به گزارش گروه اجتماعی ایران اکونومیست، رئیس پلیس راهور کشور طی مصاحبههای متعددی در حمایت از واردات خودروهای خارجی و انتقاد به کیفیت خودروهای داخلی اظهارنظرهای عجیب و بعضا خلاف واقعی را مطرح مینماید. ایشان در آخرین مصاحبه خود بیان داشته است که «تصادفات عراق 3. 5برابر ایران است اما کشتههای تصادفات عراقیها نصف ایرانیها است و این موضوع تنها بهدلیل خودروهای ایمن است!»
اما حقیقت چیست و واقعیت آمارهای ملی و بینالمللی در این رابطه چه میگوید؟
طبق نقشه رتبهبندی بهداشت جهانی، کشور عراق در رتبه 37 شاخص تلفات رانندگی و ایران در رتبه 66 این شاخص میباشد. طبق آمار این سازمان، میزان تلفات انسانی تصادفات رانندگی ثبت شده در کشور عراق، عدد 10726 نفر بوده و این رقم در کشور ایران 17803نفر میباشد.
نرخ تلفات عراق 7. 32 و ایران نیز 5. 36 میباشد. این اعداد با این وجود است که طبق نقل مشهور رسانهها، عمده تصادفات و طبعا تلفات ناشی از آن در کشور عراق ثبت نمیگردد.
برای بررسی و استناد دقیقتر به آمارهای بینالمللی به مرور آمارهای منتشرشده توسط بانک جهانی نیز میپردازیم. طبق اعداد و ارقام منتشرشده توسط بانک جهانی در سال 2016، میزان جمعیت کشور عراق حدود 37میلیون نفر و تلفات ثبت شده رانندگی رسمی در این کشور 4134 و پیشبینی سازمان بهداشت جهانی نزدیک به دوبرابر یعنی 7686نفر میباشد. سرانه تلفات به ازای هر 100هزار نفر نیز عدد 20. 7 میباشد.
همچنین میزان جمعیت کشور ایران حدود 80میلیون نفر و تلفات ثبت شده رانندگی رسمی در این کشور 15932 و پیشبینی سازمان بهداشت جهانی 16426نفر میباشد. سرانه تلفات به ازای هر 100هزار نفر نیز عدد 20. 5 یعنی کمتر از کشور عراق میباشد. مجدداً باید ذکر نمود که این با توجه به آن است که آمار کشور جمهوری اسلامی ایران تقریباً قطعی و دقیق و کشور عراق با خطای بسیار زیاد و به میزان بسیار کمتر از واقعیت ثبت میگردد.
برای بررسی دقیقتر این نسبت تلفات انسانی دو کشور، میبایست به آمار تصادفات این دو کشور نیز مراجعه کنیم تا شاخص نسبت تلفات انسانی به تعداد تصادفات را نیز به دستآوریم.
طبق آمار statista، تعداد تصادفات رانندگی عراق سال 2015، 8836 تصادف بوده است. طبیعتا این آمار بسیار کمتر از آمار واقعی تصادفات این کشور میباشد.
همچنین برای کشور ایران به نقل از سالنامه آماری وزارت راه در سال 1400، فقط بیش از 150هزار تصادف برون شهری به غیر از تصادفات درون شهری رخ داده است و اصلیترین عامل تصادفات نیز خطای انسانی میباشد.
با تطبیق تعداد تلفات انسانی به میزان تصادفات در دو کشور عراق و جمهوری اسلامی ایران در مییابیم که با فرض دوبرابر کردن تصادفات رانندگی کشور عراق و ثابت ماندن میزان تلفات انسانی ناشی از تصادفات در این کشور، در بهترین حالت بین 50 تا 80درصد تصادفات عراق منجر به فوت میشود و نیز گزارش سالانه وزارت بهداشت عراق در سال 2009 فاش کرد که در عراق، تلفات تصادفات جادهای تقریباً چهار برابر بیشتر از جراحات ناشی از اقدامات تروریستی بوده است.
