عماد احمدوند؛ سرپرست ستاد ویژه توسعه فناوری نانو در گفت‌و‌گو با خبرنگار اجتماعی ایران اکونومیست ضمن تبریک ایام‌الله دهه فجر اظهار کرد: دستاوردهای جمهوری اسلامی ایران در حوزه نانو از چند منظر قابل بحث و تحلیل است که من به دو مورد اشاره می‌کنم؛ یکی از آنها ایجاد باور به توانمندی کشور در حوزه فناوری‌های پیشرفته است، امروز بیش از 40هزار محقق بالاتر از کارشناسی ارشد در کشور داریم که هر کدام به نوعی در حوزه پژوهشی فناوری نانو نقش داشته‌اند.
بازار 20 همتی (20 هزار میلیارد تومان) شرکت‌هایی نانو در سال 1400 با تولید 1427 محصول
احمدوند گفت: جهت‌گیری اقتصادی و خصوصی از دیگر دستاوردهاست، امروز بیش از 340 شرکت خصوصی به‌وسیله همین پژوهشگران و صنعتگران در کشور داریم که طبق آمار تا انتهای دی ماه امسال، چیزی حدود 1427 محصول مبتنی بر فناوری نانو را تولید می‌کنند. این شرکت‌ها طی سال گذشته حجم بازار حدود 20 همت (20 هزار میلیارد تومان) را ایجاد کردند که سیر رشد این بازار طی سال‌های گذشته حاکی از ظرفیت بسیار بالای این شرکت‌ها برای کمک به اقتصاد کشور است.
کاهش بودجه ستاد نانو در سال 1398 هیچگاه جبران نشد!
سرپرست ستاد ویژه توسعه فناوری نانو با اشاره به موضوع کاهش بودجه ستاد نانو در سال‌های گذشته تصریح کرد: به صورت کلی نگاه به بودجه در کشور ما چه از منظر افزایش و چه کاهش یک نگاه تدریجی است. کشور طی چند سال گذشته با تورم نسبتاً بالایی مواجه بوده است و افزایش‌های تدریجی که در بودجه نانو داشتیم نهایتاً یک مقدار از اثرات تورمی را کاهش داده است اما یک اتفاق بسیار بد در سال 98 افتاد و بودجه نانوی کشور در آن سال نصف شد. در چند سال اخیر، مجلس نسبت به موضوع نانو اهتمام بالایی نشان داد که واقعاً جای تشکر دارد اما ضربه‌ای که به بودجه نانو خورد، عملاً جبران نشد. ما در چند سال اخیر رشدهای حدود 30 درصدی را در بودجه تجربه کردیم اما اینها روی آن بودجه نصف‌شده اتفاق افتاده است!
احمدوند تأکید کرد: برنامه توسعه نانو در ایران را نباید صرفاً با نگاه حفظ جریان موجود دید و فقط اثر تورم را در بودجه این برنامه کم کرد یا نهایتاً چند درصدی بالاتر از اثر تورم، قدرت مانور به این برنامه ملی داده شود. فناوری نانو در کشور ما یک تجربه است که نشان داده که ما در ایران ظرفیت انجام کارهای بسیار بزرگ را داریم. ما هم از نظر منابع انسانی، مدیریت و برنامه، زمینه انجام کارهای اقتصادی بزرگ در حوزه نانو را داریم. این می‌طلبد که نگاه به تأمین منابع مالی برای این حوزه نگاه ویژه‌تری باشد. طبیعتاً در ستاد نانو تلاش می‌کنیم که با هر میزان بودجه، حداکثر اثرگذاری را داشته باشیم اما ظرفیتی که وجود دارد چندده برابر شرایط موجود است.
وی ادامه داد: به طور مثال اگر منابع مالی ویژه‌ای را برای ارتقاء بهره‌وری آب در حوزه کشاورزی در اختیار داشته باشیم، با استفاده از فناوری‌هایی ازجمله نانوحباب و پلاسمای سرد که طی چند سال گذشته توسعه پیدا کرده می‌توانیم تأثیر معنادار در این حوزه داشته باشیم.
سرپرست ستاد ویژه توسعه فناوری نانو گفت: با بودجه‌های فعلی، نهایتاً تلاش می‌کنیم که شرکت‌ها را به سمت منابع بانکی برای استفاده از محصولات فناوری نانو سوق بدهیم اما بروکراسی‌ها و نوع نگاه در نهادهای مالی معمولاً باعث طولانی شدن فرآیند و از دست دادن فرصت‌های اثرگذاری اقتصادی می‌شود و کارها بسیار زمان بر، پرهزینه و غیراقتصادی می‌شود.
