به گزارش ایران اکونومیست، شقایق هورشید، سرپرست هیأت باستانشناسی این محوطه با اشاره به اینکه محدوده بررسی حوضه آبگیر سد مخزنی «قشلاق صحنه» در استان کرمانشاه، شهرستان صحنه، دهستان خدابندهلو است، گفت: سد قشلاق از نوع خاکی با هسته رُسی است که با طول تاج ۳۵۵ متر، ارتفاع ۶۴ متر از بستر رودخانه قشلاق (مریمنگار) و با حجم مخزن ۵۰ میلیون متر مکعب آب با بیش از ۹۰ درصد پیشرفت در ساخت، احداث شده است.
کارشناس پژوهشکده باستانشناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری افزود: بر اساس توافقات به عمل آمده مابین پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و آب منطقهای استان کرمانشاه هیأت باستانشناسی به منظور بررسی و شناسایی باستانشناسی حوضه آبگیر این سد به منطقه اعزام شدهاند که در مراحل اولیه این بررسی تاکنون محوطههایی از دورههای تاریخی، بهویژه اشکانی و اسلامی شناسایی و مستندنگاری شده است.
به گفته این باستانشناس، بیشتر محوطههای شناسایی شده در این حوضه، شامل استقرارهای موقت بوده که در سطح آنها، نمونه سفالهای تاریخی، از جمله سفال شاخص اشکانی جیلینگی (کلینکی) و اسلامی مشاهده میشود.
او ادامه داد: در این حوضه دو روستای کنگرشاه و قشلاق نیز وجود دارند که در حال حاضر روستاییان در آنها ساکن هستند و این فرصت مناسبی برای جمعآوری اطلاعات مردمشناسی منطقه در اختیار تیم بررسی قرار داده است.
هورشید با بیان اینکه اهالی روستای قشلاق، لر زبان و از طایفه سوری هستند و از لرستان به این منطقه کوچانده شدهاند، افزود: اهالی روستای کنگرشاه از طوایف لر و لک هستند که به گویشهای لری، لکی و کردی صحبت میکنند.
سرپرست هیأت باستانشناسی حوضه آبگیر سد قشلاق صحنه، اظهار کرد: با آبگیری سد قشلاق صحنه هر دو روستا نیز همراه با محوطههای شناسایی شده به زیر آب خواهند رفت. در حال حاضر این بررسی با وجود فصل سرما و بارندگی و مشکلات ناشی از آن با استفاده از روش پیمایش فشرده در حال انجام است.
پیش از این، نماینده مردم کنگاور، صحنه و هرسین در مجلس با هشدار درباره بحران جدی برای آبیاری کشت در این منطقه خطاب به وزیر نیرو گفته بود: «مردم کنگاور، صحنه و هرسین را از تشنگی نجات دهید! کشاورزان عزیز ما برای آبیاری باغات خود آب ندارند. ۱۴ سال از شروع ساخت دو سد کبوترلانه کنگاور و قشلاق صحنه میگذرد، اما متاسفانه با بیمهری مسئولان هنوز تکمیل نشدهاند و همچنان درگیر تامین اعتبار برای تملک اراضی هستند.»
در هفتههای اخیر، آبگیری سد چمشیر در استان کهگیلویه و بویراحمد که بیش از ۱۴۰ محوطه تاریخی در حوضه آبگیر آن شناسایی شده، نیز واکنشبرانگیز شده است. باستانشناسان در کاوشهای نجاتبخشی این حوضه، آثاری با قدمت بیش از ۱۶ تا ۱۰ هزار سال از دورههای فراپارینه سنگی و همچنین دورههای نوسنگی، عیلام میانه و اسلامی یافتهاند که بخش گستردهای از آنها با آبگیری این سد غرق خواهد شد. آبگیری این سد با توجه به آسیبی که به زیستگاه، گیاهان و تاریخ این منطقه وارد میشود و با توجه به ضرورتی که برای تأمین آب مورد نیاز اراضی کشاورزی عنوان شده، با اختلافنظرهایی مواجه شده است.