این نسبت یعنی تعداد تلفات انسانی به میزان تصادفات رانندگی در کشور ما ایران، بدون در نظر گرفتن آمار تصادفات درون شهری، عددی کمتر از 11درصد میباشد.
این بررسیهای عددی نشان میدهد حتی با تعدیلهای چندبرابری آمار به نفع کشور عراق، باز هم اختلاف فاحشی در ادعاهای مطرح شده توسط مسئولین ذی ربط کشور با واقعیتهای این ماجرا، وجود دارد و جمهوری اسلامی با اختلاف قابل توجهی با وجود جمعیتی نزدیک به 2. 5برابر کشور عراق و نیز آمار تصادفاتی بیش از 10برابر تصادفات این کشور، در نسبت تلفات انسانی به میزان تصادفات، به میزان قابل توجهی کمتر از کشور عراق بوده و این نسبت در کشور عراق بین 4 تا 7برابر کشور ایران است.
همچنین مقایسه ترند نسبت تلفات انسانی به جمعیت در دو کشور جمهوری اسلامی ایران و عراق نشان میدهد که جمهوری اسلامی ایران با شیب تند نزولی در دهه گذشته روبرو بوده و این شیب برای کشور عراق صعودی میباشد.
همچنین آمار مقایسهای روند تلفات جادهای نشان میدهد اتفاقاً عدم واردات خودرو و افزایش ایمنی خودروهای داخلی در داخل کشور با روند نزولی و کاهش شدید آمار تلفات رانندگی در ایران دارای همزمانی جالب توجهی میباشد و نیز گسترش واردات خودروهای خارجی و عدم واردات خودروهای ایرانی در عراق نیز در این همزمانی دیده میشود.
آمار قابل توجه دیگر با استناد به گزارش «بررسی آمار و تلفات جادهای 1392-1400» در سازمان برنامه و بودجه کشور، تعداد خودروهای سواری در جمهوری اسلامی ایران در پایان سال 1400 به عدد بیش از 36. 3میلیون خودرو رسیده است. در حالی که این رقم برای کشور عراق طبق آمار سازمان بینالمللی سازندگان وسایل نقلیه موتوری، فقط نزدیک به 3. 9میلیون خودرو یعنی حدود 10درصد میزان خودروهای کشور ایران میباشد. مقایسه این ارقام نشان میدهد که تعداد خودروهای موجود در ایران، با کل جمعیت عراق برابری میکند.
برای جمعبندی میتوان گفت جمهوری اسلامی ایران با جمعیت حدود 85میلیون نفر، تعداد خودروی سواری 36میلیونی و میزان تصادفات رانندگی برون شهری بیش از 150هزار عدد تصادف، دارای 17هزار نفر تلفات رانندگی میباشد. اما کشور عراق با 37میلیون جمعیت، 3. 9میلیون خودرو، حداکثر 15هزار تصادف ثبت شده، حداقل بین 8 تا 10هزار تلفات انسانی در تصادفات رانندگی دارد.
با توجه به آمار و ارقام مستند داخلی و بینالمللی بررسی شده، افزایش فرهنگ رانندگی در کشور، کاهش مستمر تلفات انسانی، افزایش ایمنی خودروهای داخلی و وضعیت بسیار بهتر جمهوری اسلامی نسبت به کشور عراق در ادعاهای بررسی شده کاملاً مشهود میباشد.
در این میان اظهار نظرات بیپایه و احساسی و نامنطبق بر واقعیت، ضربه بزرگی در ابتدا به اعتماد مردم به مسئولین و کارآمدی انقلاب اسلامیزده و در وهله بعدی باعث تغییرات مهلکی در دستگاه تصمیمگیری سیاستگذاری کشور به ضرر رشد و پیشرفت تولید ملی خواهد شد و این گونه اظهارنظرها میبایست با برخورد جدی نهادهای نظارتی کشور مواجه شده تا دیگر شاهد چنین مواردی نباشیم.
سیدامیرحسین حسینی