به گزارش ایران اکونومیست، رصد محصولات از زمان تولید تا رسیدن به دست مصرف کننده یکی از مسائلی است که چندین سال است در محصولات کشاورزی پیگیری می‌شود و در برخی محصولات هم نتایج موفقی داشته است، حال طرح شناسنامه کردن برنج با این هدف پیگیری می شود. درصورتی که این طرح به سرانجام برسد، مصرف کننده و یا مدیر برنامه ریزی تولید، می تواند اطلاع کامل و دقیقی در اختیار داشته باشد و از مباحثی چون محل تولید، کیفیت و نوع محصول، نوع و میزان مواد موجود در محصول و شرکت تولیدکننده مطلع شود. علاوه بر آن سیاست های واردات هم به درستی اعمال خواهد شد، در این صورت دچار واردات بیش از اندازه و مازاد یا کاهش عرضه در بازار نخواهیم شد یکی از چالش‌های مهمی که دولت و بخش خصوصی سال‌ها است با آن درگیر هستند، عدم اطلاع از سرانه مصرف دقیق برنج است.
به عنوان نمونه طبق آمارها سال گذشته حدود 1.7 میلیون تن برنج وارد کشور شده، که از نگاه عده ای لازم بوده اما برخی معتقدند که بیش از نیاز کشور بوده و به تولید کننده داخلی آسیب وارد کرده است در چنین شرایطی داشتن آمار دقیق ضروری است که شناسنامه کردن برنج به این مهم کمک می‌کند.
دبیر انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کننندگان برنج ایران اعلام کرد:« انجمن آمادگی دارد در حوزه شناسنامه‌دار شدن برنج ایرانی پیش قدم شده و ضمن فراهم آوردن پیش نیازهای اجرای این طرح، در حوزه مدیریت و اجرای آن به صورت عملیاتی دولت را همراهی کند».
کشاورز ضمن تأکید بر اهیمت شناسنامه‌دار شدن برنج ایرانی، اظهارداشت: «با توجه به جایگاه و اهمیت برنج ایرانی در سبد تولیدات محصولات کشاورزی کشور و همچنین سهم آن در سبد مصرف خانوار به عنوان دومین محضول غذایی اساسی بعد از گندم، تا کنون در خصوص مدیریت آمار تولید، واردات و مصرف این محصول غفلت شده است».
کشاورز تاکید کرد:مدیریت بازار برنج نیازمند در اختیار داشتن آمار و اطلاعات مدون و متقن از سه گزینه تولید، واردات و مصرف است که تا کنون تنها در حوزه واردات آن هم به دلیل ضوابط حاکم بر این حوزه در خصوص ثبت سفارش سامانه جامع تجارت و همچنین اظهار در گمرک، آمار و اطلاعات ثبت می‌شده است.
در سالهای گذشته نداشتن آمار دقیق از تولید و مصرف برنج ضربات جبران ناپذیری را بر بازار و تولید این محصول داشته است، سالانه حدود 500 هزار تن تا بیش از 1.5 میلیون تن برنج وارد کشور شده و در باره تولید داخل هم روایت وزارت جهاد کشاورزی دقیق نیست اصلا آمارها مربوط به دو سال گذشته است و اخیرا به یکسال کاهش داده‌اند که تکیه بر این آمارهای قدیمی نمی تواند مبنای واردات دقیق باشد، در چنین شرایطی یا واردات بیش از نیاز شده و تولید کننده داخلی متضرر می شودو یا کمتر از نیاز بوده و مصرف کننده آسیب می بیند.
یک کارشناس کشاورزی در گفت وگو با خبرنگار فارس گفت: اجرای طرح شناسنامه کردن برنج ا یرانی بسیاری از مجهولات بازار برنج را مشخص و شفاف می کند با ثبت آمار دقیق از میزان تولید و تطبیق آن با آمار واردات، میزان مصرف و نیاز کشور به برنج مشخص شده و از این پس نیازی نیست برای مدیریت بازار از ابزار غیرتجاری مانند ممنوعیت فصلی واردات استفاده کرد.
ابراهیم مرادزاده افزود: اگرتولیدات داخلی شناسنامه دار شوند، می‌توان آمار دقیقی از تولید به دست آورد، ضمن اینکه احتمال بروز تخلفاتی مانند اختلاط، تقلب و احتکار را به حداقل می‌رساند، آمار دقیقی از مصرف برنج ایرانی در اختیار متولیان بازار قرار می‌دهد.
وی ادامه داد: اگر آمارها شفاف شود، از تجمیع میزان برنجی که از دو منبع تولید و واردات برای عرضه در بازار تامین می‌شود، می‌توان آمار دقیقی از مصرف برنج کشور به دست آورد و مجموع این آمار می‌تواند در مدیریت بهینه بازار مؤثرباشد.
این کارشناس حوزه کشاورزی با اشاره به اینکه شناسنامه‌دار شدن برنج‌های تولید داخل موضوع مهمی است که متأسفانه تا کنون مغفول مانده است، اظهارداشت: حق مصرف‌کننده است که از خصوصیات محصولی که استفاده می‌کند، اطلاع کامل و دقیقی در اختیار داشته باشد و از مباحثی چون محل تولید، کیفیت و نوع محصول، نوع و میزان مواد موجود در محصول و شرکت تولیدکننده مطلع شود.
در بسیاری از کشورها مصرف کننده حق دارد که از تمام فرایند تولید با خبر باشد، به علاوه این امکان وجود خواهد داشت که از تخلفات احتمالی در هر بخش یا زنجیره باخبر شد و محصول سالمی دست مصرف کننده خواهد رسید،مواردی هست که حتی با وجود اطمینان از اشکال در سلامت محصول در صورت نبود سیستم رصد امکان پیدا کردن فرد یا بنگاه متخلف وجود ندارد.
