سمعک به پیشگیری از زوال عقل کمک می‌کند

به گزارش گروه علم و آموزش ایران اکونومیست از وبگاه سایِنس اَلِرت (Science Alert)، بررسی سیستماتیک متون علمی، شواهد اولیه‌ای را نشان می‌دهد مبنی‌بر اینکه سمعک به جوان‌ماندن مغز انسان کمک می‌کند.

پژوهشگران سنگاپور پس از بررسی هشت مطالعه بلندمدت بر روی بزرگسالان کم‌شنوا، دریافتند افراد کم‌شنوایی که از سمعک استفاده می‌کنند در مقایسه با افراد کم‌شنوایی که از سمعک استفاده نمی‌کنند، ۱۹ درصد کمتر دچار علایم زوال شناختی شدند.

متاآنالیز (تحلیل آماری که نتیجه چند مطالعه علمی متعدد را با هم ترکیب می‌کند) ۱۱ مقاله، درباره از دست‌دادن شنوایی نشان داد که افراد شرکت‌کننده در مطالعه، پس از استفاده از سمعک، در آزمون‌های شناختی کوتاه‌مدت سه درصد امتیاز بهتری کسب کردند. یافته‌ها نشان می‌دهد که سمعک‌ها احتمالاً فواید مغزی چشمگیری دارند؛ اما پژوهشگران خاطرنشان می‌کنند که پژوهش‌های بیشتر به کارآزمایی‌های تصادفی‌شده دقیقی نیاز دارد.

از دست‌دادن شنوایی در کنار سیگارکشیدن، نداشتن تحرک بدنی و چاقی یکی از مهم‌ترین عوامل خطر اصلاح‌شدنی برای زوال عقل است. در سال ۲۰۱۶، پژوهشگران دانشگاه هاروارد در آمریکا دریافتند که وقتی افراد کم‌شنوا از سمعک استفاده می‌کنند، در آزمون‌های حافظه و توجه امتیاز بهتر و با سرعت بیشتری کسب می‌کنند. این یافته‌ها باعث شد دانشمندان به این فکر کنند که ممکن است سمعک به نحوی روند زوال شناختی را آهسته کند؛ اما یک بررسی سیستماتیک در سال ۲۰۲۱ به نتایج متفاوتی برای این فرضیه دست یافت. برخی از مطالعه‌های گنجانده‌شده در تجزیه‌وتحلیل هیچ تأثیری از سمعک بر زوال شناختی نشان ندادند، در حالی که برخی دیگر تأثیراتی را نشان دادند.

نتایج متاآنالیز جدید واضح‌تر است و به صراحت بیان می‌کند که صدا احتمالاً برای مغز خوب است. دلیل این مسئله مشخص نیست؛ اما فرضیه‌های بسیاری وجود دارد که باید در پژوهش‌های آینده بررسی شود.

فرضیه اول این است که سمعک کمک می‌کند افراد دچار کم‌شنوایی صداها را بلند و واضح بشنوند و شاید این باعث بازیابی یا تقویت مجدد اتصالات عصبی ازدست‌رفته شود. سمعک هم مانند عینک طبی باید به صورت جداگانه و متناسب با وضعیت خاص هر فرد تنظیم شود و این شاید قسمت‌های خاصی از مغز را تغییر شکل دهد. بسیاری از تعاملات فردی بر اساس صدا شکل می‌گیرند و مکالمه، درک زبان و حافظه همگی در مغز به هم مرتبط هستند. زوال عقل به‌شدت با آسیب به مناطق مغزی که به کنترل زبان کمک می‌کنند مرتبط هستند؛ بنابراین، سمعک احتمالاً مانند ورزش برای آن نواحی به‌شمار می‌رود و با تمرین‌دادن، آن را فعال نگه می‌دارد.

فرضیه دوم بیان می‌کند که افراد کم‌شنوا از قدرت شناختی بیشتری برای گوش‌دادن استفاده می‌کنند و در نتیجه انرژی کمی برای آن‌ها باقی می‌ماند تا روی چیزی که به آن گوش می‌دهند تمرکز کنند یا آن را به خاطر بیاورند. سمعک‌ها احتمالاً بار شناختی کلی افراد را کاهش می‌دهند و به آن‌ها کمک می‌کنند تمرکز کنند و مطالب را بهتر به خاطر بسپرند.

یک فرضیه دیگر نشان می‌دهد که کم‌شنوایی تعاملات اجتماعی را سخت‌تر می‌کند و منجر به تنهایی می‌شود، که احتمالاً یک عامل خطر برای زوال عقل است.

امروزه، زوال عقل یکی از علل اصلی مرگ‌ومیر و ناتوانی در سراسر جهان است و پژوهشگران پیش‌بینی می‌کنند تا سال ۲۰۵۰ تعداد مبتلایان به این بیماری سه برابر شوند.

کاهش شنوایی با افزایش ۹ درصدی خطر زوال شناختی مرتبط است؛ بنابراین، اگر سمعک بتواند تا حدودی با زوال شناختی مقابله کند، این موضوع قطعاً ارزش تحقیق بیشتری را دارد.