به گزارش ایران اکونومیست، هفته سوم دی ماه در حالی آغاز شد که با رویدادهایی چون پنجاهمین سالگرد درگذشت تختی، ششمین سالگرد درگذشت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و سالروز قتل امیرکبیر مصادف شد، از این رو گزارش‌هایی درباره این شخصیت‌های مهم تاریخ داشتیم.
انتصاب‌های هفته سوم دی ماه
معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران طی احکام جداگانه‌ای، قائم مقام، مدیران کمیته‌ها و مسئولان این دوره از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران را معرفی کرد.
مهرداد باقری پبدنی ـ رییس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران ـ با صدور حکمی، رضا مجدی را به‌عنوان عضو هیئت مدیره و مدیر عامل موسسه باغ کتاب تهران جانشین محسن جلالی فراهانی کرد.
رئیس سازمان تبلیغات اسلامی طی حکمی «حجت‌الاسلام علی تقی‌زاده» را به عنوان به عنوان رئیس سازمان دارالقرآن الکریم منصوب کرد.
با حکم «محسن برمهانی» معاون سیما، «مهدی نقویان» به سمت رییس مرکز سیمافیلم منصوب شد.
دو انتصاب جدید در وزارتخانه میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی داشتیم؛ بر این اساس علی طلوعی به‌عنوان «معاون توسعه مدیریت و منابع» و حسین ساری به عنوان «مشاور وزیر و مدیرکل حوزه وزارتی و امور بین‌الملل» منصوب شدند.
مصطفی رحمان‌دوست با حکم مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به‌عنوان دبیر جایزه کتاب ماه و سال کودک و نوجوان منصوب شد.
در آخرین روز هفته هم وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس هیات امنای بنیاد فرهنگی و هنری رودکی در حکمی، مهدی سالم را به عنوان مدیرعامل این بنیاد منصوب کردند.
رویدادهای مهم هفته
رییس جمهور در جلسه علنی روز چهارشنبه ۲۱ دی‌ماه مجلس شورای اسلامی، بعد از بیان توضیحاتی درباره ویژگی‌های لایحه بودجه ۱۴۰۲ ، این لایحه را به محمدباقر قالیباف، رییس مجلس، ارائه کرد. بر این اساس رقم ۳۶۰ میلیارد تومان یارانه برای حمایت از نشر، کتاب و مطبوعات، برای سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (متشکل از خبرگزاری ایرنا و روزنامه ایران و...) رقم ۲۷۱ میلیارد و ۲۷۴ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان ، برای سازمان صداوسیما هم رقمی حدود هشت هزار میلیارد تومان، بودجه سازمان سینمایی ۴۸۲ میلیارد و سهم وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در لایحه بودجه ۱۴۰۲، عددی بالغ بر ۳۰.۱۶۹.۵۹۵ میلیون ریال پیشنهاد شده است.
اما در پی برخی انتقادها به بودجه صداوسیما، روابط عمومی این سازمان با انتشار بیانیه‌ای با هدف آنچه «تنویر افکار عمومی» عنوان کرد، توضیحاتی را درباره بودجه این رسانه در سال ۱۴۰۲ ارائه کرد که در هشدار داده شده بود، «با توجه به فاصله تقریبا ۴ برابری نرخ‌های تولید در بخش خصوصی و نمایش خانگی با نرخ‌های صداوسیما و عدم رشد مناسب بودجه تولید سازمان در سالهای متوالی و نیز در لایحه بودجه ۱۴۰۲ عملا آنتن صداوسیما با افت جدی کمیت و کیفیت مواجه خواهد شد.»
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در حاشیه جلسه دولت آخرین وضعیت چهره‌های هنری که در بازداشت به سر می‌برند را تشریح و اعلام کرد که با همکاری دستگاه قضایی مشکل بسیاری از هنرمندان بازداشتی حل شد و این در حالی بود که اظهار نظرات مختلفی در این روز درباره روزنامه‌نگاران و هنرمندانی که در جریان اتفاقات اخبر بازداشت شده‌اند، انتشار یافت.
