قابل توجه مسوولان؛ انحصار تولید واکسن استنشاقی کرونا در دست ایران است

دکتر سیدرضا بنی‌هاشمی مدیر تحقیق و توسعه موسسه واکسن و سرم‌رازی روز یکشنبه در گفت و گو با ایران اکونومیست در این خصوص توضیح داد: اخیرا نشریه پولیتیکو که یک نشریه معتبر آمریکایی است و معمولا به مباحث امنیت بین الملل از نگاه ایالات متحده می پردازد، در مقاله ای با عنوان Without a nasal vaccine, the U.S. edge in fighting Covid is on the line  به بیان نقش و اثربخشی واکسن های استنشاقی در کنترل و قطع زنجیره انتقال کووید ۱۹ پرداخته (https://www.politico.com/news/2022/10/15/without-a-nasal-vaccine-the-u-s-edge-in-fighting-covid-is-on-the-line-00061930) و با تاکید بر آنچه پیشتازی کشورهای رقیب با آمریکا نامیده، تحقیق و پیشرفت های حاصله این کشورها از نتایج واکسن های استنشاقی و عقب افتادن ایالات متحده از این حوزه را خطر و تهدیدی بالقوه برای امنیت زیستی آمریکا دانسته و به مسوولان آمریکایی گوشزد کرده که این پیشرفت ها می تواند موجب بروز نقطه ضعف جهانی برای دولت ایالات متحده شود که اثرات اصلی آن در عرصه اقتصاد خود را نشان خواهد داد.

وی افزود: بنا بر تاکید بسیاری از محققان و دانشمندان جهان، واکسن های استنشاقی، به علت قابلیت و امکان قطع زنجیره انتقال بیماری، نسبت به واکسن های تزریقی برتری و اثربخشی بیشتری دارند و تنها کشورهای ایران، چین و روسیه در این حوزه توانسته اند به موفقیت های اولیه دست یابند؛ اگرچه نخستین واکسن استنشاقی جهان با نام رازی کووپارس در ایران طراحی و تولید شد و کشورهای چین و روسیه بعد از ایران به این تکنیک روی آوردند. این موفقیت در حالی است که پلتفرم استفاده شده در واکسن ایرانی داخل بینی از کم‌عارضه‌ترین پلتفرم های موجود در جهان (پروتئین نوترکیب) است که در مطالعات بالینی هیچ عارضه قابل بررسی از خود نشان نداده است و سایر رقبا از ویروس زنده و پلتفرم وکتور ویروسی برای این مهم استفاده کرده اند که دارای عوارض جدی خواهد بود.

مدیر تحقیق و توسعه موسسه رازی در ادامه با بیان لزوم حمایت حداکثری از پروژه ساخت واکسن استنشاقی رازی کووپارس گفت: تولید و عرضه این واکسن به عنوان اولین واکسن تزریقی داخل بینی در جهان، موجب شده تا این موفقیت مورد توجه و رصد مستمر دانشمندان و سیاستمداران دنیا باشد و نام ایران در بالاترین نشریات علمی و سیاسی معتبر جهان همچون نیچر و لانست درج و تکرار شود.

بنی‌هاشمی تصریح کرد: واکسن رازی کووپارس، بر مبنای تکنیک پزشکی منحصر به فرد ساخته شده و افتخاری ملی است که نیازمند توجه و حمایت بیشتر مسوولان حوزه بهداشت و درمان است؛ زیرا اگر دیر بجنبیم شاید کشورهای دیگر این روش و مزایای آن را به نام خود ثبت کنند.

وی در ادامه افزود: همچنان که مشاهده می شود کشورهای پیشرفته جهان همچون ایالات متحده با رصد پیشرفت های علمی خود به خصوص در حوزه سلامت، تلاش می کنند هرگونه عقب ماندگی در حوزه های استراتژیک، از جمله تحقیق و پیشرفت در زمینه تولید واکسن داخل بینی را با تزریق منابع مالی و غیره جبران کنند. به عنوان نمونه، مراکز تحقیقاتی آمریکا وابسته به تحقیقات حوزه سلامت در مورد بیماری کووید ۱۹ و تولید واکسن داخل بینی کووید ۱۹ خواستار هشت میلیارد دلار از کنگره این کشور شده است.

بنی‌هاشمی اظهار داشت: این درحالی است که در ایران که موسسه رازی، مبدع و صاحب اول ایده استفاده از واکسن داخل بینی کووید ۱۹ در جهان است، به‌رغم کمبودهای بودجه تحقیقاتی، این مهم را محقق می کنند اما از سوی مسوولان مربوطه جدی گرفته نشد و محققان به غیر از انجام تحقیقات، گاهی مجبور به اثبات حقانیت ایده خود در مجامع سیاسی و علمی کشور نیز شده اند. جالب آن که زمانی این پیشرفت مورد توجه مسوولان سلامت کشور قرار می گیرد که رقبای ما در کشورهای بزرگ در خصوص آن سخن به میان می آورند و تلاش می کنند تا گوی سبقت را از کشور ما بربایند.

وی ادامه داد: علت این کم توجهی، ریشه در نداشتن باور به توان فنی و علمی محققان داخلی و نبود خودباوری علمی برخی مسوولان و مافیای پرقدرت حوزه سلامت دارد؛ در حالی که مقام معظم رهبری در مواقع و مقاطع مختلف، همواره بر تشویق و پیگیری و حمایت از ایده های محققان و متخصصان کشور تاکید داشته و بر لزوم حمایت مسوولان از طرح ها و ایده های ناب پژوهشگران ایرانی اصرار دارند.

