برنامه "راز" شب گذشته با موضوع "کشاورزی و امنیت غذایی ایران" بر روی آنتن شبکه چهار رفت.
به گزارش فارس بررسی مسائل کشاورزی و امنیت غذایی در این برنامه در حالی صورت گرفت که به گفته نادر طالب زاده، اهمیت این موضوع آنچنان است که پیش از این باید مورد توجه قرار می گرفت.
در این برنامه منوچهر گرجی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و رئیس انجمن علوم خاک ایران و حیدری، کارشناس مرکز تحقیقات راهبردی غذا و کشاورزی، به عنوان مهمان حضور داشتند.
در ابتدای برنامه گرجی با اشاره به تأکید رهبران انقلاب اسلامی بر ضرورت خودکفایی در تولید محصولات اساسی، بخش کشاورزی را به عنوان گسترده ترین بخش اقتصاد معرفی کرد و گفت: هم اکنون 30 درصد مردم کشور به طور مستقیم در این بخش فعالیت دارند. از سوی دیگر بخش عظیمی از صنایع وابسته نیز به بخش کشاورزی مرتبط هستند.
وی گفت: در بعضی کشورها مانند هلند با اینکه وسعت چندانی ندارد و حتی از کشورهای دیگر خاک وارد می کند، اما در برخی محصولات کشاورزی به عنوان یکی از تولیدکنندگان و صادرکنندگان بزرگ در جهان مطرح است.
وی با بیان اینکه نمی توان هیچ کشور صنعتی را یافت که فقط به توسعه بخش صنعت توجه داشته و بخش کشاورزی را رها کرده باشد، گفت: اما در داخل کشور ما عده ای هستند که آگاهانه و ناآگاهانه اهمیت خودکفایی در تولید محصولات راهبردی را زیر سئوال میبرند.
آمریکا برای وابستگی غذایی ایران برنامه‌ریزی کرده است
گرجی ادامه داد: چندین سال پیش یکی از سناتورهای آمریکایی به نام "رمزی کلارک" فاش کرده بود که یکی از برنامه‌های آمریکا در دهه‌های گذشته وابسته کردن کشورهای دیگر در زمینه مواد غذایی به خودمان بوده و ما توانستیم برای اولین بار در کشور ایران این طرح را پیاده کنیم و کشوری که 2 هزار سال غذای مردم خودش را در کشورش تولید می‌کرده به خودمان وابسته کردیم.
وی افزود: این سناتور آمریکایی گفته است که این طرح آنقدر موفقیت آمیز بوده که بعد از آن در 22 کشور عربی پیاده سازی کردیم.
در ادامه این برنامه حیدری با اشاره به جایگاه خودکفایی در اقتدار ملی گفت: بر اساس آمارهای بین المللی، کشورهای غربی مانند آمریکا، فرانسه، آلمان، انگلستان و روسیه با توجهی که به موضوع خودکفایی در این کشورها شده است، هم اکنون چندین برابر نیاز مصرفی خود، تولیدات مواد غذایی دارند.
حیدری سپس ضمن اشاره به روند تراز تجاری محصولات اساسی در سال های اخیر، گفت: روند نزولی این تراز در حالی است که در سال های پس انقلاب اسلامی با وجود تأکید رهبران انقلاب اسلامی در زمینه خودکفایی در محصولات، همچنان به این موضوع بی توجهی می شود.
این کارشناس، سلب اختیارات و ابزار تصمیم گیری بخش کشاورزی را از متولی بخش مهم ترین عامل وضع فعلی دانسته و گفت: همانطور که با خرد کردن زمین های کشاورزی قدرت از تولیدکننده گرفته شد، در سطح حاکمیتی با تفکیک و تکه پاره کردن وظایف و اختیارات متولی کشاورزی، ابزار راهبری و مدیریت این بخش اساسی سلب شد. مطمئناً متولی کشاورزی ایران تا زمانی که اختیار مدیریت اقتصاد و منابع تولید را نداشته باشد نه کشاورزی اقتصادی و ارتقای بهره‌وری محقق خواهد شد.
وی افزود: زمانی که مدیریت زنجیره تولید غذا یکپارچه نباشد بخش کوچکی از فعالان زنجیره سود عمده زنجیره را از آن خود می کنند و چون زنجیره متولی واحدی ندارد، توزیع عادلانه ثروت امکان پذیر نخواهد بود.
کشور با بحران مدیریت منابع آبی مواجه است
حیدری پس از اشاره به وضعیت منابع آبی کشور گفت: ما در کشورمان بیش از آنکه بحران آب داشته باشیم، بحران مدیریت منابع آبی وجود دارد.
وی گفت: در حالیکه بیش از 90 درصد مصارف آب کشور در بخش کشاورزی است، مدیریت منابع آب در اختیار وزارتخانه ایست که تنها برای تأمین 5 درصد برق به آب نیازمند است.
این کارشناس گفت: نتیجه این تخصیص کاریکاتوری وظایف و اختیارات مدیریت منابع آب را امروز برای همه عیان شده است. مدیریت منابع آب فقط احداث سد و یا پلمپ کردن چاه نیست و این فعالیت‌ها بخش کوچکی از کل عملیات‌های آبخیزداری محسوب می شوند که مورد غفلت بخش مدیریت منابع آب کشور واقع شده است.
وی افزود: در صورتیکه ساختار مدیریت منابع آب اصلاح نشود بهترین برنامه‌ها به سرانجام نخواهد رسید چرا که از یکسو حاکمیت از بزرگترین مصرف کننده بخش کشاورزی مدیریت آب را مطالبه نمی‌کند چون در اختیارات متولی کشاورزی نیست و از سوی دیگر وزارت نیرو هیچ گونه شناخت و امکان اصلاحی در بخش کشاورزی ندارد.
حیدری در پایان با اشاره به بیانات امام در دهه 50 در مورد توانایی کشور در تأمین غذای 150 میلیون نفر و همچنین سخنان رهبری در سال 79 در مورد کفایت منابع برای تأمین غذایی 250 میلیون، افزود با پیشرفت‌هایی که در حوزه فناوری‌های بخش کشاورزی اتفاق افتاده به راحتی می توان غذایی 300 میلیون نفر را تأمین کرد؛ اما نیازمند عزم جهادی برای اصلاح رویکردها و ساختارهای موجود است.
ف/ف
