گزارش شاخص بهای مصرفکننده نشان میدهدافت دمای تورم در بازار کالاهاهمچنین
در بین کالاها، از سطح تورم سالانه گروه «خوراکیها» به میزان قابلتوجهی
کاسته شده است. طبق آمار منتشرشده طی 13 ماه گذشته، تورم سالانه خوراکیها
حدود 50 واحد درصد کاهش یافته و از حدود 56 درصد در خرداد 1392 به 6 درصد
در تیرماه سالجاری نزول یافته است که ثبات نسبی قیمت خوراکیها در یک سال
گذشته و همچنین کنترل تورم در این بخش از سبد مصرفی مردم را نشان میدهد.
گزارش شاخص بهای مصرفکننده بانک مرکزی از 16 گروه اصلی و سه گروه اختصاصی
تشکیل شده است. هر کدام از این گروهها با توجه به اهمیت آن در گزارش
مذکور، دارای وزن مشخصی است. بر این اساس، هر یک از گروههای شاخص بهای
مصرفکننده دارای «ضریب اهمیت» مشخصی است که وزن گروهها را منعکس میکند.
این گروهها را میتوان به دو دستهبندی جامع، بخش «کالا» و «خدمات» نیز
تقسیم کرد. در این تقسیمبندی بخش خدمات حدود 53 درصد از شاخص کل
مصرفکننده را تشکیل میدهد و به تبع آن 47 درصد از وزن کل شاخص مذکور
مربوط به بخش کالاها است.
«سهمی» تورم سالانه در بخش کالا
بررسیها حاکی از آن است که در حدود یک سال گذشته، تورم سالانه (نقطه به
نقطه) در دو بخش کالا و خدمات روند متفاوتی داشته است. آمارهای مربوط به
دوره فروردین سال 91 تا تیرماه سال 93 نشان میدهد که روند «تورم سالانه در
گروه کالا» حالت سهمی شکل به خود گرفته است. تورم سالانه بخش کالا در
فروردین سال 91، معادل 4/28 درصد گزارش شده بود. این موضوع بیانگر این است
که به طور متوسط قیمت کالاها در فروردین سال 91 نسبت به فروردین سال 90،
معادل 4/28 درصد بیشتر بود. به بیان دیگر اگر قیمت یک کالای مصرفی در
فروردین سال 90 معادل 100 تومان بود، قیمت آن یکسال بعد و در فروردین 91
به حدود 128 تومان رسیده بود. آمارها حاکی از آن است که در سال 91 تورم
سالانه کالاها روندی افزایشی در پیش گرفت، بر این اساس تورم سالانه بخش
کالا در اسفندماه سال 91 به 9/56 درصد رسید که نسبت به ابتدای سال
(فروردینماه) معادل 5/28 واحد درصد به تورم سالانه گروه کالاها افزوده شده
بود. این روند در سهماه نخست سال 92 نیز تداوم داشت؛ بهنحویکه در
خردادماه سالجاری تورم سالانه گروه کالا به 7/58 درصد رسید. اما بعد از
انتخابات خرداد 92روند تورم که تا خرداد 93 راه صعودی در پیش گرفته بود،
تغییر جهت داد و از سطح آن در ماههای بعد کاسته شد. بررسیها حاکی از آن
است که تورم سالانه در این ماه (خرداد 92) یکی از بیشترین مقادیر تورم
کالاها در تاریخ آماری کشور بوده است. مهمترین دلیل کاهش تورم در برهه
زمانی مذکور را میتوان تغییرات سیاسی در کشور و به تبع آن بهبود تورم
انتظاری عنوان کرد. علاوهبر این با روی کار آمدن دولت جدید، بازارهایی چون
بازار ارز نیز از ثبات قابلتوجهی برخوردار شد که این موضوع به کنترل
قیمتها در بازار کالا کمک قابلتوجهی کرد. آمارها نشان میدهد که بعد از
خرداد 92 تورم سالانه در گروه کالا افت قابلتوجهی داشت. نکته قابل توجه در
روند مذکور این است که شیب «کاهش» در تورم سالانه کالا از شیب «افزایش» آن
بیشتر بوده است. به بیان دیگر میتوان عنوان کرد که آهنگ کاهش قیمت در
