گروه پارلمانی ایران اکونومیست-محمد مهدی احمدی و محمد عرفان همتی آذر: قدرت نظامی، توانایی اقتصادی، قدرت سیاسی و توانایی دیپلماتیک ارکان امنیت ملی هر کشوری هستند. بدیهی است که برای تحقق این چهار رکن، عوامل دیگری مثل قدرت تکنولوژیک، روحیۀ بالای نیروهای نظامی، تعداد چشم‌گیر دانشمندان و نخبگان همسو با دولت ملی حاکم بر کشور، هوشمندی و تدبیر رهبران و شخصیت‌های سیاسی و نظامی نیز تأثیر به‌سزایی دارند. از این رو کشورهای دنیا همچون ایران می‌کوشند تا امنیت ملی خود را حفظ کنند و اجازه به خطر افتادن آن را به سایرین ندهند.
بعد از انقلاب اسلامی در سال 57 امنیت ملی ایران در راستای منافع ملی و مردم حرکت کرد که این امر به مذاق ابرقدرت‌های جهان خوش نیامد و سعی داشتند که هر طور شده این امر مجدداً به سمت غرب یا شرق تغییر کند. از این رو دست به اقداماتی ضد امنیت ملی ایران زدند تا بتوانند این موضوع را طبق سیاست‌های خود پیش ببرند.
وقایع اخیر کشور نیز از این دست اتفاقات بود تا بتوانند امنیت ملی ایران را به خطر بیاندازند. اتفاقات اخیر تا حدی بزرگ بود که به گفته نهاد‌های اطلاعاتی، 40 کشور جهان پشت این آشوب‌ها بودند و تمام امکانات خود (لجستیکی، رسانه‌ای و پیاده نظام) را جهت براندازی نظام ایران بسیج کرده بودند تا موفقیتی کسب کنند حتی نقشه آن‌ها به اینجا ختم نمی‌شد و آن‌ها قصد ایجاد جنگ داخلی در ایران و در نهایت تجزیه را داشتند و این موضوع را شهریار حیدری عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در گفتگو با ایران اکونومیست، تأیید کرد که در سه ماه اخیر واردات سلاح به کشور به اندازه دو سال اخیر بوده است.
همچنین این عضو کمیسیون امنیت ملی از آخرین وضعیت خرید تسلیحات ایران گفت و تأکید داشت که اوایل سال آینده برخی از این تسلیحات از جمله جنگنده سوخو 35 وارد کشور می‌شوند.
رئیس کمیته مرز کمیسیون امنیت ملی مجلس نیز هشدار‌هایی را به کشور جمهوری آذربایجان داد که دست از اقدامات تحریک‌آمیز خود بردارد و همچنین اجازه جولان سرویس جاسوسی اسرائیل در نقطه صفر مرزی با ایران را ندهد.
مشروح مصاحبه در ادامه می‌آید:
: اوضاع امنیتی استان ها بعد از آشوب ها چگونه است و چند نفر از عوامل بیگانه سرویس های جاسوسی در کشور بازداشت شدند؟
حیدری: موضوع امنیت، مؤلفه‌های مختلفی دارد و مهمترین مؤلفه در ایجاد امنیت در تمام دنیا بحث اقتصاد است. هرچه پایه‌های اقتصادی قوی‌تر باشد طبیعتاً امنیت نیز پایدارتر است و هرچه در این حوزه ضعیف عمل شود حوزه اجتماعی نیز تحت شعاع قرار خواهد گرفت و در نتیجه ریشه‌های وقوع چالش‌های امنیتی در کشور بروز و ظهور پیدا می‌کند.
آنچه که مسلم است به هر حال با تلاش‌های نیروهای امنیتی و نیروهای انتظامی و بسیج ناآرامی‌های بوجود آمده در کشور کنترل شد اما اگر بخواهیم به اصل موضوع باز گردیم که اساساً عوامل بروز ناآرامی‌های اخیر چه بوده و اینکه آیا این مسأله تمام شده یا نه باید یک آسیب‌شناسی دقیقی در این رابطه صورت گیرد.
امروز که امنیت پایدار مجدداً در کشور برقرار شده، دولت وظیفه دارد با برنامه‌ریزی‌های دقیق بویژه در حوزه اقتصادی زمینه‌های بروز نارضایتی در اقشار مختلف مردم را از بین ببرد.
