به گزارش دفتر منطقه ای ایران اکونومیست از دمشق، بنابر اعلام روزنامه صهیونیستی "جروزالم پست"، افراد بازداشت شده متهم هستند که فلسطینی های مقیم و سازمان های مردم نهاد وابسته به آنها را رصد اطلاعاتی کرده و اطلاعات آن را در اختیار دستگاه جاسوسی اسراییل (رژیم صهیونیستی) قرار می داده اند.
اعلام شده که هفت نفر از مظنونان این پرونده پس از دستگیری توسط اداره امنیت استانبول به دادگاه معرفی و روانه زندان شده اند و در حالی که ۱۳ مظنون فراری همچنان متواری هستند، تحقیقات از سایر مظنونان در شعبه مبارزه با تروریسم ترکیه ادامه دارد.
البته باید گفت که انتشار این خبر ابتدا توسط یک رسانه صهیونیستی و نشر آن توسط دیگر رسانه ها خود جای تامل دارد و نشان می دهد که احتمالا یک بازی پشت این مساله قرار دارد، چرا که با برقراری مجدد رابطه سیاسی میان رژیم صهیونیستی و ترکیه انتقادات زیادی از سوی فلسطینیان و حامیان مساله فلسطین به اقدام آنکارا صورت گرفته و احتمال آن که این خبر بازی سیاسی بوده و برای دلخوش کردن فلسطینیان و چهره مثبت نشان دادن از سران ترکیه در مقابل مسلمانان ساخته و پرداخته شده باشد، کم نیست.
باید گفت که، در دو دهه اخیر روابط سیاسی میان تل آویو – آنکارا فراز و فرودهای زیادی داشته، ولی این روابط هیچگاه در دو زمینه "امنیتی و اقتصادی" نه تنها کاهش نیافته بلکه همواره رو به رشد بوده است، موضوعی که سوالات زیادی در محافل جهان اسلام درباره اهداف آن ایجاد کرده است.
در حال حاضر و با توجه به نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری سال آینده ترکیه، اشتیاق مقامات آنکارا برای تحکیم روابط با رژیم صهیونیستی تا بدان حد است که یکی از منابع عالی‌رتبه وزارت خارجه رژیم صهیونیستی از رایزنی‌های "رجب طیب اردوغان"، رئیس‌جمهور ترکیه با شیخ تمیم، امیر قطر با هدف تشویق دوحه به آغاز روند عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی خبر داده است، هرچند باید گفت که دوحه بی توجهی خوبی در جریان جام جهانی ۲۰۲۲ قطر نسبت به رژیم صهیونیستی از خود نشان داد.
فراز و فرودهای روابط آنکارا – تل آویو
ترکیه از اولین کشورهایی بوده که رژیم غاصب صهیونیستی را یک سال پس از اشغال فلسطین یعنی در سال ۱۹۴۹ به رسمیت شناخت و روابط آنکارا و تل آویو تا قبل از روی کار آمدن اسلام گرایان در ترکیه در حد عالی ادامه داشت و در دوره حکومت داری "رجب طیب اردوغان" نیز برغم فراز و فرودها، شاهد گسترش بی سابقه ای بوده است.
در دوره نخست وزیری اردوغان که از سال ۲۰۰۳ آغاز شد، روابط آنکارا – تل آویو نیز ادامه داشت، ولی از زمان یورش نظامیان صهیونیستی به کشتی "ماوی مرمره" و کشته شدن ۹ شهروند ترکیه در سال ۲۰۱۰، این روابط برای مدتی رو به وخامت گذاشت ولی دوباره به روال خوب خود بازگشت.
در سالگرد انتقال سفارت آمریکا از تل آویو به بیت المقدس در ماه می ۲۰۱۸ که با اعتراضات فلسطینیان در نوار غزه روبه رو شد، آنکارا از سفیر رژیم صهیونیستی در ترکیه خواست تا این کشور را ترک کند و خود نیز سفیرش را از تل آویو در ماه می ۲۰۱۸ فراخواند.
