به گزارش خبرنگار اجتماعی ایران اکونومیست، سال‌هاست با استناد به گزارش‌های ارائه شده از سوی مسئولان آموزش و پرورش در ادوار مختلف، این گزاره که نظام آموزشی کشور در حوزه کمیت اوضاع قابل قبولی دارد مورد تأکید رسانه‌ها است، هر چند که از نگاه دانش‌آموزان و والدین به عنوان ذینفعان اصلی آموزش و پرورش، مدت‌هاست که دیگر از کیفیت در مدارس دولتی عادی، چندان خبری نیست.
911 هزار بازمانده از تحصیل به همراه 279 هزار ترک تحصیل
طبق جدیدترین گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس درباره ترک تحصیل دانش‌آموزان، بیش از 911 هزار نفر در گروه سنی 6 تا 17 سال از تحصیل بازمانده‌اند و 279 هزار دانش‌آموز نیز ترک تحصیل کرده‌اند!
کودکان کار و خیابان، کودکان آسیب‌دیده و کودکان ترک تحصیل‌کرده همگی با بازماندگی از تحصیل مرتبطند و عمدتاً به دلایل اقتصادی امکان ادامه تحصیل را ندارند.
عصر آموزش طبقاتی!
هم‌اکنون ترک تحصیل و از سوی دیگر، افت تحصیلی یا به عبارتی دیگر کاهش سطح سواد دانش‌آموزان حاضر در مدارس موجودیت آموزش و پرورش کشور را با چالش جدی مواجه کرده است که اگر نظام حکمرانی کشور چاره‌ای جدی برای آن نیاندیشد، نظام آموزش طبقاتی در جمهوری اسلامی ایران رسماً پذیرفته خواهد شد و هر سال شاهد حذف جمعیت بیشتری از طبقات فرودست جامعه از چرخه آموزش خواهیم بود.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که پنج استان سیستان و بلوچستان، خراسان رضوی، تهران، خوزستان و آذربایجان غربی دارای بیشترین فراوانی بازماندگان از تحصیل هستند همچنین استان‌های سیستان و بلوچستان، خراسان رضوی، خوزستان، آذربایجان غربی و کرمان نیز به ترتیب دارای بیشترین آمار ترک تحصیل هستند.
رشد 17 درصدی جمعیت دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل
براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، تعداد کل افراد بازمانده از تحصیل در سال تحصیلی 1394-1395 برابر با 777.862 نفر است که در سال تحصیلی 1400-1401 با 17 درصد رشد به 911.272 نفر افزایش یافته است و در این میان وضعیت استان سیستان و بلوچستان حادتر است به نحوی که از سال تحصیلی 1394-1395 تاکنون بیشترین فراوانی مطلق و نسبی را در این شاخص دارد و در سال تحصیلی 1400-1401 تعداد 145.340 کودک بازمانده از تحصیل دارد.
تعداد دانش‌آموزان ترک تحصیلی در سال تحصیلی 1393-1394 برابر با 347.203 نفر بوده که با کاهش 19.6 درصدی در سال تحصیلی 1400-1401 به عدد 279.019 نفر رسیده است با این حال آمار دانش‌آموزان ترک تحصیل دوره متوسطه اول در بازه زمانی اعلام شده رو به رشد بوده است به نحوی که در شاخص مذکور از 60 هزار نفر به بیش از 154 هزار نفر افزایش یافته است.
جذب بسیار ناچیز کودکان بازمانده از تحصیل
نرخ جذب بسیار ناچیز کودکان بازمانده از تحصیل در کنار تعداد بالای ترک تحصیل سالیانه از 270 هزار تا 347 هزار نفر باعث شده است تا روند بازماندگی از تحصیل در نظام آموزش و پرورش تا سال 1399-1400 رو به رشد باشد از سوی دیگر جمعیت ترک تحصیل در دوره ابتدایی و متوسطه اول از سال تحصیلی 1393-1394 تا سال تحصیلی 1398-1399 رو به افزایش بوده است که این موضوع به تشدید روند بازماندگی از تحصیل خواهد انجامید.
تعداد کل افراد بازمانده از تحصیل در سال تحصیلی 1394-1395 برابر با 777.862 نفر است که در سال تحصیلی 1400-1401 با 17.15 درصد رشد به 911.272 نفر افزایش یافته است. روند بازماندگی از تحصیل از سال 1394 تا 1396 رو به کاهش بوده اما در سال تحصیلی 1397-1398 به یکباره با رشد 33.4 درصدی مواجه است بررسی این رشد ناگهانی نشان می‌دهد که در همین سال تحصیلی آمار بازماندگان از تحصیل در دوره ابتدایی و متوسطه اول رو به کاهش بوده اما این آمار در دوره متوسطه دوم نسبت به سال قبل رشد 68.1 درصدی داشته است.
تعداد دانش‌آموزان ترک تحصیلی در سال تحصیلی 1393-1394 برابر با 347.203 نفر بوده که با کاهش 22 درصدی در سال تحصیلی 1398-1399 به عدد 270.555 رسیده است این کاهش 22 درصدی مربوط به دوره دوم متوسطه است اما در سوی دیگر آمار ترک تحصیل دانش‌آموزان دوره ابتدایی و متوسطه اول در این بازه زمانی رو به رشد بوده است و در سال تحصیلی 1400-14101 آمار تارک تحصیلکردگان با رشد 3 درصدی به 279.019 نفر رسیده است.
نرخ جذب بسیار ناچیز کودکان بازمانده از تحصیل در کنار تعداد بالای ترک تحصیل سبب شده است تا روند بازماندگی از تحصیل رو به رشد باشد.
خانوارهایی که در دهک پایین، فقیر، فاقد بیمه، فاقد درآمد ثابت و ... هستند بیشتر در معرض بازماندگی از تحصیل قرار دارند.
اهداف اسناد و قوانین مربوط به پوشش تحصیلی و جذب کودکان بازمانده از تحصیل تاکنون تحقق نیافته و سیاست‌گذاری در این حوزه بدون اثرپذیری از واقعیت‌ها و وضعیت موجود مسئله همچنان به عباراتی توصیه‌ای و کلی همچون آموزش اجباری، پوشش کامل تحصیلی و جذب افراد بازمانده از تحصیل اکتفا کرده و روبه سوی قاعده گذاری عملیاتی و اجرایی برای حل مسئله نیاورده است.
