به گزارش ایران اکونومیست دکتر سعید صوفی زاده عضو هیأت علمی پژوهشکده علوم محیطی دانشگاه شهید بهشتی در نشست امنیت غذایی که در حاشیه هفدهمین کنگره ملی ژنتیک برگزار شد گفت: تنوع زیستی به تمامی اشکال حیات روی کره زمین و در یک سطح معین از یک قطره آب تا یک اکوسیستم اطلاق می‌شود و شامل ۳ دسته تنوع گونه، تنوع ژنتیکی و تنوع اکوسیستم می‌شود.
وی، گونه‌های مهاجم، آلودگی‌ها، بهره برداری بی رویه، تغییر کاربری را از عوامل مستقیم تهدید و جمعیت و رویکردهای حاکمیتی را از عوامل غیر مستقیم تهدید کننده تنوع زیستی ذکر کرد.
صوفی زاده، تعداد گونه‌های زیستی شناسایی شده در دنیا را ۲.۱ میلیون گونه دانست که ۱.۵ میلیون گونه آن شامل حشرات، بی مهرگان و گیاهان گلدار و بی‌گل است و ادامه داد: شاخص "سیاره زنده" شاخصی است که متوسط کاهش جمعیت حیات وحش را برآورد می‌کند و بر اساس مطالعاتی که از ۱۹۷۰ تا ۲۰۱۸ انجام شده، شاهد روند نزولی شاخص سیاره زنده هستیم.
به گفته وی، روند کاهش جمعیت حیات وحش در اروپا و آسیا مرکزی کمتر و در آمریکای لاتین به دلیل تمرکز بالای تنوع زیستی، بیشتر است.
عضو هیأت علمی پژوهشکده علوم محیطی دانشگاه شهید بهشتی، با بیان اینکه در شاخص روند کلی انقراض گونه‌ها،تنوع زیستی در امریکا، آسیا و شرق و جنوب آفریقا در معرض آسیب هستند، یادآور شد: تاکنون زمین ۵ دوره انقراض دستجمعی را تجربه کرده است که به این شرح است:
۴۶۰ میلیون سال گذشته با انقراض ۸۶ گونه
۳۶۰ میلیون سال گذشته
۲۰۰ میلیون سال گذشته
۶۵ میلیون سال گذشته
وی با بیان اینکه آخرین انقراض دستجمعی مربوط به ۶۵ میلیون سال قبل می شود، اظهار کرد: این انقراض ها طبیعی بوده و انسان در آن دخالتی نداشته است ولی اخیرا این انقراض ها منشأ انسان مبنا دارد.
صوفی زاده با اشاره به اهمیت امنیت غذایی، تحقق امنیت غذایی را زمانی دانست که همه مردم همواره به غذای کافی، سالم و مغذی دسترسی داشته باشند و ادامه داد: ارکان امنیت غذایی شامل پتانسیل تولید، فراهمی غذا، دسترسی به غذا و ثبات و پایداری و تاب آوری می شود و اگر ثبات و پایداری نباشد به امنیت غذایی دست نخواهیم یافت.
وی اضافه کرد: بر این اساس از دهه ۶۰ میلادی تمرکز به محصولات خاص غذایی بوده، ولی در دهه ۷۰ محصولات زراعی و دامی و بعد از آن منابع ژنتیکی، تنوع بخشی به اراضی و سیاستگذاری به حوزه امنیت غذایی اضافه شد.
این محقق حوزه علوم محیطی، حصول امنیت غذایی را در گرو تدوین نظام غذایی دانست و گفت: برای تامین امنیت غذایی نیاز به توجه به تنوع زیستی باید به موضوعاتی چون ردپای کرین، جنگل زدایی و غیره توجه شود. بالاترین دلیل جنگل زدایی تولید گوشت گاو، تولید دانه‌های روغنی و زراعت چوب بوده است.
وی با تاکید بر اینکه امنیت غذایی در کشور پایدار نیست و برای تحقق آن باید از لنز تنوع زیستی به آن نگاه شود، اظهار کرد: این در حالی است که در دنیا روند تنوع زیستی از ۱۹۷۰ تا ۲۰۲۰ روند نزولی داشته است و اگر از هم اکنون تلاش حفاظتی برای تنوع زیستی اجرایی شود وضعیت مثبت می شود ولی به جایگاه اولیه نمی رسیم و نیاز است در کنار آن تولید و مصرف پایدار داشته باشیم.
