به گزارش روز پنجشنبه خبرنگار سیاست خارجی ایران اکونومیست، شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تازه ترین نشست خود مغلوب جوسازی‌های ایران هراسانه آمریکا و تروئیکای اروپا شد و قطعنامه پیشنهادی آنها درباره مسائل ادعایی پادمانی در پرونده هسته ای ایران را تصویب کرد.
تصویب این قطعنامه با توجه به فضای سنگین سیاسی و رسانه ای که در هفته‌ها و ماه‌های گذشته علیه جمهوری اسلامی ایران به راه افتاد، قابل پیش بینی بود. قطعنامه ای که بار دیگر نشان داد برای اعضای شورای حکام و تروییکای اروپا حقیقت چندان اهمیتی نداشته و آنها بیش از هر موضوع دیگری در پی بهانه تراشی برای افزایش فشار حداکثری بر ملت ایران هستند.
مبنای ادعاهای قطعنامه شورای حکام
سومین قطعنامه شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی پس از امضای برجام، در حالی با ۲۶ رای موافق و ۲ رای مخالف به تصویب اعضا رسید که مبنای آن جز ادعاهای رژیم صهیونیستی، موضوع معتبر دیگری ندارد. ارائه اطلاعات درباره ذرات اورانیوم در سه مکان مورد ادعایی، ارائه اسناد و پاسخ‌های مورد نیاز، اجازه دسترسی به اماکن و مواد مورد نیاز و اجازه نمونه‌برداری از سوی آژانس اتمی ازجمله اقداماتی است که در این قطعنامه، اجرای آن از ایران خواسته شده است.
ادعاهای تروییکای اروپا و آمریکا در حالی به سند این قطعنامه تبدیل شده است که جمهوری اسلامی به گواه گزارش‌های بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی بیشترین همکاری را با این نهاد بین المللی داشته است و به عنوان یکی از امضاکنندگان پیمان منع گسترش سلاح‌های اتمی (ان‌پی‌تی) و عضوی از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بارها از حرمت حرکت به سمت سلاح هسته ای و استفاده مسئولانه و صلح آمیز از انرژی هسته ای تاکید کرده است. قطعنامه شورای حکام گرچه فاقد اثر حقوقی است اما در موقعیت کنونی آب و تاب فراوان دادن به آن، یکی از راههای هجمه رسانه ای به ایران است.
واکنش ایران به بیانیه شورای حکام
ناصر کنعانی سخنگوی وزارت خارجه ساعاتی پیش از تصویب قطعنامه هدف بانیان اصلی آن را سوء استفاده از شرایط اخیر ایران و انگیزه آن را اعمال فشار سیاسی بر جمهوری اسلامی دانست. سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران به اجرای موافقتنامه جامع پادمان و تداوم همکاری با آژانس بر اساس این موافقتنامه متعهد است. این واقعیت را نباید فراموش کرد که اجرای بدون وقفه پادمان و فعالیت‌های گسترده راستی آزمایی آژانس در ایران طی دو دهه اخیر تنها در پرتو همکاری و حسن نیت ایران امکان پذیر بوده است.
«محسن نذیری اصل»، سفیر و نماینده دائم کشورمان نزد سازمان‌های بین المللی در وین پیش از تصویب این قطعنامه به سه موضوع مهم در رابطه با پرونده هسته‌ای ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اشاره کرد:
الف) مقصر طرف غربی است؛ نذیری اصل با یادآوری خروج یکجانبه آمریکا از برجام، خاطرنشان کرد: «هیچ کس نباید فراموش کند که قصور E۳ و اتحادیه اروپا در اجرای تعهدات خود و رفع نقض آشکار قطعنامه ۲۲۳۱ توسط ایالات متحده، چاره ای برای جمهوری اسلامی ایران جز توسل به حقوق خود در بندهای ۲۶ و ۳۶ باقی نگذاشت».
ب) اقدامات ایران مبنای برجامی دارد؛ نماینده ایران با تأکید بر اینکه تمام اقدامات جبرانی هسته‌ای انجام شده توسط ایران با حقوق ایران ذیل برجام مطابقت دارد؛ گفت: «جزئیات گزارش‌های مدیرکل، جلوه‌ای قوی از سطح بی‌نظیر شفافیت در برنامه و فعالیت‌های هسته‌ای ایران بر اساس توافقنامه پادمان جامع با آژانس است».
پ) ایران آماده راه‌حلی دوستانه است؛ نذیری اصل ضمن فراخوان همه طرف‌های برجام جهت ادامه کار در فرآیندی که منجر به راه‌حلی دوستانه برای موضوع مورد نگرانی مشترک شود، افزود: ایران مصمم به این هدف است و ما در حال حاضر بیش از حرف به اقدام و عمل مشخص در راستای اهداف مشترک خود نیاز داریم و باید از پیگیری منافع سیاسی محدود خودداری می کنیم، چراکه همه دستاوردهای گذشته را به خطر می اندازد.
