به گزارش ایران اکونومیست، بهرهمندی مناطق مختلف کشور از آب سالم و پایدار از جمله وظایف اصلی دولت محسوب میشود؛ در راستای تحقق این اصل از ابتدای انقلاب اسلامی ایران تا به امروز اقدامات بنیادینی صورت گرفته و وزارت نیرو به عنوان یکی از ارکان دولت به منظور ارتقای سطح کیفی و کمی آب در شهرها و روستاهای کشور برنامههای مختلفی را پیشبینی و اجرایی کرده است.
بر اساس آخرین آمار دفتر برنامهریزی راهبردی و تلفیقی وزارت نیرو، میزان بهرهمندی جمعیت شهری از آب سالم، بهداشتی و پایدار در ابتدای دولت سیزدهم برابر با ۹۹.۸۷ درصد است، این در حالی است که این عدد در ابتدای انقلاب اسلامی ۷۴.۶ درصد را شامل میشد. همچنین بر اساس این آمار، میزان بهرهمندی جمعیت روستایی کشور در سال ۱۳۵۷ برابر با ۱۲ درصد بوده که با اقدامات جهادی صورت گرفته برای تامین آب شرب سالم و پایدار، میزان بهرهمندی روستاها از این امکان در دیماه سالجاری به بیش از ۸۵ درصد رسیده اما در بخش احداث و راهاندازی تصفیهخانههای آب شهری نیز شاهد حرکت رو به پیشرفت کشور هستیم؛ در ابتدای انقلاب اسلامی مجموع کشور از ۲۷ تصفیهخانه آب شهری بهرهمند بود، اما امروز این عدد به ۱۶۹ تصفیهخانه شهری ارتقا یافته است.
در حوزه اجرای طرحهای ویژه آبرسانی دولت سیزدهم نیز اجرای ۸۷ طرح ویژه در دستور کار قرار گرفت؛ در این باره ساخت ۳۲ تصفیهخانه آب به ظرفیت ۲.۶۵ میلیون مترمکعب در روز، احداث ۱۵۰۰ کیلومتر خطوط انتقال آب و نیز راهاندازی سامانههای نمکزدایی در مناطق مختلف پیشبینی شده است.
توسعه و احداث تصفیهخانههای آبوفاضلاب نیز از جمله اقداماتی است که دولت جمهوری اسلامی ایران از ابتدای پیروزی انقلاب اهتمام ویژهای نسبت به آن داشته است، چراکه توجه به بخش آب و فاضلاب کشور در سلامت جامعه و پیشگیری از شیوع بیماریها نقش بسزایی دارد؛ بر این اساس به رغم وجود تنها چهار تصفیهخانه آب و فاضلاب در ابتدای انقلاب اسلامی، امروز شاهد بهرهبرداری از ۲۶۳ تصفیهخانه در سراسر کشور هستیم.
از برنامههای دولت سیزدهم در این زمینه میتوان به اجرای ۱۰۱ طرح ویژه فاضلاب و احداث ۶۹ تصفیهخانه فاضلاب شهری به ظرفیت ۱.۷ میلیون متر مکعب در روز اشاره کرد، علاوه بر آن، توسعه ۴۶۰۰ کیلومتر شبکه جمعآوری فاضلاب و افزایش شاخص تحت پوشش از ۵۲.۶۴ به ۵۶.۶۴ درصد از دیگر اقدامات دولت مردمی درخصوص صنعت آب و فاضلاب محسوب میشود.
در بخش دیگری از آمار ارسالی دفتر برنامهریزی راهبردی و تلفیقی وزارت نیرو به عملکرد قابل ملاحظه دولت در زمینه سدسازی اشاره شده است. با توجه به رشد جمعیت شهری و افزایش مصرف منابع طبیعی، اهمیت تامین و ذخیرهسازی آب مصرفی در بخشهای شرب، کشاورزی و صنعتی دوچندان شده، تعداد ۱۹ سد در ابتدای انقلاب اسلامی، اکنون به ۱۹۵ سد رسیده است.