روابط دو طرف پس از آنکه اردوغان از سیاست های رژیم اسرائیل نسبت به فلسطینی ها انتقاد کرد، تیره شد ولی این روابط هرگز قطع نشد؛ اردوغان پس از پیروزی بنیامین نتانیاهو در انتخابات اخیر پارلمانی در سرزمین های اشغالی، در اقدامی انتقادی نه تنها با ارسال نامه ای به وی، موفقیت او را تبریک گفت، بلکه به جنایتکار قرن درباره هلاکت دو صهیونیست نیز تسلیت گفت.
در یکسال گذشته سلسله دیدارهای دیپلماتیک مقامات ارشد ترکیه و رژیم صهیونیستی از جمله سفر سال گذشته "اسحاق هرتسوگ" رئیس رژیم صهیونیستی به آنکارا و پس از آن سفر اوایل خرداداد ماه سال جاری "مولود چاووش‌اوغلو" وزیر خارجه ترکیه به بیت‌المقدس (که نخستین سفر یک وزیر خارجه ترکیه به سرزمین‌های اشغالی در ۱۵ سال اخیر محسوب می‌شد) و دیدار وی با همتای اسرائیلی خود و در مقابل سفر "یائیر لاپید" وزیر خارجه وقت رژیم صهیونیستی به ترکیه در ژوئن امسال ادامه داشته و گواه آن است که آنکارا و تل‌آویو با شتابی فراوان در مسیر عادی‌سازی روابط خود گام برمی‌دارند.
در دهم آذر ماه جاری نیز "شاکر اوزکان تورونلار" سفیر ترکیه رونوشت اعتبارنامه خود را به مسئول تشریفات وزارت خارجه رژیم صیهونیستی تحویل داد تا با این کار آنکارا گام دیگری در راستای تقویت روابط با تل آویو و به زیان ملت فلسطین بردارد.
تورونلار نخستین سفیر ترکیه است که پس از چهار سال نبود سفیر این کشور در تل آویو روانه سرزمین های اشغالی فلسطین شده است.
در تاریخ ۲۸ شهریور سال جاری (۱۴۰۱) نیز "ایریت لیلیان" یک زن ۵۰ ساله و عنصر نظامی صهیونیست که پیش از آن کاردار اسراییل در ترکیه بوده است به عنوان سفیر جدید رژیم صهیونیستی در ترکیه معرفی شد.
هم اکنون سفارت خانه و کنسولگری های رژیم صهیونیستی در شهرهای آنکارا و استانبول به طور رسمی فعالیت می کنند.
پس از آغاز بحران سوریه در اسفند ماه سال ۱۳۸۹ و اشتباه محاسباتی حماس و بستن دفاتر خود در این کشور، این جنبش دفاتر خود را به قطر و ترکیه انتقال داد؛ هم اکنون یکی از درخواست های تل آویو خاتمه ادامه فعالیت‌های دفتر حماس در خاک ترکیه و خروج از این کشور می باشد و آنکارا حدود ۳ سال است که برخی محدودیت ها را برای این جنبش به خاطر رضایت تل آویو در ترکیه وضع کرده است.
آنکارا همچنین با پذیرش ملاحظات امنیتی مدنظر رژیم صهیونیستی پذیرفته است که با حضور نیروهای امنیتی اسرائیلی در فرودگاه‌های ترکیه روند پرواز شرکت‌های هواپیمایی اسرائیلی به خاک ترکیه را پس از ۱۵ سال احیا کند.
در صحنه تحولات داخلی نیز اردوغان امیدوار است در سایه بهبود روابط با رژیم صهیونیستی پذیرای تعداد بیشتری از جهانگردان صهیونیست در خاک کشور خود باشد تا شاید بدین شکل ضمن مهار تورم ۷۰ درصدی دو سال گذشته، از میزان فشارهای اقتصادی موجود بر مردم ترکیه به‌ویژه در ماه‌های منتهی به برگزاری انتخابات در این کشور بکاهد. ترکیه هرساله میزبان حداقل ۵ میلیون توریست یهودی است.