پیش از این نشست حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه در گفت و گو با وزیر خارجه آفریقای جنوبی درباره پیامدهای سوء محاسبه و اقدامات غیرسازنده آمریکا و برخی کشورهای اروپایی در نشست شورای حکام هشدار داده بود. به نظر می‌رسد غرب بار دیگر در صدد انسداد مسیر دیپلماسی در پرونده هسته ای ایران است. تصمیمی که پیش از این هم گرفته شد و آزمایشی که پیش از این هم انجام شد اما جمهور اسلامی ایران با اتکا به مردم خود توانست از آن سربلند بیرون آید. اینکه چرا واشنگتن، لندن، پاریس و برلین دوباره در پی آزمودن این آزموده هستند، مشخص نیست اما اشتباه محض است.
فایده ای دارد؟
پیش از تصویب این قطعنامه و هیاهوی منتهی به آن، منابع خبری از سفر گروهی از کارشناسان آژانس بین المللی انرژی اتمی به ایران و بررسی موضوعات مورد مناقشه خبر داده بودند. سفری که با توجه به اقدام امشب شورای حکام، فایده و اثرگذاری آن به طور کامل زیر سوال رفت.
«محمد اسلامی» رئیس سازمان انرژی اتمی ایران درباره روند همکاری ایران با آژانس و احتمال حضور هیاتی از این نهاد در ایران روز گذشته به ایران اکونومیست گفته بود: «طی این دیدارها قرار شد هیاتی از آژانس به ایران سفر کند اما بدیهی است چنانچه پیش نویس قطعنامه مورد نظرآمریکا و سه کشور اروپایی تصویب شود، معلوم نیست سفر هیات آژانس به ایران نتیجه‌ای به دنبال داشته و مفید باشد».»
رافائل گروسی» دبیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی هم روز چهارشنبه در کنفرانس مطبوعاتی خود در نخستین روز از نشست فصلی شورای حکام آژانس در وین ابراز امیدواری کرده بود که ملاقات از پیش برنامه ریزی شده با مقامات ایرانی برای بررسی موارد فنی برگزار شود.
وی با تاکید بر لزوم از سرگیری گفت‌وگوها «در اسرع وقت» گفته بود: «اگر حتی امکان برپایی یک نشست فنی کوچک هم فراهم نشود بدون شک اوضاع وخیم‌تر خواهد شد؛ با این حال من نمی‌خواهم از هم اکنون حدس و گمان بزنم.»اسلامی صبح روز چهارشنبه و در جلسه هیات دولت هم پیش‌نویس قطعنامه آژانس را مردود و آن را در راستای فشار حداکثری علیه مردم ایران برشمرده بود.
صدور این قطعنامه در حالی که به گفته کنعانی طی هفته‌های اخیر هیأت سازمان انرژی اتمی ایران با نگاهی رو به جلو در حال گفت‌وگو و تعامل با مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای یافتن راه حلی عملی جهت حل و فصل موضوعات پیچیده و فنی پادمانی بود، نشان می دهد هیچ دلیل موجه فنی یا فوریت پادمانی برای ارائه قطعنامه علیه ایران وجود ندارد.
ذرات موهوم اورانیوم غنی شده
بر اساس مفاد ادعایی این قطعنامه، ایران متهم شده است که فعالیت‌های غنی سازی اورانیوم را در مکان‌های از کشور بدون اطلاع بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انجام داده است. اشتفن کلمنت سفیر اتحادیه اروپا نزد سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین روز پنجشنبه در حاشیه نشست سازمان بین المللی انرژی اتمی ادعا کرد: «در سال‌های گذشته، اتحادیه اروپا بارها نگرانی‌های جدی خود را از حضور مواد هسته‌ای در مکان‌های اعلام‌نشده در ایران ابراز کرده و امروز نیز بار دیگر بر آن تاکید می‌کند. اتحادیه اروپا عمیقاً نگران است که مکان فعلی و یا تجهیزات آلوده به مواد هسته‌ای، که ممکن است امروز هنوز در ایران وجود داشته باشد، برای آژانس شناخته نشده باشد».
این ذرات در مکان‌های موهومی را نخستین بار بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی مطرح کرد و پس از آن هر توضیح ایران درباره این ادعاها از سوی آژانس شنیده نشد. قطعنامه شورای حکام علیه ایران و این ادعاها در حالی صادر و اعلام شده است که محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی شهریور ماه سال جاری از تفاهمی با رافائل گروسی دبیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سخن گفت و تصریح کرد: با گروسی تفاهم کردیم و بیانیه ای منتشر شد و در آن اعلام کردیم که آژانس سؤالات خود را در این زمینه بپرسد و ایران جواب سؤالات را به شرط بسته شدن پرونده را به این نهاد بین‌المللی ارائه کند.
آژانس اعلام کرد که ۲ پرونده از مکان‌های ادعایی را می‌بندد و در مورد ۲ مکان بعدی، ایران باید روشنگری بیشتری انجام دهد، اما بعداً از آن دو مکان، یک پرونده را بستند که البته مجدداً پرونده همان مکان را باز کردند. برای مثال یکی از این اماکن یک معدن متروکه است که بیش از ۳۰ سال استفاده نشده است. در جمهوری اسلامی ایران یک مورد فعالیت هسته‌ای وجود ندارد که به آژانس اعلام نشده باشد یا آژانس از آن بی اطلاع باشد و تمام فعالیت‌ها تحت نظارت آژانس است. هربار که ایران در این زمینه حسن نیت خود را اعلام و نهایت همکاری را انجام داد، طرف غربی به جای درک حسن نیت، طلبکارانه پیش آمدند.
