توانمندی شرکت‌های داخلی تهدیدات خارجی را خنثی کرد‌

به گزارش ایران اکونومیست، شرکت صنعتی دریایی ایران (صدرا) به عنوان یکی از زیرمجموعه‌‌های قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا، ‌در حوزه‌های ساخت و تعمیر انواع شناور و نیز طراحی، اجرا، نصب، راه اندازی و تعمیرات پروژه‌های فراساحلی در صنعت نفت و گاز فعال است؛ این شرکت از طریق بومی‌سازی پیچیده‌ترین فناوری‌ها و تسریع در خودکفایی در بسیاری از فعالیت‌های این حوزه ‌نقش مهمی در رونق تولید و اشتغال‌ کشور دارد.

ابویسانی، مدیرعامل شرکت صنعتی دریایی ایران درباره فعالیت‌های آینده این شرکت می‌گوید: در بخش مهندسی سازه­‌های دریایی و فراساحل اقدامات موثری طی سال­‌های گذشته در ‌صدرا انجام پذیرفته و امور مهندسی پروژه­‌ها که همه در اختیار شرکت­‌های مهندسی خارجی بوده است، اینک با ایجاد ظرفیت‌­های مهندسی قابل توجهی در شرکت، این بخش مهم نیز به نحو قابل ملاحظه­‌ای بومی شده است.

در ادامه گفت وگوی فارس با اسدالله ابویسانی را می خوانید:

فارس: به عنوان اولین سوال بفرمایید مهمترین ماموریت شرکت شرکت صنعتی دریایی ایران چیست و در این زمینه چه اقداماتی را انجام داده است؟

ابویسانی: ماموریت شرکت صدرا به طور کلی به 2 دسته ساخت و تعمیر انواع شناور و نیز طراحی، اجرا، نصب، راه اندازی و تعمیرات پروژه های فراساحلی در صنعت نفت و گاز تقسیم می شود. ساخت و تعمیر انواع شناور، ماموریت اولیه شرکت صدرا از بدو تاسیس در سال 1347 بوده که از استان بوشهر آغاز شد و با توجه به نیاز گسترده بازار داخلی در حوزه سکوهای نفت و گاز، ماموریت این شرکت گسترش یافت و در حال حاضر این مجموعه متشکل از جزیره صنعتی صدرا، کارخانه کشتی سازی بوشهر، پایگاه شناوران و مجتمع کاسپین در دریای کاسپین است. همچنین به فراخور پروژه های اخذشده، کارگاه های موقت مانند کارگاه عسلویه راه اندازی می شود.

* ساخت بومی بزرگترین کشتی نفتی اقیانوس‌پیما

فارس: شرکت صدرا در حوزه ساخت کشتی به یک قابلیت بسیار مهم یعنی بومی سازی رسیده است. در این زمینه چه اتفاقی افتاده است؟

ابویسانی: در حوزه ساخت کشتی، باتوجه به توانمندی‌های شرکت صدرا در شمال و جنوب کشور در حوزه‌های زیرساخت و تجهیزات و نیز دانش و فناوری بومی سازی شده، این شرکت موفق شد‌ بزرگترین کشتی نفتکش اقیانوس پیما در کلاس افراماکس را با ظرفیت حمل 113 هزار تن نفت خام بسازد. از 4 فروند سفارش کشتی خارجی، 2 فروند با موفقیت تحویل کارفرما شده و کشتی سوم در مرحله ساخت است. پس از ساخت دو نفتکش مذکور و با افزایش اعتماد به قالیت های شرکت صدرا، مجموعه های داخلی نیز تصمیم گرفتند اجرای پروژه های متعدد کشتی سازی را به این شرکت واگذار کنند که از جمله آنها می‌توان به ساخت دو کشتی رو – رو، دو فله بر 3500 تنی و لایروب به سفارش کشتی رانی جمهوری اسلامی ایران و سازمان بنادر و دریانوردی اشاره کرد.