با وجود اینکه بخشی از دستگاه امنیتی کشور معتقد است که اغتشاشات و ناآرامی‌های اخیر تماماً ناشی از توطئه عوامل خارجی و کشورهای متخاصم بوده اما بنده بر این باورم که باید ریشه‌های بروز ناآرامیها به شکل منصفانه و در فضایی منطقی مورد بررسی قرار گیرد.
آنچه مسلم است اینکه قطعاً ماهیت و رفتار اجتماعی در ناآرامی‌های اخیر کاملاً متفاوت از ناآرامی‌های مشابه در سال‌های گذشته بود، به طوری که چند لایه در بروز ناآرامیها دخیل بود.
لایه اول اعتراضات، نارضایتی از وضعیت اقتصادی کشور بود که بدون شک کارکرد برخی از دستگاههای اجرایی بویژه در حوزه اقتصادی بی‌تأثیر در بروز آن نبود اما همین موضوع هم متأسفانه به سمت و سوی امنیتی بردیم که از عامل اصلی بحران که همان بی‌توجهی به دغدغه‌های جوانان که در رأس آن بیکاری و نابسامانی و عدم ثبات اقتصادی است، غافل شدیم. بنابراین به اعتقاد من عامل اولیه بروز ناآرامیها مسائل و مشکلات اقتصادی بود که پس از مدتی با سوءاستفاده گروه‌های معاند و تجزیه‌طلب تبدیل به اغتشاشات شد.
بر همین اساس لایه بعدی اعتراضات و ناآرامی‌های اخیر نقش‌آفرینی دشمنان ایران با محوریت رسانه منتسب به رژیم سعودی و سوار شدن بر اعتراضات مردمی بود و موجب شد تا امنیت پایدار کشور برای مدتی به طور جدی به چالش کشیده شود. امروز که این ناآرامیها فروکش کرده پیشنهاد ما به دولت این است که اقدام جدی برای مسائل اقتصادی داشته باشد تا دیگر شاهد بروز چنین ناآرامی‌هایی در کشور نباشیم.
**حجم قاچاق سلاح در 3 ماه اخیر با دو سال قبل از خود برابری می‌کند
: آیا آمار و ارقامی از حجم سلاح‌هایی که در این مدت از مرز‌های کشور به طور غیرقانونی وارد شده دارید؟
حیدری: به واسطه مشکلات اقتصادی در شهر‌های مرزی کشور، قاچاق سلاح در این مناطق کم و بیش وجود داشته اما در جریان اغتشاشات اخیر حجم قاچاق سلاح به کشور از مرز‌ها به طور قابل توجهی افزایش پیدا کرد و برخی آمار‌ها از کشفیات سلاح قاچاق بیانگر این است که حجم کشفیات در 3 ماه اخیر برابر با میزان قاچاق سلاح در دو سال گذشته بوده است.
: حجم ورود سلاح قاچاق بیشتر متمرکز بر کدام یک از مرز‌های کشور بود؟
آنطور که آمار کشفیات نشان می‌دهد، حجم قاچاق سلاح عمدتاً از شمال غرب و غرب کشور و در مجاورت عراق و ترکیه بود. البته در شرق کشور و در مجاورت کشور پاکستان نیز حجم قابل توجهی سلاح در مدت اخیر به کشور قاچاق شده است. البته نکته‌ای که باید به آن اشاره کرد این است که تا پیش از ناآرامی‌های اخیر حجم زیادی از سلاح‌های قاچاق مربوط به سلاح‌های شکاری می‌شد ولی در 3 ماه گذشته بیشتر سلاح‌های قاچاق را کلاشینکف و کلت کمری و بعضاً نیز سلاح‌های اتوماتیک تشکیل می‌داد.
البته برخی تسلیحات دیگر از جمله سلاح‌های دوش‌پرتاب نیز وارد کشور شده بود که متعلق به گروه‌هایی می‌شد که به دنبال فرسایشی کردن ناآرامیها و بردن اغتشاشات به سمت جنگ داخلی بودند که خوشبختانه با اقدام به‌موقع دستگاههای اطلاعاتی و امنیتی ثبت و ضبط شد.
