گمانه‌زنی درباره خریدهای تسلیحاتی ایران از روسیه؟

گروه دفاعی ایران اکونومیست- سید محمد طاهری:27 دی‌ماه «ایگور لویتین» دستیار ویژه رییس جمهور روسیه در دیدار با «محمد مخبر» معاون اول رییس جمهور کشورمان از آمادگی شرکت‌های روسی برای «تولید مشترک بالگرد» با ایران خبر داد.

آمادگی روسیه برای تولید مشترک خودرو، بالگرد با ایران

پیش از این هم امیر مجتبی روحانی مدیر عامل پنها (پشتیبانی و نوسازی هلی کوپتری ایران) در گفتگو با خبرنگار دفاعی از تبدیل شدن ایران به قطب منطقه‌ای تعمیر بالگردهای شرقی خبر داده بود.

سابقه حضور بالگردهای روسی در ایران به اواسط دهه هفتاد شمسی باز می‌گردد. در این زمان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برای تکمیل ناوگان خود تعدادی بالگرد ترابری میل 17 در مدل‌های مختلف خریداری کرد. پس از آن هلال احمر و فرماندهی انتظامی کشور نیز تعدادی از همین بالگرد در مدل های مختلف را از روسیه خریداری کردند.

بالگرد mil 17 هوانیروز سپاه در حال شلیک راکت سنگین S24

با ورود بالگردهای روسی میل 17 به کشور، رفته رفته زمینه ایجاد بسترهایی برای اورهال و نگهداری این بالگردها در کشور ایجاد شد و متخصصان بالگردی کشور در زمینه تعمیر، نگهداری و بروزرسانی این بالگردها تجارب ارزشمندی بدست آوردند.

به نظر می‌رسد با تجارب خوبی که در حوزه بکارگیری بالگردهای روسی در نیر‌وهای مسلح بویژه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی وجود دارد، زمینه برای ورود سایر بالگردهای روسی بویژه بالگردهای رزمی نیز بوجود آمده و برخی کاربران و کارشناسان شبکه‌های اجتماعی نیز به آن پرداخته‌اند و گمانه زنی‌هایی راجع به خرید بالگرد رزمی میل 28 و کاموف 52 توسط نیروهای زمینی و دریایی سپاه را مطرح کرده‌اند؛ موضوعی که خیلی هم دور از انتظار نیست و با توجه به نوپا بودن «هوانیروز» در نیروی زمینی و «هوادریا» در نیروی دریایی سپاه، نیاز مبرم این دو رده به بالگردهای جدید با کارایی بالا احساس می‌شود.

هم اکنون تنها بالگرد رزمی موجود در نیروهای مسلح کشورمان بالگردهای AH1-J کبرا هستند که در دو نوع با قابلیت شلیک موشک هدایت شونده تاو و دیگری تنها با قابلیت شلیک راکت های هفتاد میلیمتری هایدرا هستند.

بالگرد AH1-J تاو کبرا هوانیروز سپاه با سامانه هدفگیری بهینه شده ایرانی

این بالگردهای پیش از انقلاب از کشور آمریکا خریدار شده‌اند و پس از پیروزی انقلاب اسلامی و دوران دفاع مقدس در قالب پروژه «طوفان» ارتقا یافته‌اند و هم اکنون علاوه بر قابلیت پرواز در شب می‌توانند طیف متنوعی از تسلحیات بومی را نیز شلیک کنند.

بالگرد طوفان 2

اما علی رغم همه تلاش های صورت گرفته برای ارتقا بالگردهای کبرا و حتی تولید بالگردهای رزمی شاهد 285 و تعریف پروژه هایی مانند بالگرد شاهد 216 هیچکدام از این پروژه ها نتوانسته‌اند پاسخگوی همه نیاز نیروهای مسلح  -با توجه به تغییر معادلات در حوزه نبرد زمینی- باشند.

بالگردهای شاهد 278 و شاهد 285

طرح پیشنهادی برای ساخت بالگرد شاهد 216

در حوزه هوادریا نیز نیروی دریایی سپاه از بالگردهای میل 17، 206 و 412 بهره می‌برد که علی رغم امکان تسلیح این بالگردها هیچکدام بالگرد تخصصی رزمی نیستند و در این زمینه نیز به نظر می‌رسد هوادریای سپاه باید با بالگردهای جدید تقویت شود.

بالگرد mil 17 نیروی دریایی سپاه

بالگرد 412 نیروی دریایی سپاه

با توجه به موارد پیش گفته، به نظر می‌رسد بالگردهای میل 28 و کاموف 52 گزینه های مناسبی برای نیروهای زمینی و دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی باشند.
چه اینکه حضور هردوی این بالگردها در جنگ اوکراین، فرصت خوبی را برای ارزیابی آنها توسط فرماندهان ایرانی فراهم کرده است.

بالگردهای میل 28(جلو) و نسخه دریایی کاموف 52 (عقب)

بالگرد میل 28 یا «شکارچی شب» یک بالگرد رزمی با دو موتور توربو شفت با قدرت 2500 اسب بخار است که سرعتی معادل حدود 320 کیلومتر بر ساعت به این بالگرد می‌دهد.

این بالگرد مجهز به توپ 30 میلیمتری 2A42 است که در نفر بر بی.ام.پی2 نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. علاوه بر آن، دو بالچه جانبی این بالگرد به آن اجازه حمل طیف متنوعی از تسلیحات مختلف مانند انواع راکت های 80 و 122 میلیمتری  و موشک‌های هدایت شونده ضد تانک اتکا و اشتورم را می‌دهند.

