به گزارش ایران اکونومیست، بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران بازار کار مهمترین دلیل رواج مشاغل خدماتی را صرفنظر از خدماتی بودن اقتصاد کشور، پایین بودن هزینه ایجاد شغل در بخش خدمات، نبود بروکراسی‌های دست و پاگیر و تسهیل راه اندازی کسب و کارهای خدماتی عنوان می‌کنند؛ هرچند که از نگاه کارشناسان، مشاغل خدماتی در برابر بحران‌های اقتصادی و شرایط پیش بینی نشده اقتصاد نظیر آنچه در دوران کرونا اتفاق افتاد، دوام و پایداری لازم را نداشته و به سرعت تحت تاثیر قرار می‌گیرند.
فعالیت اقتصادی، فعالیتی است که به تولید کالا یا ارائه خدمت منجر می شود.این فعالیت گروهای عمده اقتصاد اعم از صنعت،کشاورزی و خدمات را دربر می‌گیرد که در بخش کشاورزی شامل فعالیتهای مربوط به حوزه کشاورزی، شکار، جنگلداری و شیلات است.
بخش صنعت، استخراج معدن، صنعت، فعالیت های عمرانی و ساختمان و مواردی از این دست را شامل می شود.بخش خدمات نیز فعالیتهایی نظیر عمده فروشی، خرده فروشی، تعمیر وسایل نقلیه موتوری، موتورسیکلت، عرضه کالاهای شخصی و خانگی، فعالیتهای مربوط به هتل و رستوران، حمل و نقل، انبارداری، واسطه‌گری‌های مالی، مستغلات، فعالیتهای کسب و کار، آموزش، بهداشت و مددکاری اجتماعی را دربر می گیرد.
گزارش مرکز برنامه‌ریزی و اطلاعات راهبردی وزارت کار از سهم اشتغال بخشهای عمده فعالیت اقتصادی در سال گذشته نشان می‌دهد که بخش خدمات با ۴۹.۸ درصد و بخش صنعت با ۳۳.۸ درصد بیشترین سهم را به خود اختصاص داده‌اند.بخش کشاورزی با ۱۶.۳ درصد در رده بعد قرار دارد.
به موجب این گزارش، سهم اشتغال بخش خدمات در بهار و تابستان سال گذشته ۴۸.۸ درصد بوده در حالی که در پاییز ۱۴۰۰ به ۴۹.۹ درصد رسیده و در فصل زمستان به ۵۱.۹ درصد افزایش یافته که نشان از رشد تعداد شاغلین و سهم اشتغال این بخش دارد، این در حالی است که سهم اشتغال بخش کشاورزی در فصول بهار و تابستان به ترتیب ۱۷.۹ و ۱۷.۴ درصد بوده و در پاییز و زمستان به ۱۵.۴ و ۱۴.۵ درصد کاهش یافته است که ناپایداری شرایط جوی و آب و هوایی،کاهش نزولات آسمانی، خشکسالی و کاهش فعالیتهای کشاورزی در فصول سرد سال در این امر بی تاثیر نبوده است.
حمید حاج اسماعیلی ـ کارشناس بازار کار در گفت وگو با ایران اکونومیست، معتقد است: دلیل بالا بودن آمار اشتغال بخش خدمات،سرمایه‌گذاری اندک، ریسک کمتر آن در مقایسه با بخشهای دیگر و خدماتی بودن اقتصاد است.
او می گوید: عمده کسانی که به کسب و کارهای تولیدی گرایش دارند می‌دانند که ضمن سرمایه‌گذاری بالا و دیربازده بودن، موانع و محدودیتهایی پیش روی خود دارند که تامین نقدینگی، سرمایه در گردش، رقابت بازار و شرایط اقتصادی را شامل می‌شود.
این کارشناس بازار کار می‌گوید: بخش خدمات در تمام جهان بخش مولد و تاثیر گذار در اقتصاد است و بیشترین فرصت شغلی در حوزه های حمل و نقل، بانک و بیمه و خرده فروشی متعلق به بخش خدمات است.
حاج اسماعلی با بیان اینکه هزینه ایجاد شغل در بخش صنعت بالا و گران است، می‌افزاید: در بخش صنعت به دلیل استفاده از تجهیزات و ماشین آلات، نیروی انسانی کمتر به کار گرفته می‌شود در نتیجه سهم اشتغال این بخش علیرغم اهمیت بالای صنعت نسبت به بخش خدمات پایین تر است.در بخش کشاورزی هم به دلیل خشکسالی های اخیر و مکانیزه شدن فعالیتها بخش اعظمی از نیروهای کار دچار بیکاری می‌شوند لذا بخش خدمات به دلیل هزینه کم و ریسک پایین نسبت به دو بخش کشاورزی و صنعت جذابیت بیشتری برای جویندگان کار دارد.
به گزارش ایران اکونومیست، با وجود آنکه ظرفیتهای اشتغال در بخش خدمات و تاثیرگذاری آن بر اقتصاد را نمی‌توان نادیده گرفت اما نباید از نظر دور داشت که مشاغل خدماتی در مواجه با شرایط بحرانی و نامساعد اقتصادی از ثبات و پایداری لازم برخوردار نیست از این رو لازم است تا در بخش های دیگر اقتصاد از جمله کشاورزی، گردشگری و IT که از ظرفیتهای بالای اشتغال برخوردارند،سرمایه‌گذاری لازم به لحاظ توسعه اشتغال صورت گیرد تا فرصتهای شغلی در این بخشها شناسایی و به تناسب نیاز بازار کار در اختیار جویندگان کار قرار داده شود.