فارس: شرکت صدرا در حوزه تعمیر و نگهداری هم اقدامات خوبی داشته است. در این زمینه توضیح دهید؟

ابویسانی: در حوزه تعمیر هم شرکت صدرا توانمندی های منحصر به فرد خود را به اثبات رسانده و کشور را در این حوزه خودکفا کرده، به طوری که علاوه بر تعمیرات شناورهای داخلی و جلوگیری از خروج ارز از کشور، تعمیر شناورهای خارجی متعددی را نیز با موفقیت در کارخانه های شمال و جنوب کشور به پایان رسانده و به اشتغال و ارزآوری در ایران کمک شایانی کرده است.

* 4 پروژه ملی شرکت صدرا در حوزه کشتی سازی

فارس: در بخش کشتی سازی در حال حاضر چه پروژه هایی را در دست اقدام دارید؟

ابویسانی: در بخش کشتی سازی پروژه های چهار فروند نفتکش 113000تنی افراماکس (کشتی اول و دوم تحویل کارفرما شد- کشتی سوم و چهارم در دست اجرا)، ساخت دو فروند کشتی چند منظوره حمل بار خشک و کانتینر 3500 تنی، ساخت دو فروند کشتی رو - رو حمل کانتینر و تریلر 4000 تنی، طراحی، ساخت ، حمل و تحویل یک فروند شناور بارج موتور دار لایروبی 1000 متر مکعبی بندر نوشهر در حال اجرا هستند.

* مهمترین فعالیت های نفت و گاز شرکت صدرا

فارس: صدرا در حوزه صنعت نفت و گاز هم ورود کرده و فعال است؟ در حال حاضر چه پروژه‌‌هایی در دست اجرا دارید؟

ابویسانی: بخش صنعت نفت و گاز فراساحل در شرکت صدرا هم از مهم ترین فعالیت های صدرا است که شامل طراحی، ساخت و نصب سکوهای ثابت دریایی- جکت های دریایی و سایر سازه های فراساحلی، طراحی و ساخت سکوهای خودبالابر و نیمه شناور، طراحی و احداث پایانه های نفتی، طراحی و نصب خطوط لوله و کابل دریایی و انجام هر گونه عملیات فراساحل از قبیل بارگیری، حمل و نصب انواع سازه های فراساحل است.

فارس: مهم ترین پروژه های در دست اجرا و پایان یافته شرکت صدرا چیست؟

ابویسانی: پروژه های اتمام یافته در بخش نفت و گاز شامل، بخش دریایی طرح توسعه فاز 13 میدان گازی پارس جنوبی، بخش دریایی طرح توسعه فازهای 17- 18 میدان گازی پارس جنوبی (در قالب کنسرسیوم)، بخش دریایی طرح توسعه فازهای 22-23 و 24 میدان گازی پارس جنوبی، بخش دریایی طرح توسعه میدان سلمان، بخش دریایی طرح توسعه فازهای 6-7 و 8 میدان گازی پارس جنوبی، بخش دریایی طرح توسعه فازهای 4-5 میدان گازی پارس جنوبی، بخش دریایی طرح توسعه فاز 1 میدان گازی پارس جنوبی، طرح های بازسازی و نوسازی میدان نفتی ابوذر و احداث واحد دوم پلی استایرن مقاوم پتروشیمی تبریز بوده است. در حال حاضر نیز پروژه های طرح توسعه و بازسازی میدان رشادت، تعمیرات خطوط لوله دریایی، رایزرها، پایه ها (Jackets) و J-Tube  ها، کیسون ها، پایه فلرها (Flares) و پل های ارتباطی و اجرای آنها در میادین گازی پارس جنوبی، پارس شمالی، گلشن و فردوسی در آب های خلیج فارس، تعمیر، نگهداری و بهره برداری سکوهای دریایی ناحیه 2 پارس جنوبی، ارائه خدمات مهندسی، ساخت و نصب جکت سرچاهی پروژه توسعه میدان گازی بلال و ساخت جکت برای فاز 11 پارس جنوبی را در بخش نفت و گاز در حال اجرا دارد.