در این هفته محمد رسول‌اف کارگردان و فیلمساز که از چند ماه پیش در حال گذراندن دوران محکومیت خود در زندان است، با صدور قرار توقف اجرای حکم و با سپردن وثیقه به مدت دو هفته برای درمان بیماری از زندان آزاد شد.
دادگاه رسیدگی به اتهامات کتایون ریاحی که به قید وثیقه آزاد شده بود، در دادگاه انقلاب تهران با حضور وکلای او و فرزندش برگزار شد و کمیته حقوقی و قضایی خانه سینما در پی مطالب مطرح شده درباره دادگاه کتایون ریاحی از هنرمندان سینما و مطلب مطرح شده در زمینه غیاب نماینده خانه سینما و جزییات این اتفاق، توضیحاتی ارایه کرد.
همچنین دستیار ویژه دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور از تصویب «بیانیه راهبردی موسیقی» در جلسه آتی شورا خبر داد و اعلام کرد این بیانیه پس از بررسی نهایی به تصویب خواهد رسید. به گفته او «نبود موضع راهبردی مشخص نسبت به حکمرانی فرهنگی در عرصه موسیقی، باعث شده تا ظرفیت‌های این عرصه در ابعاد گوناگون شکوفا نشود.»
تفاهم‌نامه حج تمتع ۱۴۰۲ به دنبال سفر رییس سازمان حج و زیارت به عربستان با دعوت وزیر حج و عمره این کشور، امضا شد. همچنین وزارت حج عربستان، ثبت‌نام حج را برای شهروندان ساکنِ این کشور درحالی آغاز کرد که هزینه حج تمتع ۲۰۲۳ (۱۴۰۲) و شرایط جدیدتری را برای این مناسک مذهبی اعلام کرد.
درحالی که رایزنی مقامات حج ایران در عربستان ادامه دارد، نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت اعلام کرد: ۸۵ هزار نفر زائر ایرانی به حج ۱۴۰۲ می‌روند.
در ادامه مدیرکل هنرهای تجسمی در بازدید از نمایشگاه هنری «وان+وان+وان+وان میلیون» اعلام کرد که شرایط برای خروج آثار هنری از کشور و ارزآوری تسهیل می‌شود.
طی نشستی از جدیدترین اثر تک‌نوازی محسن نفر با نام «زار» در حوزه هنری رونمایی شد. در این نشست که میلاد عرفان‌پور (مدیر مرکز موسیقی حوزه هنری) حضور داشت، درباره برگزاری کنسرت برای این آلبوم گفت: در شرایطی هستیم که محدودیتی درخصوص برگزار نکردن کنسرت به هنرمندان تحمیل شده است؛ امری که غلط است؛ زیرا هنر به اکران زنده است و آنهایی که هنرمند را وادار به سکوت می‌کنند قطعا از جنس هنر نیستند.
آیین اختتامیه چهارمین دوره جشنواره سراسری تئاتر «سردار آسمانی»، با معرفی پنج اثر برگزیده به تئاتر فجر به کار خود پایان داد.
دبیرخانه چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، نمایش‌های بخش رادیو تئاتر خود را معرفی کرد.
نامزدهای جایزه ادبی «جلال‌آل احمد» در بخش‌های مختلف معرفی شدند. با نگاهی به نامزدها و برگزیدگان دوره‌های مختلف جایزه جلال، می‌توان چنین نتیجه گرفت که اگرچه این روزها زنان در زمینه نویسندگی و ادبیات فعال‌تر از گذشته شده‌اند اما همچنان سهم زنان در بین منتخبان، اندک است.
دبیر جشنواره ملی قلم زرین، احکام پانزده داور در پنج بخش تخصصی را صادر کرد.
مدیرعامل بنیاد سینمایی «فارابی» اعلام کرد که دومین فیلم کرونایی خود را می‌سازد.
