رنو و پژو در پیچ ژنو

ایران اکونومیست -البته آن طور که منابع آگاه می‌گویند، تا پرونده هسته‌ای ایران بسته نشود و توافقی جامع با گروه 1+5 به دست نیاید، شراکت دوباره خودروسازان ایرانی و فرانسوی امکان‌پذیر نخواهد بود و این در شرایطی است که به زودی، دور جدید مذاکرات هسته‌ای آغاز خواهد شد.

رنو و پژو جزء لاینفک و بسیار تاثیرگذار در صنعت خودرو ایران به شمار می‌روند، که در حال حاضر ارتباط شرکت پژو با «جاده مخصوص» قطع است و رنو نیز فعالیت‌های خود را کاهش داده است. با این حال جاده مخصوصی‌ها با توجه به تعلیق تحریم‌های بین‌المللی، به‌دنبال از سرگیری روابط دوباره با این دو شرکت هستند. هرچند رنو و پژو در جریان تحریم‌ها رفتار انتقادآمیزی با خودروسازی ایران داشتند و خیلی‌ها از جمله نمایندگان مجلس شورای اسلامی بازگشت دوباره این دو شرکت به‌خصوص پژو را منوط به اجرای شرط و شروطی خاص می‌دانند، اما خودروسازان داخلی بلافاصله پس از لغو تحریم، به سراغ این دو فرانسوی رفتند تا مقدمات شراکت دوباره با آنها را فراهم کنند.

پژو شریک پیشین ایران خودرو به حساب می‌آید و رنو علاوه‌بر این شرکت (ایران خودرو)، با پارس خودرو نیز در ارتباط است و در حال حاضر طرفین مشغول انجام مذاکراتی برای رفع کدورت‌های قبلی و آشتی دوباره هستند. این در شرایطی است که به نظر می‌رسد پژو از شانس بیشتری برای تبدیل شدن به بازیگر اصلی بازار خودرو ایران برخوردار است و از این حیث، نسبت به هموطن‌اش رنو، شرایط بهتری دارد. البته رنو نیز همچنان گزینه دیگری در جاده‌مخصوص محسوب می‌شود و پارس خودرو مشتاق ازسرگیری روابط با این خودروساز معتبر اروپایی است، اما ظاهرا در ایران‌خودرو، پژو اعتبار بیشتری دارد.

به عبارت بهتر، گویا پیشنهادهايي که پژو در راستای بازگشت دوباره اش به جاده مخصوص، ارائه کرده، جذاب‌تر از رنو است و از همین رو است که ایران خودرو به‌عنوان بزرگ‌ترین خودروساز ایران، بیش از آنکه به‌دنبال ازسرگیری ارتباط با رنو باشد، تمایل به بازگشت پژو دارد و مذاکراتش با این شرکت، جدی‌تر و مشتاقانه‌تر از هموطن‌اش -رنو -پیش می‌رود. آن‌طور که منابع آگاه می‌گویند، ایران خودرو و پژو از زمستان سال گذشته (پس از توافق هسته‌ای ایران و غرب در ژنو)، به‌طور جدی مذاکرات خود را برای همکاری دوباره آغاز کرده و ظاهرا به نتایج خوبی نیز تا به امروز دست یافته‌اند، هرچند هنوز توافق نهایی حاصل نشده است. اگرچه مذاکرات خودروسازان کشور با رنو نیز در جریان است، اما به‌نظر می‌رسد تب بازگرداندن پژو، تندتر است، آن هم در شرایطی که رفتار رنویی‌ها در ماجرای تحریم، بهتر از برخورد پژو بود.

اگر برگ‌های تقویم را ورق بزنیم، پژو حدودا 16 ماه زودتر از رنو از ایران رفت و رفتنش نیز بسیار ناگهانی بود و خیلی‌ها دلیل اصلی بحران تولید ایران خودرو در سال‌های 91 و 92 را ناشی از ترک غیرمنتظره کیلومتر 14 جاده مخصوص از سوی پژو می‌دانند. رنو اما تحملی بیشتر از پژو داشت و 16 ماه بیش از پژو دوام آورد، اما وقتی خودروسازی ایران توسط ایالات‌متحده آمریکا تحریم شد، رنو نیز نتوانست مقاومت کند و فعالیت‌هایش را در ایران معلق کرد.