کالاها بعد از خردادماه 92 نسبت به آهنگ افزایش قیمت در قبل از زمان مورد
بررسی بیشتر بوده است. روند کاهشی تورم سالانه بخش کالا، در چهار ماه نخست
سالجاری نیز تداوم داشته، بهنحویکه بر اساس آخرین آمار که به تازگی
منتشر شده، تورم مذکور در تیرماه سالجاری به 3/11 درصد رسیده است؛
بنابراین میتوان عنوان کرد که طی 13 ماه گذشته ( از خردادماه 92 تا تیرماه
93) معادل 4/47 واحد درصد از تورم سالانه بخش کالا کاسته شده است. یکی از
مهمترین گروهها در بخش کالا، گروه «خوراکیها و آشامیدنیها» است. این
گروه حدود 27 درصد از وزن کل شاخص قیمت مصرفکننده را شامل میشود و
نوسانات این گروه سهم قابلتوجهی در تغییرات این شاخص دارد. «دنیای اقتصاد»
در گزارشهای پیشین خود، روند کاهشی تورم سالانه را در گروه مذکور بررسی
کرده بود. جدیدترین آمار بانک مرکزی نیز نشان میدهد که تورم سالانه
خوراکیها در تیرماه معادل 6 درصد بوده است. این نرخ در خردادماه به میزان
2/4 درصد بود که یکی از کمترین مقادیر تورم خوراکیها در سالهای پس از
انقلاب را نشان میداد. اگرچه تورم سالانه مواد غذایی نسبت به ماه گذشته
افزایشی معادل 8/1 واحد درصد داشته است، اما طی 13 ماه گذشته و نسبت به
خرداد سال 92، از سطح تورم سالانه خوراکیها 50 واحد درصد کاسته شده است؛
بنابراین میتوان مشاهد کرد که کنترل تورم خوراکیها یکی از مهمترین عوامل
کاهش تورم در ماههای گذشته بوده است.
روند کم نوسان در بخش خدمات
برخلاف روند پرنوسان در تورم سالانه بخش کالا طی 28 ماه گذشته، در بخش
خدمات نوسانات در دامنه کوتاهتری ثبت شده است و تورم سالانه این بخش
تقریبا در یک بازه نوسان میکرده است. آمارها نشان میدهد که تورم سالانه
بخش خدمات در فروردین سال 91 معادل 1/18 درصد بود. مانند بخش کالا، تورم
سالانه بخش خدمات در سال 91 روند صعودی در پیش گرفت، بهنحویکه در اسفند
سال 91 تورم سال بخش خدمات به 1/22 درصد رسید، همچنین در 4 ماه ابتدایی سال
92 نیز روند مذکور تداوم داشت، بهنحویکه در تیرماه تورم سالانه بخش
خدمات به 4/28 درصد رسید که این میزان طی 28 ماه اخیر رکورد بیشترین تورم
بوده است. تورم سالانه بخش خدمات نیز مانند تورم سالانه بخش کالا، پس از
تغییر فضای کشور، تغییر مسیر داد و روند کاهشی در پیش گرفت. این روند باعث
شد که آخرین گزارش بانک مرکزی در تیر ماه 93 تورم سالانه این بخش را معادل
8/19 درصد اعلام کند که نسبت به تیر ماه 92، معادل 6/8 واحد درصد از سطح
تورم کاسته شده است. در بخش خدمات، آمار مربوط به گروه بهداشت از اهمیت
قابلتوجهی برخوردار است. آمارها نشان میدهد تورم سالانه این گروه نسبت به
سایر گروهها رقم بالاتری بوده است، بهنحویکه تورم سالانه گروه بهداشت
در تیرماه سالجاری معادل 3/32 درصد شده است. تورم سالانه بهداشت در
خردادماه سالجاری معادل 2/29 درصد عنوان شده بود، بنابراین طی یک ماه 1/3
واحد درصد به تورم سالانه گروه مذکور افزوده شده است. بهرغم افزایش تورم
سالانه طی یک ماه اخیر، این آمار نسبت به سال گذشته کاهش یافته است، آمارها
نشان میدهد در سال گذشته تورم سالانه گروه بهداشت معادل 8/45 درصد عنوان
شده بود؛ بنابراین به نظر میرسد با کنترل افزایش قیمت در گروه بهداشت،
تورم بخش خدمات نیز به میزان قابلتوجهی کاهش یابد.