: در رابطه با قاچاق سلاح آیا تاکنون با مقامات کشور‌هایی که مبدأ ارسال این سلاح‌ها هستند، مذاکراتی صورت گرفته تا دیگر شاهد قاچاق چنین حجمی از سلاح به کشور نباشیم؟
حیدری: ما تفاهنامه‌های امنیتی با کشورهای همسایه از جمله عمان، قطر، عراق، ترکیه، پاکستان و افغانستان و برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس و دریای خزر داریم. منتها عملاً واقعیت این است که ما به شکل میدانی کم می‌بینیم که دولت‌های همسایه برخورد قاطعی با گروه‌های قاچاقچی سلاح داشته باشند.
به طور مثال منشأً بخش قابل توجهی از سلاح‌های قاچاق به ایران کشور ترکیه است، به طوری که ما اطلاع داریم حتی بسیاری از کارخانه‌های تولید سلاح در ترکیه که مدت‌ها بود تعطیل شده بود، در جریانات اخیر فعال شده‌اند و عمدتاً سلاح‌های سبک منتاژی آمریکایی و روسی، اتریشی، آلمانی و فرانسوی را تولید می‌کنند که بسیاری از این سلاح‌ها وارد ایران می‌شود.
در همین رابطه مسأله‌ای که شاید برای اولین بار باشد که مطرح می‌کنم این است که بحث فروش بخش‌هایی از مرز‌های مشترک ایران با دو کشور عراق و ترکیه توسط مرزداران عراقی و ترکیه‌ای به قاچاقچیان کالا و سلاح است. به عبارت دقیق‌تر و در کمال تعجب امنیت قاچاقچیان توسط برخی پاسگاه‌های مرزی در عراق و ترکیه تأمین می‌شود تا به راحتی کالاهای قاچاق از جمله سلاح و مهمات وارد ایران شود.
ترکیه‌ای که هم‌اکنون 13 کارخانه تولید سلاح و مهمات دارد طبیعی است که برای فروش این تسلیحات حتی ممکن است در مواردی نیز در قاچاق‌سازمان‌یافته سلاح به کشورهای همسایه به طور مستقیم یا غیرمستقیم نقش داشته باشد. به هر حال موضوع اقتصاد برای حاکمیت ترکیه اهمیت حیاتی دارد و برای تأمین منافع اقتصادی خود حتی با قاچاقچیان سازمان یافته سلاح و مهمات نیز همکاری می‌کند؛ متأسفانه باید گفت که دولت ترکیه از اینکه مقصد این سلاح‌ها کشورهای همسایه از جمله ایران و عراق هستند نیز آگاه است.
: با توجه به اینکه شما معتقدید دولت ترکیه از قاچاق سلاح‌های تولیدی این کشور به ایران مطلع است، آیا ایران تاکنون به این رویه اعتراض رسمی داشته است؟
حیدری: بله، تاکنون چندین نشست در سطوح بالا با مقامات دولتی ترکیه و عراق در این رابطه برگزار و مراتب اعتراض رسمی کشورمان به این رویه غیرقانونی نیز اعلام شده است ولی همانطور که عرض کردم مسأله منافع اقتصادی برای دولت ترکیه به قدری مهم است که برای تأمین آن حاضر است متوسل به هر کاری از جمله قاچاق سلاح به کشورهای همسایه شود.
**پیاده‌سازی جنگ نیابتی سفارتخانه‌ای برای اولین بار در اغتشاشات اخیر
: در ارتباط با عناصر امنیتی و جاسوسی کشورهای متخاصم با ایران که در جریان ناآرامیها و اغتشاشات اخیر شناسایی و بازداشت شده‌اند، چه اخبار جدیدی دارید؟
حیدری: بسیاری از کشورهای خارجی به واسطه سفارتخانه‌ها و کنسول‌گری‌های خود در ایران در آشوب‌ها و ناآرامی‌های اخیر نقش ایفا کردند. حتی بعضاً کمک‌های مستقیم فکری و رسانه‌ای نیز به لیدر‌های اغتشاشات دادند. به طوری که تعدادی از این عناصر با وجود اینکه از سوی دستگاههای امنیتی کشورمان شناسایی شدند اما چون اقدام عملیاتی انجام ندادند، دستگیر نشدند. از جمله این کشور‌ها می‌توان به آلمان، انگلیس و فرانسه و حتی برخی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس اشاره کرد. البته کشورهای منطقه بیشتر در حوزه تأمین هزینه‌های مالی در جریان اغتشاشات نقش‌آفرین بودند.