مراسم اختتامیه سیزدهمین جشنواره فیلم عمار با حضور خانواده‌های شهدا و اصحاب هنر و رسانه، با پخش ویدیویی از قرآن‌خوانی شهید سید فریدالدین معصومی«شهید دانشمند جنایت تروریستی شاهچراغ» و اجرای فضه‌سادات حسینی در سینما فلسطین برگزار شد.
«شیوه» برنامه‌ای گفتگو محور در حوزه‌های حوزه‌های حقوقی، سیاسی، اجتماعی است که مدتی پخش آن از صدا وسیما متوقف شده بود و با اعمال تغییراتی در بخش اتاق فکر خود، از شنبه شب از شبکه چهار سیما پخش شد، این برنامه در سری جدید، یک روز در هفته پخش می‌شود.
همچنین مدتی است که از لایحه جامع روزنامه‌نگاری صحبت به میان آمده؛ لایحه‌ای که گفته می‌شود قرار است اواخر دی ماه به مجلس فرستاده شود و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مرداد ماه امسال از تمام شدنِ روند تدوین آن خبر داده بود، در این راستا گفت‌وگویی با محمدمهدی فرقانی استادِ ارتباطات داشتیم که به استقلال حرفه‌ای روزنامه‌نگاران تاکید کرد.
رسول نجفیان بازیگر، کارگردان و خواننده تلویزیون همچنین اعلام کرد که این روزها در تدارک ساخت یک برنامه ادبی با عنوان «ژرفاخند» برای تلویزیون است.
پخش سریال «شبکه مخفی زنان» بعد از انتشار شانزدهمین قسمت خود در شبکه نمایش خانگی در دوم دی ماه، بار دیگر با وقفه همراه شد؛ اتفاقی که از سوی برخی رسانه‌ها با عنوان «توقف» تعبیر شد. اما معاون کاربران و تنظیم‌گری اجتماعی ساترا درباره دلایل این اتفاق و سرنوشت پخش ادامه این سریال به ایران اکونومیست گفت: «هیچ مشکل جدی برای پخش سریال «شبکه مخفی زنان» وجود ندارد و مواردی که مطرح است، حتما با تعامل با پلتفرم و گفت‌وگو حل خواهد شد.»
همچنین ساترا بعد از اعلام پاره‌ای ایرادها به برنامه «پدرخوانده» مبنی بر اشکالات ساختاری و ملاحظات محتوایی، با صدور مجوز انتشار ادامه قسمت‌های آن موافقت نکرد. با این حال معاون ساترا به تازگی از مراجعه مدیران فیلم نت به سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر برای حل مشکلات «پدرخوانده» خبر داده است.
در ادامه مدیرکل دفتر نظارت بر عرضه و نمایش فیلم سازمان سینمایی، آخرین وضعیت اکران «کاناپه»، «برادران لیلا» و برگزاری جشنواره فیلم فجر توضیحاتی ارایه کرد.
«سه جلد» اولین فیلم بلند سینمایی مهدی اسماعیلی به تهیه‌کنندگی محمد آفریده و با بازی باران کوثری پروانه نمایش گرفت.
دو فیلم «ملاقات خصوصی» و «چپ راست» در شرایطی روی پرده سینماها نمایش داده می‌شوند که پیش‌بینی می‌شد به رونق دادن گیشه کمک کنند اما آمار فروش این فیلم‌ها در روزهای ابتدایی اکران که تبلیغاتی هم ندارند، وضعیت دیگری را نشان می‌دهد؛ چراکه تاکنون فقط حدود ۷۰ هزار نفر به تماشای این دو فیلم نشسته‌اند.
بهروز افخمی که چند ماه قبل گفته بود با کارگردانی در سینما خداحافظی کرده و برای فیلم «فرزند صبح» پروانه نمایش گرفته، برای ساخت فیلمی با نام «صبح اعدام» درخواست مجوز ساخت داده است. او در این باره گفت: «صبح اعدام» ۹۵ دقیقه بدون فلاش بک از لحظات پیش از اعدام طیب حاج‌رضایی و اسماعیل رضایی است.
