دومین کنفرانس بغداد تحت الشعاع حضور ایران، اروپا و عربستان

به گزارش ایران اکونومیست، در این کنفرانس که به دعوت «عبدالله دوم» شاه اردن و با هماهنگی «شیاع السودانی» نخست وزیر عراق برگزار می‌شود، سران و مقامات کشورهای ایران، مصر، عربستان، امارات، قطر، بحرین، کویت، عمان، ترکیه، همراه با دبیر کل سازمان همکاری خلیج فارس و اتحادیه کشورهای عربی و نمایندگان سازمان ملل و سازمان همکاری اسلامی و اتحادیه اروپا و «امانوئل مکرون» رئیس جمهور فرانسه حضور دارند.

این کنفرانس بر اساس تصمیم اولین کنفرانس که در آگوست ۲۰۲۱ در بغداد برگزار شد، به میزبانی اردن برگزار می‌شود و هدف آن حمایت از حاکمیت، امنیت و ثبات عراق و توسعه مکانیسم‌های همکاری با این موضوع به گونه‌ای که امنیت، ثبات و روند توسعه منطقه را افزایش دهد.

بر اساس اعلام رسانه‌های اردن، در مراسم افتتاحیه این کنفرانس سفرای کشورهای عربی، اتحادیه اروپا، گروه ۲۰ حضور خواهند داشت.

امنیت غذایی و آبی

«احمد الصحاف» سخنگوی وزارت امور خارجه عراق در این باره گفت که این کنفرانس به منظور حمایت کشورهای شرکت کننده از عراق در چندین پرونده از جمله حاکمیت ملی، امنیت و ثبات عراق و حمایت از روند سیاسی و مسیر اقتصادی و توسعه و بازسازی این کشور به گونه‌ای که خواسته‌های مردم عراق را برآورده کند، برگزار می‌شود.

وی اظهار داشت: کنفرانس یاد شده راه‌های حمایت از عراق و تلاش‌هایی که برای ارتقای امنیت و حاکمیت این کشور و تضمین ثبات آن و دستیابی به توسعه و رفاه برای مردمش را مورد بحث قرار خواهد داد.

سخنگوی وزارت امور خارجه عراق ادامه داد: علاوه بر توسعه مکانیسم‌های همکاری منطقه‌ای با عراق، تعدادی از پرونده‌های مرتبط با این کشور از جمله مبارزه با تروریسم، امنیت غذایی، امنیت آب، انرژی و سایر حوزه‌هایی که به حمایت از این کشور کمک می‌کنند مورد بحث قرار می‌گیرد ضمن آنکه درباره شیوه‌های همکاری منطقه‌ای که منجر به امنیت و ثبات منطقه می‌شود، گفت و گو خواهد شد.

ثبات و امنیت منطقه

شرکت کنندگان در اولین نشست کنفرانس همکاری و مشارکت بغداد که در ۲۸ آگوست ۲۰۲۱ برگزار شد، در بیانیه پایانی با رد انواع و اشکال تروریسم و افکار افراط گرایی خواستار هم افزایی تلاش‌های منطقه‌ای و بین المللی به گونه‌ای که بر ثبات و امنیت منطقه تأثیر مثبت بگذارد، شدند.

شرکت کنندگان با اذعان به اینکه منطقه با چالش‌های مشترکی مواجه است که نیازمند مقابله با آن‌ها بر اساس امنیت مشترک و منافع متقابل است بر لزوم یکپارچه شدن تلاش‌ها برای مقابله با چالش‌های ناشی از تغییرات اقلیمی و افزایش دما تاکید کردند.

نشستن همسایگان عراقر دور یک میز

دفتر ریاست جمهوری فرانسه که از وی به عنوان مبتکر این کنفرانس یاد می‌شود می گوید که هدف از برگزاری چنین نشستی این است که همسایگان و شرکای عراق را دور یک میز جمع کند تا از طریق گفت و گو رو به جلو حرکت کنند اما نکته قابل تامل اینکه شرایط منطقه با وجود نیروهای خارجی و دخالت بیگانگان در امور این منطقه همچنان پرنوشان و پرخطر است.

این در شرایطی است که عراق پس از پشت سرگذاشتن یک بحران سیاسی که به مدت یک سال ادامه یافت به تازگی به یک راه حل دست یافته است و سوریه به دلیل حضور نیروهای اشغالگر آمریکا و ترکیه و حمایت آن‌ها از تروریست‌ها همچنان در عرصه رویارویی با متجاوزان است. لبنان نیز به دلیل خلاء ریاست جمهوری و دخالت برخی کشورهای منطقه و حتی خود فرانسه که قصد تقویت نفوذ خود را در این کشور دارند، همراه با سایر بحران‌های منطقه‌ای در مشکلات سیاسی فرو رفته است.