در سال ۲۰۲۱ حجم مبادلات تجاری ترکیه و رژیم صهیونیستی از ۸ میلیارد دلار فراتر رفته است و این در حالی است که آنکارا و تل‌آویو پس از امضای توافق تجارت آزاد در سال ۱۹۹۷ بر گسترش همکاری‌های اقتصادی تأکید داشته‌اند که نمود آن تداوم همکاری‌های اقتصادی حتی در سال‌هایی بوده که روابط سیاسی دو طرف قطع بوده است.
نظر صهیونیست ها و فلسطینیان درباره دلایل بهبود روابط آنکارا – تل آویو
هرچند نظر فلسطینیان با صهیونیست در هیچ زمینه ای سازگاری ندارد و متضاد هم می باشد، ولی درباره اهداف آنکارا از برقراری رابطه با تل آویو دیدگاه های نسبتا نزدیکی میان دو طرف وجود دارد.
"گالیا لیندن اشتراوس" کارشناس امنیت ملی دانشگاه تل آویو در گفت وگو با نشریه صهیونیستی "ها آرتص" درباره دلایل تلاش آنکارا برای نزدیکی به تل آویو گفته است که «اردوغان که با حمایت مردمی به قدرت رسیده، اکنون در بدترین وضعیت ممکن خود طی دو دهه گذشته قرار دارد و آنکارا برای خروج از این وضعیت به دنبال یک راه نجات است».
وی در این خصوص با اشاره به اینکه حرکت ترکیه به سمت عادی سازی روابط با اسرائیل نشانه ای از ضعف ترکیه است، تصریح کرده که «آنکارا در حوزه سیاست خارجی به دنبال یک راه نجات است به این صورت که توجه افکار عمومی داخلی را به موضوعات سیاست خارجی منحرف کند و عادی سازی روابط با اسرائیل نیز یکی از نتایج این سیاست است. ترکیه طی دوره اخیر با کشورهای عربستان و امارات نیز وارد عادی سازی روابط شده است، زیرا سیاست خارجی معتدل منجر به جلب سرمایه گذاری بیشتر می شود».
اشتراوس با ذکر این نکته که ترکیه در دوره اخیر در منطقه تنها مانده، گفته است، «کشورهایی مانند یونان، قبرس، مصر، امارات، اسرائیل و حتی هندوستان در مقابل ترکیه یک اتحاد نانوشته ایجاد کرده اند و همه این کشورها علاقمند به تضعیف ترکیه بودند که آنکارا در قبال این مسئله باید دست به اقدامی می زد».
«ترکیه طی یکسال گذشته سیاست تهاجمی خود علیه کشورها را تغییر داده و به سمت عادی سازی و بهبود روابط حرکت کرده است که شامل امارات، عربستان، مصر، یونان و اسرائیل می شود و در برخی از آنها مانند عربستان و امارات نتایجی به دست آورده، اما در خصوص برخی کشورها چون یونان و مصر (به غیر از دیدار اردوغان و السیسی در دوحه) نتیجه چندانی حاصل نشده است.»
یک نویسنده و تحلیلگر فلسطینی به نام "صالح ابوعزه" نیز نکاتی درباره دلایل نزدیکی آنکارا با تل آویو در همین راستا گفته است.
وی معتقد است که «آنکارا از بحران های اقتصادی مختلف رنج می برد و اردوغان در آستانه انتخابات، راه حل این مشکلات را بهبود روابط آنکارا – تل آیو می داند و دعوت "اسحاق هرتسوگ" رئیس رژیم صهیونیستی به ترکیه و فرستادن وزیر خارجه ترکیه به تل آویو همه در راستای همین هدف انجام شده است».
به گفته این تحلیلگر فلسطینی، «آنچه آنکارا در سرزمین های اشغالی به دنبال آن می باشد، اقتصاد است، زیرا روابط امنیتی و اطلاعاتی آنکارا – تل آویو همانگونه که اردوغان اعلام کرده هیچگاه طی سال های اخیر قطع نشده بود».
