به گزارش ایران اکونومیست، طرح نهضت ملی مسکن به صورت ماهوی با طرح گذشته مسکن مهر تفاوت بنیادینی ندارد اما تلاش شده است آسیب‌های آن برطرف شود. مهم ترین تحول این طرح نسبت به طرح مسکن مهر تغییر پارادایم ساخت از خانه‌های چند طبقه و پرتراکم به ساخت خانه‌های یک طبقه حیاط دار است که به‌شدت طرح را متحول کرده و تاثیرات عمیق خواهد داشت.
وزارت راه و شهرسازی اعلام کرده است که اولویت اول در طرح نهضت ملی مسکن واگذاری زمین برای ساخت مسکن ویلایی تک‌واحدی در استان‌هایی است که زمین کافی در آنها وجود دارد؛ یکی از انتقادهای اساسی هم که به پروژه مسکن مهر وجود داشت بلندمرتبه‌سازی و ساخت شهرهایی با تراکم بالا در حاشیه شهرها بود زیرا مخالفان این سبک از شهرسازی معتقد بودند که کیفیت زندگی در شهرهای جدید بسیار پایین است. در برخی پروژه‌های مسکن مهر مردم با وجود اینکه باید از شهرهای اصلی خود خارج شوند اما در شهر مقصد هم با همان تراکم‌های بالا و شلوغی و زندگی نامطلوب و آپارتمانی باید دست و پنجه نرم کنند.
در تغییر پارادایمی مهم که می‌تواند انقلابی در حوزه مسکن و شهرسازی باشد، دولت قصد دارد که به جای ساخت شهرهای پرتراکم و آپارتمان سازی با واگذاری زمین وتسهیلات خانه‌های یک طبقه حیاط دارد ساخته شود. به نظر می‌رسد ساخت مسکن‌های یک طبقه دارای مزیت‌های فراوانی نسبت به بلندمرتبه‌سازی است که ساخت مسکن به این روش بسیار مطولوب تر می‌کند.
سرعت بالای ساخت مسکن‌های یک طبقه به نسبت چند طبقه
در پروژه‌های یک طبقه سازی به دلیل اینکه پروژه‌ها به صورت موازی شروع می‌شوند ساخت هیچ یک از واحدها وابسته به واحدهای دیگر نیست و به صورت مستقل شروع به کار می‌کنند. در این روش اگر متقاضی به هر دلیلی نتواند آورده خود را تکمیل کند ساخت بقیه واحدها متوقف نخواهد شد. از سوی دیگر آپارتمان سازی به دلیل سری شدن واحدها به گونه‌ای است تا طبقات پایین عملیات سفت کاری را پایان ندهند نمی‌توان واحدهای بالاتر را پیاده سازی کرد.
در شرایط تورمی ساخت منازلی به غیر از شیوه ویلایی خطایی راهبردی است، زیرا تعریف پروژه‌های چند ساله باعث می‌شود تورم چندین بار بر مصالح و مواد اولیه بخورد که موجب خوابیدن پروژه ها و تجدید زمان بندی آنها می شود.به عنوان نمونه ۲ هزار واحد در آذرماه ۹۹ در بیرجند انعقاد قرارداد شده است و تا مرداد ماه مراحل اولیه نقشه و هماهنگی مالکان به طول انجامیده و هنوز در مرحله سفت‌کاری با پیشرفت ۴۵ درصدی است. در طبس اما ۲ هزار و ۲۰۰ قطعه زمین برای احداث با الگوی ویلایی در آذرماه ۹۹ انعقاد قرارداد شده است که ۷۰۰ واحد تا بهمن ۱۴۰۰ ساخته شده و افراد ساکن شده‌اند و بقیه ۸۰ درصد پیشرفت داشته‌اند.
کاهش هزینه‌های ساخت واحد مسکونی
ساختمان‌های یک طبقه هزینه ساخت کمتری دارد، زیرا پارکینگ، پیلوت، آسانسور، راه پله، مشاعات، خاکبرداری و پایداری گود از آن حذف می‌شود و همچنین میزان سیمان و فولاد مصرفی در فونداسیون، تیر و ستون‌ها کاهش می‌یابد. البته هزینه‌های زیرساختی برای توسعه خیابان‌ها و انشعابات افزایش پیدا می‌کند اما در مجموع هزینه‌های ساخت مسکن و زیرساخت‌ها کاهش پیدا کرده و کمتر می شود. هزینه هر واحد با الگوی متداول مسکن مهر متری هفت میلیون تومان و هزینه هر واحد با الگوی ساخت نهضت ملی مسکن متری چهار میلیون و ۸۰۰ هزار تومان تمام می شود.
تعدیل قیمت مسکن
ساخت خانه‌های یک طبقه، توسعه افقی کمربند شهرها را باز می‌کند و تقاضای بالا به مسکن روی یک زمین محدود را پخش می‌کند و کاهش قیمت مسکن رخ می دهد. در واقع عرضه بیشتر اراضی باعث کاهش قیمت زمین و به تبع کاهش هزینه ساخت خواهد شد. البته حمل‌و نقل سریع‌السیر بین شهرها باید تامین شود.
امکان معیشت محورتعریف شدن و توسعه مشاغل خانگی
در مدل کنونی آپارتمان نشینی، امکان توسعه مشاغل خانگی به دلیل تزاحم با سایر همسایگان بسیار محدود است. در صورتی که بتوان خانه‌هالی یک طبقه حیاط دار در اخیتار مردم قرار داد این امکان وجود دارد که در این خانه‌ها فعالیت‌ها و مشاغل خانگی را به‌راحتی راه اندازی کرد.
