به گزارش ایران اکونومیست به نقل از روابط عمومی صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور(INSF)، یکی از مهمترین فناوریهای آیندهساز در قرن حاضر، فناوریهای کوانتومی است. تا به حال بیشتر از ۳۰ میلیارد دلار در بخش دولتی و بیشتر از ۵ میلیارد دلار در بخش خصوصی در این حوزه سرمایهگذاری شده که با سرعت نیز در حال افزایش است. این فناوریها به ۳ بخش کامپیوتر و شبیهسازی کوانتومی، ارتباطات کوانتومی و حسگرهای کوانتومی تقسیمبندی میشوند.
کامپیوترهای کوانتومی به دلیل سرعت بسیار زیاد و مصرف انرژی بسیار کمی که نسبت به ابرکامپیوترهای امروزی دارند، به عنوان یک فناوری برافکن در نظر گرفته میشوند و کاربردهای بسزایی در صنایع مختلفی همچون هوش مصنوعی، پزشکی، ساخت مواد، انواع مسائل بهینهسازی و … دارند. سرعت محاسبات این کامپیوترها تا حدی زیاد است که همه رمزنگاریهای رایج امروزی قابل رمزگشایی میشوند.
از آنجا که مسیرهای ساخت کامپیوتر کوانتومی، طولانی و متعدد و مستلزم سرمایهگذاری سنگین است، به منظور کسب آمادگی کشور در این زمینه شروع فعالیت در برخی فناوریهای کوانتومی مانند حوزههای ارتباطات و حسگرهای کوانتومی، میتواند ظرفیت مناسبی برای فعالیتهای عمیقتر کشور در این حوزه را فراهم کند. در این راستا بنیاد ملی علم ایران دو فراخوان شتابدهی به پژوهشهای کوانتوم را به منظور تشویق پژوهشگران داخلی، با کمک «مرکز همکاریهای تحول و پیشرفت ریاست جمهوری» و «ستاد اپتیک و کوانتوم» منتشر کرده است.
فراخوان اول از ۱۵ خرداد تا ۳۱ تیر بود که تا ۱۵ مرداد تمدید شد و فراخوان دوم در دی و بهمن ۱۴۰۲ است و طی آن قرار است از طرحهای پژوهشی، طرحهای پسادکتری و رسالههای دکتری حمایت شود.
لیست طرحهای پژوهشی مورد حمایت در فراخوان اول شامل "میکروسکوپ مغناطیسی نیتروژن تهیجا در الماس"، "مغناطیسسنج پمپاژ اپتیکی"، "ساخت سلول اتمی"، "رشد بلور الماس به روش رسوب بخار شیمیایی با کمک پلاسما"، "تقویتکننده قفل شونده (Lock-in Amplifier )"، "طراحی وساخت محافظ مغناطیسی"، "برچسب زننده زمانی"، "تولیدکننده اعداد تصادفی کوانتومی" و "آشکارسازی تک فوتون" میشود.
لیست موضوعات مورد حمایت در فراخوان اول برای طرحهای پسادکتری و رسالههای دکتری به این شرح اعلام شده است:
*برنامهنویسی کوانتومی
*یادگیری ماشین کوانتومی
*ساخت برنامههای کوانتومی
*الگوریتمهای کوانتومی
*مطالعه و طراحی کیوبیتهای ابررسانا
*طراحی چیپهای پردازندهی کوانتومی
*نقاط کوانتومی مرتبط با فناوریهای کوانتومی
*حسگری کوانتومی
*رشد بلورهای مرتبط با فناوریهای کوانتومی
*تولید و آشکارسازی تک فوتون
*دستگاههای اندازهگیری دقیق کوانتومی
*پساپردازش توزیع کلید کوانتومی
*پساپردازش محاسبات کوانتومی
*حملات به دستگاههای توزیع کلید کوانتومی
*توزیع کلید کوانتومی مستقل از دستگاههای اندازهگیری
*اپتومکانیک کوانتومی مرتبط با فناوریهای کوانتومی
*مواد کوانتومی مرتبط با فناوریهای کوانتومی
*یونهای به دام افتاده
*تصحیح خطای کوانتومی
*مطالعات و پیادهسازی فناوریهای مرتبط با اتمهای ریدبرگ
*رزونانس مغناطیسی هسته (NMR)
*لیزرهای باندباریک و قفلشونده و پایدار مرتبط با فناوریهای کوانتومی
*سیستمهای میکروویو مرتبط با فناوریهای کوانتومی
*طراحی و ساخت مدولاتورها و درایورهای آنها مرتبط با فناوریهای کوانتومی
*کنترل کوانتومی
*ادوات و مدارهای فیبری مرتبط با فناوریهای کوانتومی.