به گزارش ایران اکونومیست، محققان پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی طی مطالعه‌ای چندی پیش حضور یک گونه صدف «اویستر» کوچک در شمال خلیج فارس را گزارش کردند. به گفته آنها حضور این صدف غیربومی می‌تواند زیست‌بوم سایر موجودات آبزی این منطقه را تحت الشعاع قرار دهد.
گونه‌های غیربومی و مهاجم دو مفهوم آشنا و مهم برای مطالعات پژوهشگران حوزه بوم‌شناسی و محیط‌زیست هستند؛ شناخت دقیق و داشتن اطلاعات از آثار محیط‌زیستی این موجودات برای حفاظت از زیست‌بوم موجودات بومی ضروری است. در محیط زیست، چرخه‌ای از روابط بین گیاهان و جانوران با هم و با عناصر محیطی آن منطقه شکل گرفته و نوعی تعادل را در جمعیت گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری برقرار کرده است.
صدف‌های اویستر جزو دوکفه‌ای‌های دریایی هستند که دومین رده بزرگ از نرم‌تنان دریایی محسوب می‌شوند. آبسنگ‌های آنها، زیستگاه بسیاری گونه‌های دریایی را فراهم می‌کند و تولید گونه‌های دریایی تجاری را بهبود می‌بخشد، اگرچه صدف‌ها از اهمیت قابل‌توجهی برای محیط زیست ساحلی و اقتصاد سراسر جهان برخوردار هستند اما طبقه‌بندی و مرزهای جغرافیایی آنها به‌خوبی شناخته نشده است.
ریخت‌شناسی صدف‌های خلیج فارس و خلیج عمان
حمزه غفاری پژوهشگر پسادکتری پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی و همکاران وی در مطالعه‌ای که اخیرا در نشریه زیست‌شناسی انجمن لینه‌ای‌های لندن/ Biological Journal of the Linnean Society منتشر شد، تجزیه و تحلیل تبارشناختی از گونه‌های اویستر در سواحل شمالی خلیج فارس و خلیج عمان ارائه دادند.
آنها در این مطالعه از روش‌های مورفولوژیک (ریخت‌شناسی) و مولکولی برای شناسایی صدف‌های اویسترها تا پایین‌ترین سطوح طبقه‌بندی استفاده کردند.
این نشریه از نشریات قدیمی در زمینه زیست‌شناسی است که توسط دانشگاه آکسفورد و به نمایندگی از انجمن لینه‌ای‌ها (یک انجمن علمی زیست‌شناسی) منتشر می‌شود.
در این مطالعه از آنالیز توالی نوکلئوتیدی ژنِ میتوکندریاییِ سیتوکروم c اکسیداز (COI) برای ارزیابی تبارشناختی استفاده شده است. بر اساس یافته‌های محققان این مطالعه، نمونه‌های ایرانی در جنس صدف های ساکاستوریاSaccostrea و متعلق به رده‌های (کلادهای) Saccostrea mordax و Saccostrea palmula بودند.
ریخت‌شناسی پوسته نمونه‌های مورد مطالعه مانند سایر گونه‌های اویسترِ صخره‌ای متغیر بود. بررسی ویژگی‌های ریخت‌شناختی با نتایج مولکولی مطابقت داشت، اما به‌رغم برخی شباهت‌ها، تفاوت‌هایی نیز مشاهده شد. نتایج این پژوهش همچنین نشان داد دو رده یادشده از صدف‌های اویستر (S. mordax و S. palmula) به ترتیب به عنوان اویستر غالب در خلیج فارس و خلیج عمان فراوانی نسبی قابل توجهی دارند.
تجزیه و تحلیل تبارشناختی نشان داد نمونه‌های ایرانیِ S. palmula یک زیرشاخه جداگانه از نمونه‌های خلیج کالیفرنیا و پاناما را با فواصل ژنتیکی زیاد (۶-۷%) تشکیل دادند. نمونه‌های ایرانی از نظر ریخت شناسی و ژنتیکی با هم تفاوت داشتند که نشان می‌دهد می‌توانند گونه جدیدی باشند. تحقیقات بیشتری لازم است.
متن این مقاله را اینجا مشاهده کنید.
