قطع برق بهانه جدیدی است که شرکت ارتباطات زیرساخت و روابط عمومی وزارت ارتباطات برای از دسترس خارج شدن پیامرسانهای داخلی کردهاند. بهانهای که پیش از این کمتر کسی برای از دسترس خارج شدن سرویس اینترنتی بیان کرد. ما در این مبحث به بررسی موضوع میپردازیم.
مراکز داده نیاز اساسی به استفاده از برق دارند تا میزبانها یا سرورهای اینترنتی بتوانند به صورت پایدار در شبکه برقرار باشند. به همین دلیل وجود برق اضطرای برای پایداری همیشگی برق و قطع نشدن سرورها یک نیاز اساسی برای مراکز داده است.
اگر مرکز دادهای که میزبان خدمات ضروری و ارتباطی جمعیت کثیری از مردم است همیشه باید از قبل برای بحرانهای مختلف آمادگی داشته باشد. بهروزبودن سامانه برق اضطراری، بهویژه در سالهایی که کمبود برق شهری بر اساس سوءمدیریت در کشور به امری رایج تبدیل شده، امری ضروری است. اینکه سامانه برق اضطرای در لحظه قطع برق غیرفعال باشد، عدم توایایی فنی و اجرایی تیم حاکم بر این مراکز داده را نمایان میکند.
از سویی پس از اتصال برق اضطراری یا برق شهری، یک سامانه استاندارد و سالم پس از زمان کوتاهی به حالت عادی و برخط خود برخواهد گشت.
اگر استاندارد بودن مرکز داده و سامانههای پیامرسانهای داخلی را در نظر بگیریم و بنا را بر استاندارد و سالم بودن بگذاریم، اختلال چندین ساعته پیامرسانهای داخلی اصلاً توجیهپذیر نیست و احتمال حمله سایبری و هک شدن پیامرسانهای داخلی بسیار محتمل است. احتمال بعدی در صورت استاندارد بودن خرابکاری داخلی است.
در این مرکز داده، سایتهای و پلتفرمهای دیگری حضور داشتند که در هنگام اختلالات پیامرسانها دچار مشکل نشدند و از این مسيله میتوان نتیجه گرفت که در هنگام اختلال، برق مرکز داده وصل بوده و پای هک یا خرابکاری در میان است.
از سویی گزارش شده که برخی از کاربران پیام رسانهای داخلی نمیتوانند به بخشی از اطلاعات قبلی خود در این پلتفرمها دسترسی داشته باشند که این گزارشها احتمال هکشدن، حمله سایبری و خرابکاری را افزایش میدهد.
در این صورت وزارت ارتباطات، پیامرسانهای داخلی و شرکت ارتباطات زیرساخت، به دلیل صادق نبودن با مردم و تأمین نکردن امنیت اطلاعات و ارتباطات مردم باید مواخذه شده و به عنوان مقصر حتی محاکمه شوند.
اگر ما بنا بر صحت اطلاعات منتشر شده توسط شرکت ارتباطات زیرساخت و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات بگذاریم، چه مشکلاتی در سیستم وجود دارد و چه افرادی مقصر هستند؟
اولین ایراد در شرکت ارتباطات زیرساخت است که به وظیفه خود یعتی نگهداری و تامین نیازهای مراکز داده عمل نکرده است.
دومین ایراد شامل وزارت ارتباطات و فناوری ارتباطات است که نه تنها نظارت کامل را بر زیرمجموعه خود نداشته است بلکه با منصوب کردن افراد بیسابقه و بدون داشتن دانش کافی، به وظیفه خود عمل نکرده و بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات را با مشکل روبرو کرده است.
از سویی وزیر ارتباطات بدون داشتن اطلاع از مشکلات موجود در بخش مراکز داده، مردم را به استفاده از پیامرسانهای داخلی سوق داده و از سویی بستر شبکه ملی اطلاعات را برای رفع نیازهای مردم کافی دانسته است.
سومین ایراد را میتوان از پیامرسانهای داخلی دانست که بدون اطلاع از امکانات مراکز داده یا بدون اطلاعات کافی از دانش فناوری اطلاعات، اطلاعات و پیامهای شخصی مردم را به صورت ناایمن پاسداری میکنند. این پیامرسانها فقط برای رسیدن به منافع خود، مردم را متضرر کرده و نمیتوانند بستر مناسب برای برقراری ارتباط پایدار میان مردم را برقرار کنند.
مشکل چهارم گریبانگیر شرکت توانیز و وزارت نیرو میشود که نمیتوانند برق مراکز حیاتی همچون مراکز داده را تأمین کنند و معلوم نیست در تابستان با افزایش میزان مصرف برق چند بار شاهد چنین بحرانهای ارتباطی و فناورانه خواهیم بود.
از دسترس خارج شدن چندین ساعته پیامرسانهای داخلی چه بر اساس قطع برق شهری باشد چه بر اساس هک شدن، حمله سایبری و خرابکاری، عامل بارزی برای ناکارآمدی این پلتفرمها و بیکفایتی مدیران دولتی بخش فناوری اطلاعات است.
با توجه به وابستهکردن مردم به پیامرسانهای داخلی با استفاده از ابزاری چون فیلترینگ پیامرسانهای خارجی و شبکههای اجتماعی بینالمللی، پیامرسانهای داخلی و حامیانشان به عنوان کاسبان فیلترینگ شناخته میشوند.
این کاسبان فیلتر با بیتوجهی به نیاز و خواسته مردم و اهمیت نداشتن ارتباط پایدار و حفظ اطلاعات کاربرانشان، به راحتی مردم را بازی داده و روزبهروز میزان استفاده مردم از فیلترشکنها را نیز افزایش میدهند.
در پایان برای اطلاعات بیشتر شما، چند اصطلاح فنی را توضیج دادهایم.
به سامانه یا ابزاری که پس از قطع برق شهری میتوانند تا دقایق یا ساعاتی برق یک فضای سرپوشیده یا یک فضای سرباز را تأمین کند، برق اضطراری گویند.
برق اضطراری به دو نوع مولد و ذخیرهکننده تقسیم میشود. مولدها مانند ژنراتور میتوانند انرژی فسیلی، باد، آب و موارد دیگر را به انرژی الکتریسته و برق تبدیل میکند. اما در بخش ذخیره کننده، انرژی برق شهری در یک باتری یا خارن ذخیره میشود.
در هر دو نوع، برق اضطراری به سرعت بعد از برق شهری فعال شده و زمانی را برای غیرفعال ماندن هدر نمیدهند. البته در نوع ذخیرهکننده برق بدون هیچ ثانبهای هدر رفت به راحتی روشن مانده و قطع نمیشود.
به محل فیزیکی یا ساختمانی که در آن میزبانها و سرورهای اینترنتی در آن قرار دارند، مرکز داده گفته میشود.
به زبان دیگر مرکز داده از چندین سامانه رایانهای که سرور نامیده میشود، تشکیل شده است که با اتصال به شبکه جهانی، سایتها و اپلیکیشنهایی میزبانی شده را به مخاطبانشان در اینترنت یا شبکه ملی متصل میکنند.
به دسترسی غیرفانونی فرد یا ربات به اطلاعات یا بستر شبکه، سرور یا میزبانی، هک یا نفود میگویند. این نفوذ میتواند با سرقت اطلاعات روبرو شود. البته در برخی از نفوذها، سرقت اطلاعات صورت نمیگیرد.