همچنین بر اساس عملکرد مقایسهای این گزارش، تا اوایل انقلاب اسلامی، ۵۵۲ هزار هکتار شبکه آبیاری و زهکشی در کل کشور احداث شده بود که این رقم در دولت سیزدهم به بیش از ۲۳۸۸ هزار هکتار رسیده است. از دیگر اقدامات صنعت آب و فاضلاب در دولت سیزدهم، میتوان به طرح جهاد آبرسانی و تامین آب ۱۰ هزار روستای کشور با جمعیت تحت پوشش ۴ میلیون و ۷۵۰ هزار نفر اشاره کرد؛ در این طرح بیش از ۲۱ هزار کیلومتر خطوط انتقال آب احداث شده است.
با در نظر گرفتن گستردگی و پراکندگی روستایی در کشور، این طرح با رشد مناسبی در حال اجراست به طوری که تاکنون طرح جهاد آبرسانی در بخش قابل توجهی از روستاها اجرایی شده است؛ عملیات آبرسانی به ۱۰ هزار روستا با اعتبار ۱۹ هزار میلیارد تومان از اوایل سال ۱۴۰۱ آغاز و مقرر شد این طرح در مرحله نخست در ۷۱۳۸ روستا طی سه سال اجرایی شود.
بازسازی و ارتقای تاسیسات آب به طول ۱۴ هزار کیلومتر، کاهش هدر رفت آب شهری به میزان ۵ درصد، افزایش توان ذخیرهسازی آب به ظرفیت ۱.۵ میلیون مترمکعب، تامین ۱۰۰۵ دستگاه تانکر آبرسانی سیار، تامین ۶۰۰ مگاوات مولد برق اضطراری، حفر و تجهیز ۱۱۵۰ حلقه چاه در قالب اجرای ۱۹۸۴ پروژه از جمله اقدامات دولت سیزدهم برای مدیریت تنش آبی در شهرها و روستاهای کشور محسوب میشوند.
اما بخش برق کشور بهعنوان صنعتی زیربنایی در چهار دهه اخیر توانسته با اجرای طرحهای توسعهای در زمینههای مختلف نقش مهمی را در توسعه و آبادانی کشور ایفا کند. اوایل پیروزی انقلاب اسلامی تعداد ۴۳۶۷ روستا از این امکان بهرهمند بودهاند که در دیماه سالجاری شاهد برقرسانی به بیش از ۵۸ هزار روستا شدیم.
بر اساس این گزارش، در ابتدای انقلاب تعداد مجموع مشترکان برق ۳۳۹۹ مشترک بوده که امروزه با توسعه شبکههای برق به ۳۹ میلیون و ۲۶۳ هزار مشترک افزایش یافته، همچنین در ابتدای انقلاب اسلامی ظرفیت نیروگاههای برق کشور برابر با ۷۰۲۴ مگاوات بوده، اما خوشبختانه امروز این عدد به ۸۹ هزار و ۷۱۰ مگاوات افزایش یافته است. افزایش و توسعه ظرفیت نیروگاههای تجدیدپذیر از دیگر اقدامات در حوزه برق و انرژی محسوب میشود. در این زمینه در دولتهای قبل ۶۵۶.۷ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر احداث شده، این در حالی است که از ابتدای دولت سیزدهم تا به امروز این عدد به ۹۹۲.۴ مگاوات رسیده است.
در این بین موسسه تحقیقات آب نیز به منظور مدیریت منابع آبی با پیشبرد تحقیقات و پژوهشهای مختلف توفیقهای بسیاری را کسب کرده که از جمله میتوان به ساخت و راهاندزی پهپاد بال ثابت عمود پرواز با قابلیت تصویربرداری چند طیفی، حرارتی، مرئی به منظور پایش کمی و کیفی منابع آّب، پایش مواردی نظیر منابع آلاینده آبهای سطحی، انجام پروژههای فوتوگرامتری، امکان تحلیل شرایط پوشش گیاهی، امکان شناسایی محل ورود منابع آلاینده آب و همچنین ورود آب زیرزمینی به دریا اشاره کرد.