* ناوگان دریایی منحصر به فرد صدرا

فارس: ‌در حوزه صنعت فراساحل و دریایی صدار صدار چه تجهیزاتی در اختیار دارد؟

ابویسانی: شرکت صدرا با در اختیار داشتن ناوگان ویژه صنعت فراساحل از برترین های ایران و منطقه است، شناور جرثقیل دار صدرا  5000 با ظرفیت باربرداری 5000 تن جهت لیفت و نصب انواع سازه های دریایی، از شناورهای شاخص صنعت فراساحل منطقه است. شناور FLB-124، جهت حمل و نصب انواع سکوها وجکت ها و امکان لانچینگ جکت ها با سیستم اتوبالاست به ظرفیت 10000 تن را دارا است؛ دارا بودن یدک کش های مختلف با ظرفیت موتوری 9400 اسب تا 10500 اسب، بارج های حمل بار و قایق های پشتیبانی (Supply Boats) و غیره جهت پشتیبانی و عملیات جابه‌جایی شناوران نیز بخشی از ناوگان دریایی منحصر به فرد صدرا است.

* بومی سازی اجرای پروژه های زیرساختی کشور

فارس: قبلا بخشی از ‌فعالیت‌‌های دریایی و فراساحلی پروژه‌ها در کشورمان در اختیار شرکت‌های خارجی بود؛ اما با ورود شرکت داخلی فن آوری آبهای عمیق این خلاء مهم در صنعت فراساحل مرتفع شدف در این‌باره چه فعالیت‌هایی در صدرا انجام شده بود؟

‌ابویسانی: در سال های نه چندان دور نبود یک شرکت توانمند داخلی در حوزه فعالیت های دریایی و فراساحلی، موجب شده بود تا اجرای پروژه های زیر ساختی کشور در اختیار شرکت های خارجی قرار گیرند؛ که این امر منجر به بروز مشکلاتی در گذشته و همچنین تهدیدی قابل توجه در آینده می شد. شرکت فن آوری آبهای عمیق با هدف رفع این خلأ و ایجاد کسب و کار مستقل در حوزه فعالیت های تخصصی نصب و عملیات دریایی و فراساحلی در سال 1383 تاسیس شد و به عنوان یکی از معدود شرکت های ارائه دهنده خدمات فراساحلی در منطقه، با توسعه فعالیت های فراساحلی، ضمن آنکه در توسعه اقتصادی کشور نقش بسیار مهمی ایفا نموده، توانسته است به سهم خود بخشی از حاکمیت ملی کشورمان را نیز در آب های سرزمینی مستحکم تر کند.

* در زمینه اجرای پروژه های فراساحل و کشتی سازی خودکفا شده ایم

فارس: با توجه با اینکه دهه‌های گذشته بخش قابل توجهی از فعالیت های صنعت فراساحل و دریایی در اختیار شرکت های خارجی بوده است، در حال حاضر وضعیت چگونه است و این صنایع در کشور به چه میزان بومی شده و در آن خودکفایی داریم؟

ابویسانی: در حال حاضر در اجرای همه پروژه های فراساحل و کشتی سازی با امکانات و تجهیزات مالکیتی صدرا و نیروهای کاملا ایرانی و بومی پروژه های مختلف در جنوب و شمال کشور با موفقیت انجام شده است و کاملاً در زمینه اجرا خودکفا هستیم؛‌ همه عملیات های بارگیری، مهاربندی، حمل، نصب و انجام محاسبات مهندسی مربوطه توسط بخش مهندسی شرکت صدراو شرکت DOT از شرکت های زیرمجموعه انجام می گیرد که همه پرسنل ایرانی هستند و از شناورهای اصلی و استراتژیک ملکی و سایر شناورهای خدماتی داخلی تهیه می شود. طراحی، ساخت، نصب و راه­اندازی همزمان 10 سکوی میدان گازی پارس جنوبی و ده­ها زیرسازه مربوطه توسط شرکت صنعتی دریایی ایران (صدرا) که توسط متخصصین و مهندسان توانای ایرانی انجام شده است مصداقی بارز از بومی شدن صنعت فراساحل در کشور است که نقش صدرا در بومی شدن این صنعت بر کسی پوشیده نیست. در بخش ساخت شناورهای بزرگ نیز شرکت صنعتی دریایی ایران با ساخت نفتکش 113.000 تنی افراماکس به طول 250 متر، عرض 44 متر به­عنوان بزرگترین نفتکش و شناور ساخته شده در منطقه غرب آسیا و خاورمیانه بومی شدن صنعت دریایی کشور را به معنای واقعی نشان داده است.