عضو هیات علمی موسسه رازی با اشاره به لزوم حمایت از ایده و تلاش محققان داخلی خاطرنشان کرد: با استمرار کم‌مهری و نبود حمایت از پروژه های تحقیقاتی اینچنینی، کشتی سلامت کشور به سرمنزل نخواهد رسید و نخبگان کشور به واسطه حجم زیاد و مستمر بی مهری مسوولان و درنظرنگرفتن منافع مادی و معنوی، به‌رغم تلاش و تعصب خود، در نهایت خسته خواهند شد و با پیشنهادات مادی و معنوی غیرقابل مقایسه مراکز تولیدی و تحقیقی کشورهای خارجی جذب این کشورها شده و میدان برای رقبای خارجی و واردات محصولات بهداشتی و حوزه سلامت باز خواهد شد. این امر موجب اتلاف هرچه بیشتر سرمایه های مادی و معنوی کشور و مهاجرت نخبگان خواهد شد زیرا که تمام لذت یک محقق، در حمایت، پرورش و موفقیت ایده‌اش است و استمرار این نگاه، انگیزه های محققان را به طور مداوم تنزل خواهد داد.

قابل توجه مسوولان؛ انحصار تولید واکسن استنشاقی کرونا در دست ایران است/این امتیاز را از دست ندهیم

بنی‌هاشمی افزود: تحولات و اقدامات حوزه سلامت، متاثر از انتشار ویروس کووید ۱۹، ما را به این نتیجه رساند که اگر تلاش و موفقیت های محققان ایرانی همچون پروژه طراحی و تولید واکسن رازی کووپارس به عنوان واکسن ایرانی مبتنی بر دانش و تجربه بومی و بر پایه پروتئین نوترکیب با قابلیت تزریق و استنشاقی نبود، شاهد فشار و تجارت مستمر برخی کشورها در عرصه تامین نیازهای واکسن بودیم و قطعا کشورهای مذکور از این روش و نیاز ما برای تحمیل خواسته های خود در حوزه های مختلف سیاسی و اقتصادی تا سرحد امکان استفاده می کردند چرا که حوزه سلامت و امنیت بهداشتی مردم، از اصلی ترین حوزه های وظایف مسوولان و نیازهای کشور بوده و هست.

مدیر پروژه واکسن رازی کووپارس گفت: در صورت استمرار نگاه و رویه فعلی و عدم تحقق حمایت لازم دولتی، بیم آن می رود تا انحصار اولیه محققان موسسه رازی به لحاظ استفاده از روش تولید واکسن استنشاقی از دست برود و دور از ذهن نیست که شاید شاهد آن باشیم کشورهای دیگر با درک بهتر از اثربخشی این روش و توجه و حمایت بیشتر از محققان خود در این پروژه، نتایج و افتخارات کارآزمایی های بین المللی واکسن‌های استنشاقی را به نام خود کنند و ایران پیشرو، از جایگاه و افتخاری که شایسته و متعلق به آن است، باز بماند.

بنی‌هاشمی ادامه داد: از همه مسوولان امر استدعا دارم تا هر یک با حمایت های ممکن در حوزه کاری خود، ما را در تکمیل پروژه و راه اندازی چرخه تولید واکسن استنشاقی رازی کوو پارس یاری رسانند تا یکبار دیگر شعار "ما می توانیم" را در گوش جهانیان طنین انداز کنیم و مسوولان به این باور برسند که موسساتی همچون موسسه رازی و نخبگان این مرز و بوم که مهمترین گنجینه ایران هستند، وظایف نخبگی خود در خصوص میهن‌مان به نحو احسن انجام داده و می دهند و نقایص موجود، غالبا در حوزه های حمایتی و نیازمند امعان نظر مدیران و مسوولان این حوزه است. امید آنکه در کشور عزیزمان مراکز و موسساتی بدون سوگیری های خاص، برای حمایت مناسب از ایده های نوآورانه در حوزه سلامت، تشکیل و این موارد را مورد پایش و حمایت قرار دهند.

به گزارش ایران اکونومیست، واکسن رازی کووپارس نخستین واکسن تزریقی - استنشاقی پروتئین نوترکیب کرونا است که ۲۰ بهمن ماه سال ۱۴۰۰ در موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی رونمایی شد.

این واکسن به عنوان اولین واکسن تزریقی - استنشاقی پروتئین نوترکیب کووید- ۱۹، توسط موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی و مطابق با دستورالعمل سازمان جهانی بهداشت تولید شد.

موسسه رازی از اسفند سال ۱۳۹۸ کار ساخت واکسن را آغاز و از روش واکسن پروتئینی نوترکیب که از ایمن ترین واکسن ها است، برای تولید آن استفاده کرد.

این موسسه در فاصله زمانی اسفند ۹۸ تا پایان فروردین ۹۹، کار طراحی این واکسن را به پایان رساند، اردیبهشت دُزسنجی و فرمولاسیون انجام شد و از خرداد ماه ۹۹، آزمایش این واکسن روی ۵۰۰ حیوان صورت گرفت.

واکسن کووپارس رازی تحت رهبری وزارت بهداشت و با کار کارشناسی سازمان غذا و دارو انجام و با تصویب کمیته ملی اخلاق، آزمایش انسانی این واکسن روی ابتدا روی ۱۳ نفر در بیمارستان رسول اکرم (ص) تهران انجام شد.