به گزارش ایران اکونومیست، اگر چه این عبارت که "دانش‌بنیان‌ها پیشران توسعه کشور هستند و رسیدن به اقتصاد دانش‌بنیان در گرو توسعه این حوزه است"، گفتمان امروز مسؤولان شده است، ولی برای تحقق این شعار نیاز است تا زیرساخت‌ها و اسباب آن فراهم باشد.
این امر موجب شده در قانون بودجه ۱۴۰۱ برای حمایت مالی از این شرکت‌ها پیش‌بینی‌هایی صورت گیرد و ماجراهای دانش‌بنیان سال جاری با تکلیف بانک مرکزی شروع شود؛ آنجایی که این بانک تکلیف شده است تا مبلغ ۵۰ هزار میلیارد ریال برای اختصاص به دانش‌بنیان‌ها در نظر بگیرد.
از این میزان تا سقف ۳۵۰۰ میلیارد تومان برای کل دانش‌بنیان‌ها و ۱۵۰۰ میلیارد تومان به صندوق‌های پژوهش و فناوری برای اعطا به شرکت‌های خلاق و استارت‌آپ‌ها اختصاص می‌یابد.
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران از طریق بانک‌های دولتی، خصوصی و مؤسسات اعتباری غیربانکی مکلف به پرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه از محل مانده سپرده‌های قرض‌الحسنه و ۵۰ درصد سپرده‌های جاری شبکه بانکی پس از کسر سپرده قانونی به موارد مندرج در قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی از جمله قانون برنامه ششم توسعه است.
طبق جزء (۱) بند (ب) تبصره ۱۶ قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور که به تسهیلات قرض‌الحسنه برای اشتغال‌زایی اختصاص یافته، اعلام شده است:
در راستای اشتغال دانش‌بنیان و صنایع خلاق در سراسر کشور و تمامی استان‌ها با اولویت مناطق محروم، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مکلف است از طریق بانک‌های عامل، مبلغ ۵۰ هزار میلیارد ریال از محل منابع سپرده‌های پس‌انداز و جاری قرض‌الحسنه نظام بانکی را با معرفی صندوق نوآوری و شکوفایی به شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق اختصاص دهد.
شرایط و سقف تسهیلات پرداختی در این بند توسط صندوق و وزارت امور اقتصادی و دارایی تعیین می‌شود.
در آیین‌نامه اجرایی این قانون تاکید شده است:
به منظور کمک به توسعه اشتغال دانش‌بنیان و صنایع خلاق موضوع بخش دوم جزء ۱ بند ب تبصره ۱۶ قانون تسهیلات قرض‌الحسنه توسط مؤسسات اعتباری و با معرفی صندوق نوآوری و شکوفایی به شرکت‌های دانش بنیان با اولویت مناطق محروه به این شرح پرداخت می‌شود:
الف-به منظور ایجاد و تثبیت اشتغال در شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق از طریق توسعه محصولات نوآورانه و عرضه آنها به بازار، مبلغ ۳۵ هزار میلیارد ریال از منابع مندرج در بخش دوم جزء ۱ بند ب تبصره ۱۶ قانون، صرف اعطای تسهیلات قرض‌الحسنه به شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق با سقف مصوب وزارت امور اقتصادی و امور دارایی و صندوق نوآوری و شکوفایی و با دوره بازپرداخت حداکثر ۳۶ ماهه می‌شود.
ب-در راستای حمایت از توسعه اشتغال در شرکت‌های نوآور (استارت‌آپی)، فناور، دانش‌بنیان و خلاق از طریق توسعه منابع اختصاصی تامین مالی نوآوری مبلغ ۱۵ هزار میلیارد ریال از منابع مندرج در قانون بودجه صرف اعطای تسهیلات قرض‌الحسنه به صندوق‌های پژوهش و فناوری با سقف مصوب وزارت امور اقتصادی و صندوق نوآوری و دوره بازپرداخت ۶۰ ماهه می‌شود.
پ-صندوق نوآوری و شکوفایی پس از ارزیابی درخواست‌های متقاضیان تسهیلات و تعیین مبلغ تا سقف مصوب و جزئیات مربوط به تسهیلات هر متقاضی نسبت به معرفی مؤسسات اعتباری اقدام می‌کند.
ت-بررسی و تایید توجیه فی، اقتصادی و مالی طرح‌ها بر عهده مؤسسه اعتباری است.
اختصاص تسهیلات دانش‌بنیانی به بانک‌ها
دکتر علی وحدت، رییس صندوق نوآوری و شکوفایی در گفت‌وگو با ایران اکونومیست، با اشاره به اقدامات این صندوق برای اجرایی‌سازی این بند قانون بودجه ۱۴۰۱ در حوزه دانش‌بنیان‌ها، گفت: بر اساس این قانون، ۵ هزار میلیارد تومان برای حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان اختصاص داده شده است که از این میزان ۳۵۰۰ هزار میلیارد تومان به شرکت‌ها و ۱۵۰۰ هزار میلیارد تومان آن به صندوق‌های پژوهش و فناوری اختصاص می‌یابد.
وی با بیان اینکه برای این منظور ثبت نام شرکت‌های مشمول این طرح را آغاز کرده‌ایم، اظهار کرد: به هر یک از شرکت‌های دانش‌بنیان تا سقف یک میلیارد تومان تسهیلات قرض‌الحسنه اختصاص می‌یابد و برای این منظور تاکنون ۳۵۰۰ شرکت در سامانه صندوق نوآوری و شکوفایی ثبت نام کرده‌اند.
وحدت یادآور شد: ۱۵۰۰ هزار میلیارد تومانی که در اختیار صندوق‌های پژوهش و فناوری قرار می‌گیرد، صرف حمایت از شرکت‌های استارت‌آپی و خلاق خواهد شد.
رییس صندوق نوآوری و شکوفایی خاطر نشان کرد: بانک‌های ملت، قرض‌الحسنه رسالت، صادرات ایران، توسعه صادرات، صنعت و معدن و ملی از جمله بانک‌های عامل هستند که سهمیه هر بانک عامل از این ۳۵۰۰ هزار میلیارد تومان از سوی بانک مرکزی اعلام شده است:
| بانک عامل | مبلغ تسهیلات (میلیارد ریال) |
| ملت | ۱۵۰۰۰ |
| قرض‌الحسنه رسالت | ۱۰۰۰۰ |
| صادرات ایران | ۱۰۰۰۰ |
| توسعه صادرات | ۵۰۰۰ |
| صنعت و معدن | ۳۰۰۰ |
| ملی | ۷۰۰۰ |
چارچوب پرداخت تسهیلات قرض‌الحسته صندوق‌ها
به گزارش ایران اکونومیست، تاکنون ۵۴ صندوق پژوهش و فناوری برای دریافت این تسهیلات قرض‌الحسنه ثبت‌نام کرده‌اند.
بر اساس آیین‌نامه تدوین شده پرداخت تسهیلات به متقاضیان توسط صندوق‌های پژوهش و فناوری حداکثر طی مدت ۳ ماه از تاریخ دریافت تسهیلات خواهد بود و سقف بهره‌مندی هر شرکت برای اخذ تسهیلات صرفا یک فقره خواهد بود.
پرداخت مجدد تسهیلات از محل وجوه حاصل از بازپرداخت اقساط توسط تسهیلات گیرنده امکان‌پذیر است.