در بخش مهندسی سازه‌­های دریایی و فراساحل نیز اقدامات موثری طی سال­های گذشته در شرکت صدرا انجام پذیرفت و امور مهندسی پروژه‌­ها که تماماً در اختیار شرکت­های مهندسی خارجی بوده است اینک با ایجاد ظرفیت­های مهندسی قابل توجهی در شرکت این بخش مهم نیز به نحو قابل ملاحظه­ای بومی شده است. در حال حاضر شرکت صدرا به­عنوان یک شرکت بزرگ و صاحب نام در ساخت سازه­های غول پیکر دریایی توانسته است با کسب و ارتقای دانش نیروهای توانمند ایرانی به دانش فنی در این زمینه­ها دست پیدا کرده و آمادگی کامل برای دریافت هرگونه سفارش و قرارداد جدید را دارد.

* نصب 2 سکوی پروژه فاز 13 پارس جنوبی به همراه متعلقات در 8 روز کاری

فارس: در زمان اجرای پروژه‌های میدان گازی پارس جنوبی در بازه زمانی کوتاه ‌‌صدرا ‌در صنعت فراساحل به فعالیت‌هایی ورود کرد؛ در این‌باره بیشتر توضیح دهید.

‌ابویسانی: بله و رکوردهایی را ثبت کردیم؛ این رکوردها عبارتند از: ساخت همزمان 10 سکو و بیش از 40 زیرسازه و سازه فراساحلی به عنوان یک رکورد بی نظیر در صنعت فراساحل کشور، نصب 5 سکو در سال 1397، نصب 5 سکو در سال 1398، راه اندازی و آغاز تولید گاز سکوی 22 در 19 روز، راه اندازی و آغاز تولید گاز سکوی 13B در 10 روز برای نخستین بار، حمل همزمان دو سکوی 13B و 13D، حمل همزمان دو سکوی 13C و 13A، نصب 2 سکوی پروژه فاز 13 پارس جنوبی به همراه متعلقات در 8 روز کاری، نصب سه پایه 14C در 5 روز و 14A در 7 روز، نصب دو سکوی 13B و 13D در فاصله 3 روز، ثبت 6% پیشرفت فیزیکی ماهانه در ساخت سکوی 18B، ساخت نفتکش اقیانوس پیمای افراماکس با ظرفیت حمل 113 هزار تن نفت خام در کشور برای اولین بار.

* 90 درصد حمل و نقل دنیا از طریق دریا انجام می‌شود

فارس: شرکت صدرا به عنوان یکی از بزرگ‌ترین شرکت های دانش‌بنیان در حوزه صنایع دریایی چه نقشی در رونق تولید و اشتغال در کشور داشته است؟

ابویسانی: امروزه بیش از 90 درصد از حمل و نقل دنیا به واسطه امنیت و صرفه اقتصادی، از طریق دریا انجام می شود و صنعت کشتی سازی و تعمیرات آن به عنوان یک صنعت مولد نقش بسزایی در تقویت و رشد صنایع پایین دستی خود در حوزه های مختلف دارد. شرکت صدرا با ویژگی های منحصربه فردی همچون هم افزایی علم و ثروت در راستای توسعه اقتصاد دانش محور کشور در راستای تجاری سازی نتایج تحقیق و توسعه پیشگام بوده و همواره با خلق و عملیاتی کردن ایده های جدید در صنایع کلیدی کشور همچون صنعت نفت، گاز، پتروشیمی و صنعت کشتی سازی در شرایط تحریمی، با تولید محصولات تجاری فناورانه بومی با هزینه کمتر و بهره وری بیشتر گام های بزرگی در اعتلای صنعت دریایی کشور برداشته است.