آمادگی ستاد نانو برای اثرگذاری اقتصادی در حوزه بهره‌وری آب با فناوری‌های پیشرفته/ درخواست ویژه ستاد نانو از مجلس برای اجرای مأموریت‌های مشخص
احمدوند تأکید کرد: درخواست ما از نمایندگان محترم مجلس این است که جدای از منابع مالی که تحت عنوان بودجه اجرای برنامه نانو در اختیار ستاد قرار می‌دهند، هر سال چند مأموریت مشخص با بودجه و نتایج اقتصادی قابل اندازه‌گیری را به ستاد نانو محول کنند. مثلا ما برای سال 1402 آمادگی فنی لازم برای اثرگذاری اقتصادی در حوزه بهره‌وری آب با استفاده از چند فناوری پیشرفته در حوزه نانو را داریم و این آمادگی را داریم که این مأموریت را در سطح ملی به اجرا برسانیم.
آمار فروش محصولات نانو در سال 1400 بالغ بر 20 همت است
سرپرست ستاد ویژه توسعه فناوری نانو در پاسخ به این سوال که فروش محصولات نانویی در سال 1401 چه مقدار بوده و چه تفاوتی با سال‌های گذشته دارد، تصریح کرد: آماری که ما از فروش محصولات نانو ارائه می‌کنیم مبتنی بر اسناد مالی که از شرکت‌ها و منابع اطلاعاتی مختلف مثل گمرک دریافت می‌کنیم، استخراج می‌شود. معمولاً ما هر سال از حدود خردادماه اسناد مالی سال گذشته را جمع‌آوری، ارزیابی و کارشناسی می‌کنیم و نهایتاً تا حدود شهریور ماه حجم اقتصاد نانو در سال گذشته را اعلام می‌کنیم. آماری که امروز داریم مربوط به فروش محصولات نانو در سال 1400 هست که بالغ بر 20 همت است و اگر اجازه بفرمایید آمار سال 1401 بعد از بررسی‌های کارشناسی و به صورت دقیق اعلام شود.
ستاد نانو طبق سند مصوب توسعه فناوری نانو تا 1412 و برنامه مصوب توسعه فناوری نانو در افق 1404 حرکت می‌کند
سرپرست ستاد ویژه توسعه فناوری نانو دررابطه با مهم‌ترین و اولویت‌دارترین برنامه‌های ستاد نانو در دوره جدید خاطرنشان کرد: یکی از تفاوت‌های جدی ستاد فناوری نانو با خیلی از نهادهای دیگر این است که اقدامات این ستاد به صورت واقعی مبتنی بر برنامه مصوب است. ما سند مصوب توسعه فناوری نانو تا 1412 به‌وسیله شورای انقلاب فرهنگی و همین‌طور برنامه مصوب توسعه فناوری نانو در افق 1404 به‌وسیله دولت را داریم. همه اجزای ستاد، حول اجرای این برنامه‌ها فعالیت می‌کنند و این طور نیست که با تغییر افراد، برنامه‌های اصلی ستاد فناوری نانو تغییر کند!
احمدوند تصریح کرد: البته همان‌طور که در گذشته در ستاد روال بوده است، تلاش می‌کنیم که از نگاه‌های کارشناسی و تخصصی افراد در سایر دستگاه‌ها و صنایع بیشترین استفاده را داشته باشیم و متناسب با داشته‌های فناورانه موجود و فرصت‌هایی که از سوی صنعت و سایر نهادها فراهم می‌شود، بر حوزه‌های متمرکز شویم که یا اثرات اقتصادی بالاتری دارند یا اینکه فناوری‌هایی آینده‌ساز هستد که در آینده می‌توانند جنبه راهبردی در سطح ملی و بین المللی داشته باشند، بنابراین تمرکز اقدامات ستاد بر حوزه‌های با قابلیت تأثیرگذاری اقتصادی بالاتر، از جمله اولویت‌های فعلی خواهد بود.
سند 10 ساله سوم توسعه فناوری نانو حاصل، سال‌ها تجربه توسعه فناوری نانو در کشور است
سرپرست ستاد ویژه توسعه فناوری نانو با اشاره به سند 10 ساله سوم توسعه نانو در 24 آبان‌ماه که در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شد، گفت: این سند از یک طرف حاصل سال‌ها تجربه توسعه فناوری نانو در کشور است و از طرفی حاصل یک تعامل چندین ساله ستاد فناوری نانو و شورای عالی انقلاب فرهنگی است. این سند در کنار سایر اسناد بالادستی کشور، زمینه حرکت ما به سمت اهداف متعالی برنامه توسعه فناوری نانو را فراهم می‌کند و البته برای اجرایی کردن آن نیاز به منابع متناسب نیز است.
احمدوند گفت: طبیعتاً باید همه تلاش کنیم که در کنار تدوین برنامه‌ها، تجهیز منابع لازم را هم داشته باشیم. کشورمان به واسطۀ ستاد نانو، از منابع انسانی، برنامه و فناوری‌های لازم برای رسیدن به اهداف سند برخوردار است. منابع مالی متناسب برای اجرای این برنامه هم نیازمند نگاه ویژه مجلس و سازمان برنامه و بودجه است. اگر این منابع دولتی به خوبی تأمین و مدیریت شود، می‌تواند زمینه ورود منابع بخش خصوصی را هم به خوبی فراهم کند تا انشاالله شاهد اثرگذاری‌های اقتصادی بسیار بالاتر فناوری نانو در کشورمان باشیم.