همچنین محمدمهدی طباطبایی‌نژاد برای ساخت اولین فیلم بلند سینمایی کارگردان مستند «آتلان» درخواست پروانه ساخت داده است و محمدحسین مهدویان قصد ساخت یک فیلم جدید با نام «مطرود» دارد.
یکی از خبرهای مهم هفته، درباره آخرین وضعیت مجموعه تئاتر شهر بود که مدتی است در انتظار مرمت و بازسازی است. مدیر این مجموعه در گفت‌وگو با ایران اکونومیست، روند بازسازی این مجموعه را توضیح داد و از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خواست توجه ویژه‌ای به تئاتر شهر داشته باشد تا در سایه این توجه، بودجه بیشتری به بازسازی آن اختصاص داده شود.
یکی از چالش‌های میراث‌فرهنگی نیز در چند وقت اخیر به آبگیری از سد «چشمیر» مربوط بوده و به اختلافی میان فعالان و دوستداران میراث فرهنگی و محیط زیست و همچنین مقامات استانی کهگیلویه و بویراحمد و وزارت نیرو تبدیل شده است، روز دوشنبه گزارشی از آخرین وضعیت این سد با اظهار نظات متولیان آن داشتیم، بر این اساس سد قرار است تا هفته آینده آبگیری شود. باستان‌شناسان پس از ۴۰ روز کاوش می‌گویند دو سکه مسی ایلخانی فاخرترین اثری بوده که یافته‌اند.
وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی از ارائه تسهیلات لازم به سرمایه‌گذاران برای ایجاد مراکز نشاط‌آفرین خبر داد.
مرکز پژوهش‌های مجلس با بررسی ثبت میراث ناملموس «فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه‌ای» توسط کشور جمهوری آذربایجان که در ایران واکنش‌برانگیز شده بود، نتیجه گرفت: هرچند نگرش اولیه یونسکو به ثبت میراث فرهنگی ناملموس از نوع حفاظت و صیانت از فرهنگ است، اما عرصه‌ای برای رقابت‌های نامشروع و شرارت برخی کشورها شده است.
محل جدید فیلمبرداری اثر تازه نرگس آبیار در عمارت تاریخی «نصیرالملک» بار دیگر واکنش و نگرانی‌های فعالان و دوستداران میراث فرهنگی را برانگیخت.
دبیر پانزدهمین جشنواره تجسمی فجر در گفت‌وگوی اختصاصی با ایران اکونومیست، ضمن تشریح آخرین وضعیت این رویداد فرهنگی هنری درباره برگزاری دومین دوره از نمایشگاه «آینه در آینه» که در جشنواره چهاردهم هم برگزار شده بود، به بازسازی موزه هنرهای معاصر اشاره و برپایی دوره دوم این نمایشگاه را به بعد از این مرمت موکول دانست.
اعلام شد که آیین گرامیداشت یاد و خاطره زنده‌یاد حبیب‌الله صادقی، در قالب چهار رویداد هنری هفته آینده در حوزه هنری برگزار می‌شود.
موزه ملی ایران به مناسبت ولادت حضرت فاطمه (س) و روز مادر، پیکرک «مادر با کودک» به قدمت هفت هزار سال را به نمایش گذاشت. این پیکرک تنها نمونه کشف شده از هنر حجمی پیش از تاریخ ایران است که مادر با فرزندی در آغوش را نشان می‌دهد.
هنرمندانی که در این هفته به سوگ آنها نشستیم
محسن جعغری‌راد، نویسنده و منتقد جوان سینما صبح یکشنبه درگذشت.
ابوالفضل خطیبی (زاده ۲۵ اردیبهشت ۱۳۳۹ در گرمسار) نویسنده، شاهنامه‌شناس و پژوهشگر زبان و ادب فارسی و عضو هیات علمی فرهنگستان زبان و ادب فارسی و مشاور علمی گروه فرهنگ‌نویسی روز چهارشنبه درگذشت و مراسم تشییع او پنجشنبه، ۲۲ دی‌ماه با حضور همکارانش در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی و فرهنگستان زبان و ادب فارسی بدون سخنرانی در قطعه نام‌آوران بهشت زهرا برگزار شد.