با اینحال الیزه ادعا می‌کند که هدف این کنفرانس حمایت از ثبات، امنیت و رفاه عراق و بررسی وضعیت کل منطقه است.

«ریاض قهوجی» رئیس موسسه مطالعات نظامی خاور نزدیک و خلیج فارس می‌گوید که این کنفرانس انتظارات بزرگی دارد، اما هیچ کس انتظار معجزه ندارد.

شاید یکی از مهمترین مسائلی که اهمیت این کنفرانس را دو چندان کرده است، حضور «انریکه مورا» هماهنگ کننده و «جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و «حسین امیرعبدالهیان» وزیر امور خارجه جمهوری ایران و تعدادی از وزرای خارجی عرب و مقامات کشورهای عربی از جمله عربستان باشد.

به گفته برخی کارشناسان، موضوع پرنده مذاکرات هسته‌ای بین غرب و ایران که مورد توجه همسایگان عرب ایران نیز هست، دیدار امروز بورل و امیرعبدالهیان در حاشیه کنفرانس بغداد در بحر المیت با حضور علی باقری مذاکره کننده ارشد ایران و انریکه مورا هماهنگ کننده مذاکرات ایران و ۱+۴ ایران بررسی شد و چه بسا «امان» مرکز ارسال سیگنالی در پرونده مذاکرات هسته‌ای باشد.

این کارشناسان همچنین بر این باورند که حضور مقامات بلندپایه عربستانی در این کنفرانس از جمله محمد بن سلمان ولیعهد این کشور شاید زمینه از سرگیری گفت و گوهای ریاض و تهران را فراهم کند و این اجلاس فرصت خوبی برای تکمیل این گفتگوها خواهد بود.

به گفته قهوجی، باید جایگاه برتر ایران در منطقه را بررسی کرد زیرا نفوذ ایران در همه جای منطقه از عراق گرفته تا سوریه و از لبنان تا یمن وجود دارد.

وی افزود که ایران نمی‌خواهد هیچ دستاوردی را از دست بدهد بنابراین بر سر موضوعات مذاکره می‌کند.

در همین حال، جمهوری اسلامی ایران پیش از برگزاری این کنفرانس، عربستان را که از سال ۲۰۱۶ روابط دیپلماتیک خود با تهران را قطع کرده است؛ به مذاکره فراخواند. وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران دیروز دوشنبه گفت که تهران آماده بازگشت به روابط عادی و بازگشایی سفارتخانه‌ها در صورت آمادگی طرف سعودی است.

وی اظهار کرد: گفت‌وگوهای ما با عربستان سعودی در مسیر دیپلماسی رسمی است، آمادگی داریم هر زمان که طرف سعودی آماده باشد نسبت به بازگشت روابط به حالت طبیعی و بازگشایی سفارتخانه‌ها اقدام کنیم.

امیرعبداللهیان در عین حال تاکید کرد: این طرفی سعودی است که باید تصمیم بگیرد چگونه رویکرد سازنده در قبال جمهوری اسلامی ایران را دنبال کند.

آزمایشی برای نخست وزیر جدید عراق

این کنفرانس آزمونی برای «محمد شیاع السودانی» نخست وزیر جدید عراق نیز هست که پس از یک بن بست سیاسی بیش از یک‌ساله توانست به عنوان نخست وزیر انتخاب شود.

کنفرانس بغداد ۲ اولین نشست بین المللی سطح بالا خواهد بود که به ریاست این مقام عراقی پس از سلف خود یعنی «مصطفی الکاظمی» برگزار می‌شود.

«حمزه حداد» پژوهشگر مدعو در شورای روابط بین‌الملل اروپا معتقد است که اولین کنفرانس بغداد با هدف نشان دادن این موضوع که «مصطفی الکاظمی» قادر است رهبران منطقه به‌ویژه کشورهای حوزه خلیج فارس را در بغداد جمع کند، انجام شد.

به گفته حداد، در دوره دوم این کنفرانس هدف نخست السودانی نخست وزیر جدید عراق این است که نشان دهد توانایی لازم را برای حفظ این روابط دارد.

وی افزود: با این حال، من فکر می‌کنم که عراقی‌ها و غیرعراقی‌ها می‌خواهند این بار این کنفرانس به یک دستور کار جدی‌تر و نتایج بهتری منجر شود.