«علیرضا مستقل» در گفت‌وگو با ایران اکونومیست درباره عرضه خودرو در بورس کالا اعلام کرد: با عرضه خودرو در بورس کالا جریان مناسب و شفافی بین تولیدکننده و مصرف‌کننده رخ داده و تعهد تولیدکننده نسبت به تحویل به موقع خودرو به مردم نیز بر اساس سازوکاری مشخص تعیین شده است.
وی اظهار داشت: در گذشته اگر کسی قصد خرید خودروی صفر داشت یا باید در قرعه‌کشی ثبت‌نام می‌کرد که احتمال برنده شدن فرد بسیار اندک بود یا باید خودرو از بازار آزاد باقیمت‌های گزاف خریداری می‌کرد که این اقدام نیز با تبعات خاصی از جمله پر ریسک بودن فرآیند معامله و تحویل خودرو و نا اطمینانی نسبت به کیفیت خودرو روبه‌رو بود.
مستقل خاطرنشان کرد: زمانی که خریداران می‌توانند خودروی مورد نظر خود را از بورس کالا و طبق سازوکار مشخص و با علم و آگاهی کامل و نه شانس خریداری کنند، شاهد تقسیم انتفاع معاملات خودرو آن هم به شیوه‌ای کاملاً شفاف بین خودروساز و مصرف‌کننده هستیم؛ در این شیوه علاوه بر فروش رقابتی خودروسازان، مصرف‌کننده نیز محصول را به قیمت پایین‌تر از بازار آزاد و با اطمینان از زمان تحویل و کیفیت خودرو خریداری می‌کند.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه سیاست کلان کشور بر اقتصاد دستوری استوار نیست، تصریح کرد: تولیدکنندگان و دولت باید با قاطعیت این مسیر را ادامه دهند و از اقتصاد دستوری فاصله بگیرند، زیرا در غیر این صورت سود حاصل از تولید به جای آنکه به جیب تولیدکننده و سهامدار برود به جیب رانت‌خواران و دلال‌ها منتقل می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: طی سال‌های اخیر افزایش فاصله نرخ کارخانه و بازار آزاد زمینه‌ساز ایجاد رانت و سوءاستفاده‌های مختلف به صورت مستقیم و غیرمستقیم شده است که این امر به مراتب تولیدکنندگان را با چالش مواجه کرده و انگیزه افزایش تولید را از خودروساز گرفته است.
مستقل عنوان کرد: متاسفانه چند سالی است که با قیمت‌گذاری دستوری و تورم شدیدی که در اقتصاد ایجاد شده، خودرو از کالای مصرفی به کالای سرمایه‌ای تبدیل شده است.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: افزایش تورم و نقدینگی در کنار تولید محدود و واردات تقریباً صفری که وجود داشته، باعث شد خودرو بین مردم به کالای سرمایه‌ای تبدیل شود و تقاضا برای آن افزایش یابد.
کمین دلالان برای بازگشت قیمت‌های دستوری
مستقل ادامه داد: محدودیت‌های اعمال شده برای خرید خودرو تا حدودی توانست تقاضا را کنترل کند، اما راه‌حل بهینه برای تعادل بازار خودرو، افزایش تولید، کنترل تورم و رشد نقدینگی است. اگر برخلاف روش شفاف و مناسب عرضه خودرو در بورس کالا، قیمت‌گذاری دستوری در بازار خودرو اعمال شود، سود تولیدکننده و خودروساز به جیب واسطه‌ها می‌رود و علاوه بر آنکه شاهد کاهش تولید خودرو خواهیم بود، بدون شک مصرف‌کننده نیز از نرخ‌های دستوری به دلیل عدم دسترسی به خودرو و تقاضای کاذب برای خرید خودروی ارزان قیمت دستوری، منتفع نخواهد شد.
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه خودروسازها که به دلیل قیمت‌گذاری دستوری دچار زیان‌های شدید شده و با توجه به کمبود سرمایه در گردش از سال ۱۳۹۷ در مسیر کاهش تولید و کیفیت خودرو حرکت کردند، افزود: این امر باعث از بین رفتن انگیزه برای تولید خودرو شد که همه این موارد ضمن ایجاد ضرر به اقتصاد کشور به زیان مصرف‌کننده و خودروساز تمام شد اما این رویه طی همین مدت کوتاه عرضه خودرو در بورس کالا در حال اصلاح است.
فضاسازی رسانه‌ای برای حفظ رانت
این فعال بازار سرمایه با اشاره به فضاسازی رسانه‌ای علیه شفافیت معاملات خودرو در روزهای اخیر، گفت: تبعات این فضاسازی رسانه‌ای که غیر کارشناسی بوده و ناشی از عدم دلسوز بودن برای مردم، خودروسازها و صنایع غیر خودرویی است، دامن همه مردم را می‌گیرد و تجربیات چند سال اخیر نشان داده است که تبعات قیمت‌گذاری دستوری به کل مردم می‌رسد و این سیاست، مشوقی برای خروج سرمایه‌ها از کشور بوده است.
وی تصریح کرد: از دلال‌ها نمی‌توان به‌راحتی مالیات دریافت کرد اما عرضه خودرو در بورس کالا باعث می‌شود تا دولت بتواند مالیات شفافی را در این زمینه دریافت کند و به عبارتی عرضه خودرو در بورس کالا به نفع همه به‌جز دلالان است.
دسترسی آسان مردم به خودروی صفر
مستقل با تاکید بر اینکه با عرضه خودرو در بورس کالا دسترسی مردم به خودروی صفر راحت‌تر از قبل شده است، اعلام کرد: با این اتفاق خودروساز نیز انگیزه بیشتری برای تولید و عرضه در بورس کالا دارد و این رویه منجر به واقعی شدن قیمت‌ها خواهد شد.
وی خاطرنشان کرد: وقتی خودروساز از سودی که از عرضه محصول در بورس کالا نصیبش می‌شود، راضی باشد می‌تواند با برنامه‌ریزی، تولیدات را افزایش دهد و به مرور زمان با رشد عرضه‌ها و واقعی شدن قیمت‌ها، ضمن حذف تقاضای دلالی و سفته‌بازی از بازار خودرو، قیمت بورس کالا می‌تواند در مسیر تعادلی و حتی کاهشی قرار گیرد.
مستقل ادامه داد: با استمرار عرضه خودرو در بورس کالا و به تبع آن رشد تولید و واقعی شدن قیمت‌ها، خیلی دیر نخواهد بود که خودروسازها مجبور شوند خودرو را با شرایط اقساطی و اعتباری واگذار کنند که این موضوع به نفع مصرف‌کننده خواهد بود.