* نقش قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص) در توانمندسازی شرکت صدرا

فارس: در مقاطعی شرکت صدرا به لحاظ مدیریتی و مالکیتی با مشکلات جدی مواجه بود که قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص) برای حل مشکلات این شرکت ورود کرد؛ ‌نقش قرارگاه در احیای این شرکت چه بود؟

ابویسانی: قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص) در سال 1388 سهام دار عمده شرکت صدرا شد و مدیریت این مجموعه را برعهده گرفت. قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص) با توجه به توانمندی های بسیار در حوزه های مدیریتی و جهادی و با استفاده از ظرفیت های منحصربه فرد شرکت صدرا در زمینه زیرساخت های صنعتی و نیروی انسانی متخصص و با هدف احیاء این شرکت بورسی که دچار مسائل و مشکلات متعدد در زمینه بدهی های بانکی، مالیاتی، تامین اجتماعی، بدهی به پیمانکاران، تاخیر طولانی در پرداخت حقوق و دستمزد کارکنان و سوء مدیریت به معنای واقعی مواجه بوده در سال 1388 مالکیت عمده و مدیریت این شرکت را به دست گرفت. قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص) در سال 1389 با ظرفیت های مدیریتی و ارتباط خود توانست قرارداد پروژه های فازهای 13، 17-18 و 22-23 و 24 میدان گازی پارس جنوبی را در بخش فراساحل برای صدرا منعقد نماید که با انعقاد این پروژه ها جانی تازه به صدرا بخشیده شد و تاکنون این قرارگاه همه تلاش های خود را معطوف به حل مشکلات و احیای مجدد این ظرفیت راهبردی در کشور کرده است.

* ظرفیت و توانمندی بالایی در کشتی سازی داریم

فارس: یکی از موضوعات مطرح طی سال های گذشته واگذاری پروژه ها در بخش های دریایی به ویژه ساخت کشتی ها به شرکت های خارجی بوده است. به نظر می رسد این نگاه در حوزه کارفرمایی تغییر و استفاده از ظرفیت های داخلی در دستور کار دولت سیزدهم است. دراین خصوص و همچنین  تقویت توان بخش داخل چه توصیه هایی مدنظر است؟

ابویسانی: شرکت‌های داخلی و به ویژه شرکت صدرا با ایجاد زیرساخت های فنی، مهندسی و دانشی به توانمندی قابل ملاحظه ای برای ساخت انواع شناورهای مورد نیاز رسیده اند به نحوی که ساخت و تحویل کشتی نفتکش 113000 تنی افراماکس نمونه ای بارز و شاخص از ظرفیت ها و توانمندی های صدرا در حوزه کشتی سازی است. در حال حاضر توان طراحی و ساخت انواع شناورها با اتکاء به نیروهای متخصص داخلی تا ظرفیت 150000 تن در شرکت صدرا وجود دارد. خوشبختانه با حمایت های مجلس شورای اسلامی و دولت، نگاه کارفرمایان به ظرفیت‌های داخلی کشور طی سال های اخیر تا حدی تغییر نموده است. برای تقویت توان کشتی سازی داخلی و به ویژه شرکت صدرا لازم است حمایت های مالی، مالیاتی، تامین اجتماعی و سایر مشوق هایی که کشورهای پیشرو در صنعت دریایی از شرکت های خود می نمایند انجام پذیرد.صنعت کشتی سازی صنعتی استراتژیک محسوب شده و با خود 100 رشته صنعتی دیگر را فعال نموده و از اشتغال بسیار بالایی برخوردار است. بنابراین لازم است با تغییر نگاه جدی دولت، واگذاری ساخت کشتی ها و شناورها به خارج قطع شده و از ظرفیت های داخلی به ویژه شرکت صدرا که بعنوان قدیمی ترین کشتی ساز ایرانی مطرح است استفاده شود.

