس بازار انرژی هم در گفتگو با مهر با بیان اینکه هنوز اقتصاد کشور وابسته به درآمدهای نفتی است، یادآور شد: کشورهای عربی همچون عربستان سعودی و قطر هم سیاست‌های جدیدی برای رهایی از درآمدهای نفتی پیدا کرده اند اما اقتصاد کشور کماکان به درآمدهای نفتی وابسته است.
وی با تاکید بر اینکه نگاه دولت در گنجاندن قیمت نفت در بودجه سال ۹۴ باید نگاهی منطقی و محتاطانه باشد، تبیین کرد: به طور معمول با افزایش درآمدهای نفتی صرف واردات کالاهای لوکس می شود و دولت ها از افزایش قیمت نفت هیجان زده می شوند.
پاکدامن افزود: این در حالی است که صندوق توسعه ملی و هدف از تاسیس آن مدیریت درآمدهای نفتی در صورت افزایش قیمت طلای سیاه و استفاده از این منابع در روزهای سقوط قیمت نفت است.
احتمال گنجاندن نفت ۷۰ دلاری در بودجه ۹۴
یک مقام مسئول در وزارت نفت با بیان اینکه هنوز قیمت نفت خام در بودجه سال ۹۴ تعیین نشده است، گفت: سناریوهای عرضه و تقاضا، وضعیت اقتصاد جهانی و شاخص‌های دیگری که در کاهش یا افزایش قیمت نفت تاثیرگذار بوده، در حال بررسی است.
وی با بیان اینکه هنوز نمی توان قیمت مشخصی برای بهای نفت خام در قانون بودجه سال آینده تعیین و اعلام کرد، افزود: اما با توجه به شرایط بازار نفت و پیش بینی ها از وضعیت عرضه و تقاضا در سال ۹۴ به نظر قیمت نفت حول و حوش ۷۰ دلار، قیمتی منطقی و مناسب برای بودجه سال آینده خواهد بود.
این مقام مسئول در وزارت نفت خاطرنشان کرد: حتی اگر قیمت نفت در بودجه سال آینده کمتر از ۷۰ دلار هم تعیین شود، می توان از مازاد درآمدهای نفتی برای تامین بودجه طرح‌های اولویت دار و عمرانی کشور استفاده کرد و احتمال کسری بودجه را هم به حداقل کاهش داد.
این در حالی است که روز گذشته بیژن زنگنه وزیر نفت در ستاد هماهنگی اقتصاد مقاومتی به حسن روحانی رئیس جمهوری ایران درباره آخرین وضعیت تحولات بازار جهانی نفت و تغییر در قیمت‌ها، علل اقتصادی و سیاسی این تحولات گزارشی ارائه کرده بود.
غلامحسین حسن تاش رئیس اسبق موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی ایران هفته گذشته با بیان اینکه در قانون بودجه سال جاری باید قیمت هر بشکه نفت به جای ۱۰۰ دلار، ۸۵ دلار تعیین می شد، گفت: در مورد قیمت نفت، از ابتدای سال جاری مشخص بود که قیمت نفت ۱۰۰ دلاری بالا است و با توجه به نوسان های قیمتی، تعیین نفت ۱۰۰ دلاری در بودجه شکننده و متزلزل است.
محمد باقر نوبخت سخنگوی دولت هم در جمع خبرنگاران با بیان اینکه سقوط قیمت نفت منجر به کاهش منبع درآمدی دولت خواهد شد، گفته بود: هم اکنون متوسط قیمت فروش نفت ایران از ابتدای سال جاری تاکنون حدود ۱۰۴ دلار است.