ابوالفضل طباطبایی مجری باسابقه تلویزیون، ۲۲ دی ماه بر اثر نارسایی کبد در بیمارستان درگذشت که مراسم تشییع و خاکسپاری او روز شنبه (۲۴ دی ماه) در قطعه هنرمندان بهشت زهرا (س) برگزار می‌شود.
حاشیه‌های هفته
در پی انتشار اخباری از میثم جبلی، برادر پیمان جبلی ـ رییس سازمان صداوسیما که در گفت‌وگویی با مجله آمریکایی تایم، از پناهنده شدن خود خبر داده و آن‌را به سقوط هواپیمای اوکراینی و درگذشت یکی از بستگانش نسبت داده است، رئیس سازمان صداوسیما ـ در ویدیویی در فضای مجازی، چنین اظهار کرد: اظهارات برادرم را دیدم؛ نمی‌دانم چقدر از این حرف‌ها ارادی و تحت اختیار است. این اتفاقات، چیز جدیدی نیست و در گذشته هم بوده و طبیعت این مسیر، ریزش‌ها و رویش‌ها است.
مصطفی کیایی درباره سریال «هزار و یک شب» و حواشی ساخت آن توضیحاتی را مطرح و اعلام کرد: ساخت این سریال به دلیل اتفاقات اخیر متوقف شد و معلوم نیست چه زمانی راه بیفتد.
اخبار فرهنگ و هنر در جهان
به بهانه روز مادر گزارشی از چهره‌های زنانی داشتیم که برخی از بزرگ‌ترین نقاشان تاریخ را تربیت کرده‌اند.
با وجود این‌که در روزهای اخیر شاهد افزایش آمار مبتلایان کرونا بوده‌ایم و برخی کشور محدودیت‌هایی را بر گردشگران چینی در نظر گرفتند اما دولت چین تصمیم گرفت که مرزهای کشورش را بدون محدودیتی باز کند و با باز شدن مرزهای چین به هنگ کنگ، پایان قرنطینه برای بازدیدکنندگان و آغاز سفر میلیون‌ها نفر در تعطیلات سال نوی چینی، زنگ خطر برای افزایش چشمگیر شمار مبتلایان به کرونا به صدا درآمده است. این در حالی است که دعوای چین و ژاپن بر سر صدور ویزا بالا گرفت، ژاپن به دلیل تصمیم چین مبنی بر تعلیق صدور روادید برای شهروندان ژاپنی در انتقام از الزامات آزمایش کووید برای مسافران چینی، به مقامات پکن اعتراض کرد.
در اتحادیه اروپا تاکنون مقام‌های فرانسه، آلمان، یونان، ایتالیا، هلند، پرتغال، اسپانیا و سوئد محدودیت‌های سفری را برای مسافران خروجی از چین تعیین کرده‌اند. در عین حال وزارت حج و عمره عربستان سعودی اعلام کرد که این کشور تمام محدودیت‌های کرونایی را برای حج ۲۰۲۳ حذف می‌کند و میزبان تعداد زائران برابر یا پیش از همه‌گیری کرونا خواهد بود.
فهرست قوی‌ترین پاسپورت‌های جهان در سال ۲۰۲۳ درحالی اعلام شد که همچنان سه کشور آسیایی در جایگاه‌های برتر این فهرست به چشم می‌خورند و این در حالی است که گذرنامه ایران نیز در این رتبه‌بندی در جایگاه ۹۹ قرار دارد.
جوایز سالانه آکادمی فیلم بریتانیا (بفتا) نیز فهرست نامزدهای اولیه جوایز سال ۲۰۲۳ را در شاخه‌های گوناگون اعلام کرد.
انجمن فیلمبرداران آمریکا فهرست نامزدهای سال ۲۰۲۳ اعلام کرد و داریوش خنجی نیز برای فیلم «باردو» یکی از نامزدهای دریافت جایزه اصلی است.