وی معتقد است که «چشم ترکیه به گاز به سرقت رفته فلسطین (توسط صهیونیست ها) است و تلاش می کند این گاز از خاک ترکیه به اروپا منتقل شود تا آنکارا به عنوان معبر و گذرگاه انرژی از شرق به غرب به یک امتیاز ژئوپلتیک دست یابد و در کنار دریافت گاز ارزان از رژیم صهیونیستی، سالانه میلیاردها دلار نیز حق عبور گاز بگیرد».
این پژوهشگر فلسطینی همچنین معتقد است که ترکیه تلاش می کند با تقویت صنعت گردشگری و تجارت خود، دروازه ای برای تقویت و استحکام روابط با صهیونیست ها باز کند.
ابوعزه با بیان این که تشکیلات خودگردان و ترکیه در جهت قانونی و عادی جلوه دادن عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی در یک راستا حرکت می کنند، تصریح کرد: تشکیلات خودگردان، از یک سو عادی سازی روابط کشورهای عربی با اشغالگران را محکوم و از سوی دیگر از روابط ترکیه با رژیم صهیونیستی استقبال می کند.
وی با تاکید بر این که ملت فلسطین هرنوع عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی توسط هر طرفی در هر زمانی را محکوم می کند، گفت: سفر وزیر خارجه ترکیه به سرزمین های اشغالی در بدترین زمان انجام شد، بویژه اینکه درگیری هایی میان مقاومت و رژیم صهیونیستی در میدان بویژه در قدس و جنین در جریان است.
ابوعزه تاکید کرده که ترک ها فقط به منافع خود می اندیشند و منافع فلسطینیان که همواره عادی سازی روابط و همکاری با اشغالگران را محکوم کرده اند، برای مسئولان ترکیه اهمیتی ندارد.
وی با اشاره به این که "تنها ملت فلسطین" از عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی و وجه قانونی دادن به اشغالگران ضرر می کند، تصریح کرده «این رفتار ترکیه و تشکیلات خودگردان با صهیونیست ها به معنای پیروزی شیوه سازش و تسلیم در مقابل اندیشه مقاومت است».
ابوعزه همچنین گفته است که «رژیم اسرائیل نیز به ترکیه به منظور توجیه عادی سازی روابط با صهیونیست ها نیاز دارد، چون ترکیه کشور اسلامی بزرگی است و رسانه ها و فعالان زیادی هستند که از طریق توجیه این اقدام ترکیه به عادی سازی روابط با اشغالگران وجه قانونی هر چند ناقصی می دهند».
وی همچنین درخصوص محدودیت اعمال شده درباره فعالیت های جنبش حماس در ترکیه بنا بر درخواست صهیونیست ها، معتقد است که آنکارا فعالیت جنبش حماس در خاک خود را براساس روابط با اشغالگران محدود کرده و رژیم صهیونیستی از فشارهای ترکیه بر حماس در کاهش فعالیت های مقاومت و پرونده صهیونیست های دربند حماس و موضوع آتش بس سود می برد.
نتیجه:
در خاتمه باید گفت که اگر خبر کشف شبکه ۴۴ نفری مظنون به جاسوسی برای رژیم صهیونیستی توسط دستگاه امنیتی ترکیه که اطلاعات فلسطینی های مقیم این کشور را به سازمان جاسوسی رژیم صهیونیستی (موساد) ارایه می داد، صحیح باشد، حکایت از فعالیت شدید موساد در ترکیه دارد و این خود نقطعه ضعفی برای آنکارا علیه فلسطینیان محسوب می شود، نه نقطه مثبت و نشان می دهد که در سال های گذشته و به دلیل دست باز موساد در ترکیه، این سرویس جاسوسی هرکاری که دلش خواسته و با خیال راحت علیه فلسطینیان در ترکیه انجام داده است، اقداماتی که دلیل آن فروش فلسطینیان به صهیونیست ها برای کسب منفعت مادی بوده است و این همان اشتباه اعتماد به گرگ تیز دندان می باشد که نتیجه این اعتماد در زمان نه چندان دور مشخص خواهد شد.