این شرکت البته همواره برای آغاز دوباره فعالیت‌هایش در جاده مخصوص، ابراز تمایل کرده و به اصطلاح بیش از پژو -که سکوت را ترجیح داده - صحبت از شراکت دوباره با ایرانی می‌کند. با این حال گویا ایران خودرویی‌ها نسبت به گذشته رنو، بیش از پژو انتقاد دارند و می‌گویند این شرکت (رنو) سرمایه‌گذاری خاصی در خودروسازی ایران انجام نداده است. منتقدان رنو تاکید می‌کنند که اقدامات انجام شده توسط این شرکت را نمی‌توان «سرمایه‌گذاری» تعبیر کرد، چه آنکه سرمایه‌گذاری به‌معنای ساخت و راه‌اندازی کارخانه‌ای حتی به صورت مشترک است، نه تشکیل شرکتی برای مدیریت پروژه و تامین قطعات.

منظور منتقدان از «شرکتی برای مدیریت پروژه و تامین قطعات»، همان رنوپارس است که نمایندگان رنو، ایران خودرو، پارس خودرو و سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران در آن عضو هستند و ظاهرا وظیفه اصلی اش نیز انجام مراودات مالی میان رنو و و خودروسازان ایرانی و همچنین تامین قطعات است. حالا منتقدان می‌گویند، شرکت رنوپارس نمی‌تواند نمادی برای سرمایه‌گذاری رنو باشد و این خودروساز فرانسوی حتی یک یورو نیز در خودروسازی ایران سرمایه‌گذاری نکرده و قرار است «سرمایه‌گذاری به معنای واقعی» در قرارداد احتمالی و آتی ایران خودرو و پژو، انجام شود.

در مقابل اما مدافعان رنو (که البته به نوعی مخالفان بازگشت پژو به ایران نیز به شمار می‌روند)، با صحه گذاشتن بر اقدامات این خودروساز فرانسوی تاکید می‌کنند که اگر رنو در ایران سرمایه‌گذاری نمی‌کرد، دلیلی نداشت برای از سرگیری فعالیت‌هایش تلاش کند.

به گفته آنها، رنو سختی‌های زیادی را در خودروسازی ایران متحمل شد (از مخالفت و سنگ‌اندازی برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی گرفته تا تحریم و عقب افتادن مطالبات)، اما با این حال تا حد توانش در کنار خودروسازان ایرانی ایستاد؛ بنابراین لیاقت ماندن در صنعت و بازار خودرو کشور را دارد.

 مدافعان رنو همچنین با اشاره به رفتار پژویی‌ها در جریان تحریم، ضمن انتقاد از این رفتار، تاکید می‌کنند که نباید برای بازگشت این خودروساز فرانسوی، فرش قرمز پهن کرد و چشم را روی بی‌وفایی‌اش بست.

با همه اینها اما روند مذاکرات و اخباری که از گوشه و کنار می‌رسد، نشان می‌دهد تمایل به بازگشت پژو، بیش از میل به از سرگیری فعالیت‌های رنو است، هرچند منابع آگاه تاکید دارند که بازگشت پژو (والبته رنو) بدون حصول توافق جامع هسته‌ای ایران و غرب، امکان‌پذیر نخواهد بود و تا نهایی شدن مذاکرات ایران با 1+5  نمی‌توان در مورد آینده روابط خودروسازان ایرانی با شرکت‌های خارجی نظر قطعی داد.

با این حساب، اگر قرار به شراکت دوباره خودروسازان ایرانی با رنو و پژو باشد، شروع آن در اواخر آذرماه خواهد بود و اینکه در این مدت، مذاکرات چگونه پیش برود و قراردادهای احتمالی چگونه و با چه بندهایی بسته شوند، پرسش‌هایی هستند که برای پاسخ به آنها باید صبر کرد.

*دنیای اقتصاد

پ/پ