* برنامه‌های شرکت صدرا در حوزه تحقق شعار سال

فارس: در سال جاری چه پروژه‌هایی در حوزه کشتی‌سازی، سکوسازی و فراساحل در دست اجرا دارید؟

‌ابویسانی: در این‌راستا چندین برنامه را در دستور کار قرار داده‌ایم؛ ‌‌شروع ساخت نفتکش های سوم و چهارم افراماکس؛تسریع در اجرای پروژه‌های جاری شرکت در حوزه فراساحل و کشتی سازی؛ همکاری دولت برای ساخت کشتی‌های متنوع در شرکت صدرا؛ تجهیز شرکت صدرا به شناور کابل گذاری و اخذ پروژه های کابل گذاری در دریا؛ ساخت سایر شناورهای مورد نیاز اعم از فله بر، رو – رو، لایروب و غیره توسط مجتمع دریای کاسپین؛ مشارکت در ساخت 100 فروند شناور خدماتی در حوزه خلیج فارس؛ کاریابی و کارپذیری جهت استفاده حداکثری از ظرفیت های زیرساختی و تعمیراتی؛ آمادگی جهت اجرای پروژه های جدید میادین نفتی و گازی؛ طرح جامع ساخت شناورهای مورد نیاز کشتی رانان و سازمان بنادر از جمله 20 فروند شناور پشتیبانی با تأمین منابع توسط صندوق توسعه ملی؛ پیگیری حضور در بازار ساخت ایستگاه های تقویت فشار گاز در پارس جنوبی؛ مذاکره با شرکت ملی نفتکش ایران برای ساخت 5 فروند نفتکش جدید و تعیین تکلیف و عملیاتی شدن پروژه 3 فروند شاتل تانکر 63000 تنی و حوض خشک مجتمع کاسپین؛ مذاکره با شرکت های داخلی و خارجی برای سرمایه گذاری در یاردهای شمال و جنوب صدرا؛ مشارکت در طرح نوسازی ناوگان شیلات جنوب کشور.

* مزایای پیوستن صدرا به منطقه اقتصادی بوشهر

فارس: جزیره صنعتی صدرا به منطقه ویژه اقتصادی تازه تاسیس بوشهر پیوست، در این‌باره چه مزیت‌هایی ایجاد می‌شود‌؟

ابویسانی: با توجه به زمینه فعالیت شرکت صنعتی دریایی ایران و بررسی مزیت‌های قانونی و محدودیت‌های استقرار در منطقه ویژه اقتصادی بوشهر، با لحاظ همه جوانب، مزایای الحاق جزیره صنعتی صدرا به منطقه ویژه اقتصادی به نسبت معایب آن بیشتر است.

از مزایای پیوستن صدرا به منطقه اقتصادی بوشهر می‌توان به این موارد اشاره کرد: صدور گواهی مبداء برای کالاهایی که از منطقه خارج می شوند؛ معافیت برای عوارض معمول درکشور؛ عدم نیاز به ثبت سفارش مواد اولیه و کالا تا زمانی که آن مواد اولیه در منطقه ویژه وجود دارد؛ مبادلات بازرگانی مناطق با خارج از کشور بدون تشریفات؛ صدور قبض انبار تفکیکی قابل معامله توسط مدیریت منطقه؛ عدم وجود قانون توقف و متروکه شدن کالاهای وارداتی در منطقه ویژه اقتصادی؛ امکان ترانزیت و صادرات مجدد برای کالاهای وارده در منطقه؛ معافیت پرداخت مالیات عملکرد به مدت 7 سال؛ امکان استفاده از مالیات بر ارزش افزوده؛ امکان ورود کالا بدون پرداخت عوارض گمرکی و سود بازرگانی در منطقه؛ برخورداری از معافیت گمرکی برای ورود کالاهای ساخته شده در منطقه به داخل کشور به میزان ارزش افزوده؛ امکان مشارکت و سرمایه گذاری داخلی و خارجی؛ امکان واگذاری قطعی زمین در منطقه ویژه اقتصادی بوشهر با تحویل آب، برق صنعتی، گاز و مخابرات؛ امکان پیگیری اسناد ملکی جزیره صدرا با پیگیری و حمایت های منطقه ویژه اقتصادی؛ درب خروج گمرک فقط در محدوده ورودی و خروجی منطقه ویژه اقتصادی مستقر می شود؛ استفاده از مزایای قوانین کار و ارتباط کارگری و کارفرمایی.

فارس: با تشکر از شما.

ابویسانی: من هم از شما بابت پیگیری موضوعات مربوط به شرکت شرکت صنعتی دریایی ایران تشکر می‌کنم.

پایان پیام/