البته نکته‌ای قابل توجه در اغتشاشات اخیر این بود که برخی کشورهای اروپایی از سفارتخانه کشورهای ثالث برای برگزاری جلسات هماهنگی خود استفاده می‌کردند. به نوعی در جریانات اخیر جنگ نیابتی سفارتخانه‌ای نیز علیه کشورمان پیاده‌سازی شد. در حقیقت برخی کشورهای نقش‌آفرین در اغتشاشات برای اینکه فعالیت‌های جاسوسی آن‌ها از رصد اطلاعاتی ایران دور بماند، از سفارتخانههای برخی کشورهای عمدتاً آفریقایی برای برگزاری جلسات خود استفاده می‌کردند.
نکته جالب اینکه شاید برخی از این کشور‌ها که جلسات هماهنگی در داخل سفارتخانه آن‌ها برگزار می‌شد از ماهیت جلسات نیز اطلاع دقیقی نداشتند. البته این تحرکات نیز از تیررس دستگاههای امنیتی کشورمان پنهان نماند و پس از مسجل شدن این مسئله، اعتراض رسمی نیز از سوی دستگاه دیپلماسی کشورمان به کشور‌هایی که سفارتخانههای خود را به نحوی در اختیار اقدامات ضدامنیتی قرار داده بودند، صورت گرفت.
هم‌اکنون تعداد انگشت شماری از عوامل سرویس‌های جاسوسی کشورهای متخاصم توسط دستگاههای امنیتی کشورمان بازداشت شده‌اند و مراحل قانونی محاکمه آن‌ها بر اساس کنوانسیون‌های بین‌المللی در حال طی شدن است.
: مقامات کشورهای غربی بویژه آمریکا در هفته‌های گذشته بار‌ها اعلام کرده‌اند که بحث مذاکرات احیای برجام از دستور کار آن‌ها خارج شده و هم‌اکنون بر روی تحولات اجتماعی در ایران متمرکز شده‌اند. با این وجود برخی خبر‌ها حاکی از این است که غربی‌ها مسأله ازسرگیری مذاکرات را نیز از طریق واسطه‌های منطقه‌ای خود دنبال می‌کنند. با این تفاسیر پیش‌بینی شما از روند مذاکرات احیای برجام چیست؟
حیدری: با توجه به اینکه بخش عمده تحریم‌ها از سوی آمریکا وضع شده، تداوم برجام برای ایران در شرایطی که آمریکا به هیچ یک از تعهدات خود عمل نکند، معنایی ندارد. بر همین اساس از ماه‌های انتهایی دولت دوازدهم مذاکرات احیای برجام به شکل جدی آغاز شد و با وقفه‌ای چند ماهه به دلیل تغییر دولت در ایران، بار دیگر در دولت سیزدهم نیز تداوم پیدا کرد و در نهایت نیز احیای توافق هسته‌ای در قالب متنی 35 صفحه‌ای نهایی شده بود.
**آمریکا و کشورهای اروپایی به تازگی درخواست از سرگیری مذاکرات را داده‌اند
: آیا اخیراً از جانب آمریکایی‌ها پیامی مبنی بر آغاز مذاکرات دریافت کرده‌ایم؟
حیدری: سال 2015 برجام میان کشورهای پنج بعلاوه یک و ایران منعقد شد و مذاکرات از آن زمان در جریان بود، اما متأسفانه در دوران ترامپ مذاکرات متوقف شد. در دولت سیزدهم مذاکرات به شدت پیش می‌رفت و تقریباً برجام در قالب معاهده 35 صفحه‌ای آماده شده بود، اما متأسفانه دو جریان در این موضوع اجازه به ثمر رسیدن مذاکرات را ندادند یک محور، محور صهیونیستی بود و محور دیگر محور عربی.
در این میان هم عربستان و هم رژیم صهیونیستی هزینه‌های بسیاری انجام دادند تا این موضوع به ثمر نرسد؛ زیرا برجام اگر از دستور کار دو کشور یعنی ایران و آمریکا خارج بشود هر دو طرف به نظر بنده ضرر خواهند کرد. سوالی که مطرح می‌شود این است چرا محور عبری-عربی مخالف برجام هستند؟
به نظر بنده دو دلیل در این موضوع وجود دارد اولین دلیل آن این است که نگران هستند که اگر ایران از برجام و مذاکرات فاصله بگیرد به عنوان یک قدرت جهانی بدل خواهد شد و دیگر توان کنترل بر ایران وجود نخواهد داشت از منظر دیگر نیز قصد دارند ایران را طوری منزوی کنند که برجام برای ایران دستاوردی نداشته باشد که این نگاه راهبردی محور عبری- عربی درباره برجام و مذاکرات است.