علاوه بر این، بالگرد میل28 می‌تواند برای دفاع هوایی، از موشک‌های هدایت حرارتی دیگر نیز استفاده کند. همچنین این بالگرد می تواند با تجهیز به مخازن سوخت خارجی به برد عملیاتی بیشتری دست یابد.

بالگرد mil28

میل 28N  با تجهیز به انواع سامانه‌های دید در شب پیشرفته، مخصوص پرواز و عملیات در شب طراحی شده و نمونه NE  آن با تجهیز به سامانه‌های ارتباطی پیشرفته و امکان ارتباط با پهپاد، برای صادرات در نظر گرفته شده است.

همچنین کابین خلبان این بالگرد از حفاظت خوبی در برابر گلوله‌هایی تا کالیبر 23 میلیمتری برخوردار است. علاوه بر آن، بالگرد میل 28 به انواع هشدار دهنده‌های لیزری و حرارتی و همچنین فلر برای منحرف کردن موشک‌های حرارتی مجهز است که سطح حفاظت این بالگرد را در حد قابل قبولی ارتقا داده است.

بالگرد میل 28 همچنین می‌تواند یک رادار موج میلیمتری روی روتور اصلی ملخ خود حمل کند که به این ترتیب قادر خواهد بود تا از موشک‌هایی با این نوع هدایت نیز استفاده کند.

هدایت موج میلیمتری به شیوه‌ای از هدایت موشک گفته می‌شود که در آن امواج رادار به سطح زمین تابانده می‌شود.در حالت عادی، امواج برگشتی طول موج 50 میکرون دارند و در صورتی که شیئ دیگری روی سطح قرار داشته باشد که جنس آن متفاوت باشد، طول موج امواج بازگشتی متفاوت خواهد شد و موشک طول موج‌های متفاوت را دنبال می کند تا به هدف برسد.

این شیوه هدایت در دریا نیز کاربرد دارد زیرا دریا سطحی صاف و بدون عارضه دارد که کوچکترین عارضه در سطح آن قابل تشخیص و هدفگیری است.

جدول مشخصات میل 28

با توجه به ظرفیت‌های بالگرد میل 28 در حوزه حمل سلاح که چند برابر بالگردهای کبرا است و همچنین سطح حفاظت مناسب آن، به نظر می‌رسد گزینه مناسبی برای نیروی زمینی سپاه باشد.

mil 28 به همراه رادار موج میلیمتری روی ملخ اصلی

بالگرد کاموف 52 نیز یکی دیگر از بالگردهای پیشرفته روسی است که به آن لقب «تمساح» داده‌اند؛ اما شرایط این بالگرد با سایر بالگردهای رزمی فرق می‌کند و اولین تفاوت آن در نوع قرارگیری ملخ های اصلی و طرز نشستن خلبان و کمک خلبان در کنار یکدیگر است.

در بالگرد کاموف 52 ملخ عقب بالگرد حذف شده و برای جبران نیروی گشتاور ملخ اصلی، دو ملخ روی همدیگر قرار گرفته‌اند که خلاف جهت یکدیگر می‌چرخند.

علاوه بر آن، برخلاف سایر بالگردهای رزمی در دنیا که خلبان و افسر اسلحه به صورت پشت سر هم قرار می‌گیرند، در این بالگرد، خلبان و افسر سلاح کنار یکدیگر می‌نشینند.

نبود ملخ عقب در این بالگرد موجب کاهش تا طول آن شده و همین امر موجب می‌شود تا این بالگرد به گزینه مناسبی برای نشست و برخاست از روی ناوهای نیروی دریایی باشد.

کاموف 52 دارای دو موتور توربو شفت با توان 2700 اسب بخار است که سرعت آن را به 350 کیلومتر بر ساعت می‌رساند. این بالگرد همچنین دارای سامانه دید جریانی و یک‌ رادار موج میلیمتری در دامنه بالگرد است که توان کشف تانک از فاصله 12 کیلومتری را دارد.

کاموف 52 دارای دو بالچه هر کدام با سه جایگاه حمل تسلیحات است که این بالگرد را قادر می‌سازد انواع راکت‌ها و موشک‌های هوا به زمین روسی و همچنین موشک‌های هوا به هوا را با خود حمل کند؛ علاوه بر این، کاموف 52 دارای یک توپ 30 میلیمتری ثابت در سمت راست بدنه است.

حمل و شلیک موشک‌های کروز ضدکشتی قابلیتی است که این بالگرد را به گزینه مناسبی برای نیروی دریایی در اجرای عملیات‌های دریایی و پشتیبانی از تاخت آبخاکی تبدیل کرده است.

بالگرد کاموف 52 با موشک کروز KH-35

همچنین نمونه‌ای از این بالگرد با نام کاموف 52 کا برای تفنگداران دریایی روسیه توسعه داده شده که بجای رادار موج میلیمتری، از یک رادار آرایه فازی مانند رادار جنگنده میگ 35 استفاده می‌کند.

بالگرد کاموف 52 مدل توسعه یافته برای تفنگداران دریایی روسیه

مشخصات کاموف 52

صحبت‌های اخیر شهریار حیدری، نماینده و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در گفتگو با مبنی بر خرید جنگنده‌های سوخو 35 و تسلیحاتی نظیر سیستم‌های پدافندی، موشکی و همچنین بالگرد، احتمال ورود این دو بالگرد به سازمان رزم نیروهای مسلح بویژه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را تقویت می‌کند؛ موضوعی که در صورت تحقق، گام موثری در جهت تقویت ناوگان بالگردی نیروهای مسلح کشورمان خواهد بود.