همچنین بیست و یکمین جشنواره بین‌المللی فیلم «داکا» میزبان نمایش بیش از ۱۰ فیلم ایرانی در دوره جدید خود خواهد بود.
آکادمی علوم و هنرهای سینمایی اسکار فهرست فیلم‌های بلند واجد شرایط رقابت در نود و پنجمین دوره این جوایز را اعلام کرد.
انجمن مطبوعات خارجی هالیوود برگزارکننده جوایز سالانه گلدن گلوب، فهرست برندگان سال ۲۰۲۳ این جوایز را در شاخه‌های سینمایی و تلویزیونی اعلام کرد و این در حالی بود که چند فیلم، مورد بی‌اعتنایی اعضای انجمن مطبوعات خارجی قرار گرفتند.
تعداد مخاطبان تلویزیونی مراسم اهدای جوایز «گلدن گلوب ۲۰۲۳» در مقایسه با دو سال گذشته با ۹ درصد کاهش مواجه شد.
فروش فیلم سینمایی «آواتار: راه آب» در گیشه جهانی از مرز ۱.۷ میلیارد دلار عبور کرد و این فیلم را به رتبه هفتم پرفروش‌ترین فیلم‌های تاریخ سینما رساند.
نخستین کتاب خاطرات «شاهزاده هری» رکورد پرسرعت‌ترین فروش یک کتاب غیرداستانی در بریتانیا را شکست. کتاب خاطرت چالش‌برانگیز شاهزاده هری که با عنوان «Spare» منتشر شده است از همان هفته‌های پیش از انتشار رسمی به موضوع خبرساز رسانه‌ها تبدیل شد.
«ارل بوئن» که بیشتر برای بازی در نقش روان‌شناس دکتر «پیتر سیلبرمن» در سری فیلم‌های «ترمیناتور» شناخته می‌شد در سن ۸۱ سالگی و «اوون رویزمن» فیلمبردار آمریکایی و تحسین‌شده فیلم‌هایی چون «جن‌گیر» و «ارتباط فرانسوی» و «شبکه» در سن ۸۶ سالگی درگذشتند. همچنین «راسل بنکس» که نگارش رمان‌هایی چون «رنج» و «آخرت شیرین» را در کارنامه داشت در سن ۸۲ سالگی و «لیزا ماری پریسلی» خواننده و تنها فرزند «الویس پریسلی» خواننده مشهور آمریکایی از دنیا رفتند.
جف بک، یکی از مبتکرترین و مطمئناً غیرقابل پیش‌بینی‌ترین نوازنده‌های گیتار در دهه ۶۰ میلادی، در روزهای اخیر در حالی که ۷۸ سال سن داشت، درگذشت.
بر اساس شکایت اخیر مطرح‌شده در دادگاه فدرال، تابلونقاشی ون‌گوگ که در موسسه هنر دیترویت به نمایش گذاشته شده، سرقتی است.
گروهی از باستان‌شناسان با کاوش در دو مقبره باستانی واقع در «اقصر» موفق به کشف ۶۰ مومیایی شدند. همچنین گروهی از باستان‌شناسان «موزه تاریخ یوتلاند شمالی» بقایای یک تالار عظیم وایکینگی را در دانمارک کشف کردند.
پس از انتشار دور اخیر کاریکاتورهای مورد اعتراض ایران در یک نشریه فرانسوی و مجادله دیپلماتیک حاصل از آن، برخی مقام‌های سیاسی فرانسه، این اقدام را در راستای وجود آزادی بیان در این کشور توصیف و از اعتراض طرف‌های ایرانی، تعجب خود را ابراز کردند. در گزارشی، مروری داشتیم بر این‌که در چه کشوری از جهان آزادی بیان مطلق وجود دارد و آیا اگر پاسخ مثبت است آیا این کشور فرانسه است؟!
همچنین آیت الله العظمی نوری همدانی در پیامی اهانت نشریه فرانسوی را به مقدسات مسلمانان محکوم کرد و از سازمان‌های بین‌المللی جهان اسلام خواست که موضوع را به طور جدی پیگیری کنند.