ایران به دنبال مذاکرات برد برد است و این را طرف مقابل به خصوص اروپایی‌ها به خوبی می‌دانند که ایران خواهان انتفاع درست از مذاکرات است و این موضوع را هم به خوبی می‌دانند که اگر مذاکرات به نتیجه نرسد ایران می‌تواند با وجود تحریم‌ها به کار خود ادامه دهد، اما اخیراً آمریکایی‌ها به واسطه برخی از کشورهای منطقه و اروپایی پیام‌هایی را به ایران منتقل کردند مبنی بر ادامه مذاکرات داده است. همچنین فارغ از آمریکا کشورهای اروپایی جدیداً طی پیام‌هایی به ایران خواستار از سرگیری مذاکرات شده‌اند.
: چرا در ظاهر می‌گویند که برجام در دستورکار نیست؟ دنبال چه هدفی هستند؟
حیدری: چرا آمریکا یک بازی دوگانه‌ای را آغاز کرد است ابتدا باید اشاره کنیم که این کشور مبدا اصلی جنگ روانی در دنیا است و بزرگترین اساتید جنگ روانی در این کشور حضور دارد از این رو اتفاقات اخیر در مذاکرات نیز بدین گونه است که آمریکا با ایجاد یک جنگ روانی خواستار امتیازات بیشتر از ایران است، اما آن چیزی که مهم است آمریکا، خواستار ادامه مذاکرات و به نتیجه رساندن برجام است، اما طرف مقابل نیز به خوبی می‌داند که ایران این بازی‌ها را به خوبی بلد است و اجازه امتیازات بیش از حد را به طرف مقابل نمی‌دهد. از این رو در ظاهر بیان می‌کنند که برجام در دستورکار نیست اما در نهان پیغام هایی می‌فرستند که آماده از سرگیری مذاکرات هستیم.
**به زودی سفارتخانه های عربستان و مصر در ایران افتتاح می‌شوند
: مذاکرات ایران و عربستان و همچنین ایران و مصر در چه مرحله ای قرار دارد؟
حیدری: مذاکرات میان ایران و عربستان و همچنین ایران و مصر به خوبی پیش رفته است و کشور‌هایی مانند عراق و عمان در قالب میانجی به خوبی عمل کردند و به زودی شاهد افتتاح سفارتخانه‌ها هم با عربستان و هم با مصر خواهیم بود ضمن اینکه دو کشور مقابل یعنی عربستان و مصر تمایل به برقراری ارتباط با ایران هستند.
: چرا غرب می‌خواست پای ایران را به جنگ اوکراین باز کند؟
حیدری: حمله روسیه به اوکراین از این رو بود که روسیه و منابع اطلاعاتی آن کشور به این نتیجه رسیده بودند که اوکراین در حال تبدیل شدن به یک پایگاه برای ناتو و غرب به خصوص آمریکا است و اگر مانع این حرکت اوکراین نشوند می‌بایست در کنار مرز‌های خود با ناتو همسایه می‌شدند که این برای امنیت ملی روسیه بسیار خطرناک بود. از این رو با توجه به این موضوع روسیه دست به اقدام پیش دستانه زد تا مانع تبدیل شدن اوکراین به پایگاه ناتو شود، اما ماجرای ایران در جنگ اوکراین بدین گونه بود که این موضوع با اعتراضات داخلی همراه شده بود و غرب در صدد بود تا از ایران امتیازات بیشتری دریافت کنند و این موضوع نیاز به یک بهانه داشت بدین صورت ادعا کردند که ایران در جنگ اوکراین حامی روسیه است تا بتوانند از این طریق فشار و تحریم‌ها علیه ایران را بیشتر کنند.
حتی ایران درخواست تشکیل کمیته‌ای به اوکراین جهت بررسی‌های مبنی بر استفاده روسیه از پهپاد‌های ایرانی را داد، اما اوکراین این موضوع را نپذیرفت زیرا تحت‌تأثیر اروپا و آمریکا بود.
موضوع مهمی که وجود دارد این است که در جهان کشور‌ها برای استفاده از فناوری‌های کشور دیگر اقدام می‌کنند از این‌جهت روسیه برای آنکه بتواند از فناوری پهپاد ایرانی استفاده کند تبادلاتی با ایران انجام داده است. همچنین ایران نیز برای استفاده از فناوری‌های نظامی روسیه هم اقدام کرده است پس این موضوع نمی‌تواند گواه همراهی ایران در جنگ اوکراین باشد. پس استفاده سلاح ایرانی توسط روسیه به ایران هیچ ارتباطی ندارد؛ زیرا ایران فقط فروشنده آن سلاح به این کشور بوده است و حال این کشور بخواهد این پهپاد‌ها را در هر کجا استفاده کند به خود آن کشور مربوط است.
ایران از نظر فناوری پهپادی جز شش کشور دنیا به حساب می‌آید و این حق ایران است که هر چقدر می‌تواند پهپاد‌ها را به روزتر کند یا آن را به کشورهای دیگر بفروشد.
** جنگنده سوخو 35 اوایل سال آینده وارد ایران می‌شود
: اخیرا اخباری مبنی بر خرید تسلیحات از روسیه منتشر شده است چه نوع سلاح از این کشور خریداری کرده ایم و چه زمانی وارد ایران می‌شوند؟
حیدری: ما از کشور روسیه سفارش‌هایی نظیر سیستم‌های پدافندی، موشکی و همچنین جنگنده و بالگرد را داده‌ایم و اکثر این سلاح‌ها به زودی وارد کشور می‌شوند. مثلا جنگنده سوخو 35 اوایل سال آینده وارد ایران می‌شود.
**جمهوری آذربایجان مراقب رفتار خود باشد
: اخیرا رئیس جمهور آذربایجان اقدامات تحریک آمیزی داشته و باز مجددا بر دالان جعلی زنگزور تاکید کرده اقدام پایانی ایران به این لفاظی ها چگونه خواهد بود و آیا اخطاری به این کشور داده شده است؟
حیدری: ایران در موضوع جمهوری آذربایجان و ارمنستان ورود جدی دارد، اما بگویم نگرانی ایران از سمت جمهوری باکو نیست. یعنی کشوری آن طور به حساب نمی‌آید که بخواهد ایران را اذیت کند، اما موضوع مهمی که در جمهوری آذربایجان در حال رقم خوردن است و چندین بار ایران به آن کشور هشدار داده است حضور رژیم صهیونیستی در نزدیکی‌های مرز‌های ایران است و نباید جمهوری آذربایجان و ترکیه جولانگاهی برای اسرائیل و آمریکا باشند اصلاً حضور رژیم صهیونیستی در جمهوری آذربایجان به صلاح آن کشور نیست و این موضوع را بر خود حق می‌داریم که از هر اهرمی از جمله حمله نظامی در این موضوع استفاده کنیم تا اجازه ندهیم آن منطقه تبدیل به یک پناهگاه امن برای رژیم صهیونیستی شود؛ زیرا ایران نمی‌پذیرد که اسرائیل بخواهد از خاک جمهوری باکو علیه ایران استفاده کند.
ما اطلاعاتی داریم که اکنون رژیم صهیونیستی از مرز‌های جمهوری آذربایجان علیه ایران استفاده می‌کند و سرویس‌های جاسوسی آن کشور در نقاط صفر مرزی با ایران در حال جاسوسی هستند. هدف حضور رژیم صهیونیستی در این منطقه ناامن کردن ایران است و امروز نیز به جمهوری باکو هشدار می‌دهیم که مراقب رفتار‌های خود باشد و امروز مجدداً تذکر می‌دهیم که ابتدا کشور خود را در اختیار صهیونیست‌ها قرار ندهد و ثانیاً ایران اجازه هیچگونه تغییر ژئوپلیتیک منطقه را نخواهد داد و اگر باکو بخواهد اصرار بر موضع خود داشته باشد ایران تصمیم نهایی که نمی‌خواهد بگیرد را می‌گیرد و آن هم استفاده از توان نظامی است.
همچنین به ترکیه این هشدار داده می‌شود که دست از اهداف بلندپروازانه خود بردارد؛ زیرا یکی از اهداف ترکیه دسترسی به دریای خزر است تا بتواند از منابع جمهوری آذربایجان، ترکمنستان و دریای خزر استفاده کند از این رو جمهوری باکو در مسیر لاچین برای بازرگانان و کامیون‌های ترانزیتی ما مزاحمت‌هایی را ایجاد می‌کند که به زودی با افتتاح مسیر درون خاک ارمنستان این موضوع حل خواهد شد.
