پرچم و سرود ملی همواره در طول تاریخ نماد هویت، فرهنگ و اعتقادات مردم کشورها بوده است و احترام به پرچم و سرود ملی از سوی مردم به عنوان یک اصل پذیرفته شده است و سعی می کنند به خصوص در مجامع بین المللی این ارادت و عرق ملی خود را نسبت به این دو نشانه ملی کشورشان حتی پررنگ‌تر از همیشه نشان دهند.
زمزمه کردن یا خواندن سرود ملی معمولا در آغاز یا پایان مسابقات ورزشی در راستای همین احترام و ارج نهادن به هویت ملی، از سوی ورزشکاران رایج است اما اخیرا در برخی از مسابقات ورزشی تعدادی از ورزشکاران کشورمان سرود ملی را نخواندند. این مساله واکنش هایی را به دنبال داشت و البته برخی سوءاستفاده های رسانه ای را از سوی معاندان، که این حرکت نشانه ای از اعتراض است در حالی که بسیاری از ورزشکاران آن را رد کردند.
در کنار معدود رفتارهایی از این دست، ملی‌پوشان والیبال نشسته کشورمان پس از پیروزی مقابل بوسنی به همراه سجده شکر بر پرچم ایران نیز بوسه زدند؛ اقدامی بسیار زیبا و بجا که رشته های بافته شده ساده لوحان را پنبه کرد.
دکتر صابر جعفری کافی‌آباد که ریاست دفتر طرح های ملی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات را نیز برعهده دارد، در گفت و گو با ایران اکونومیست در این خصوص توضیحات بیشتری داد. وی گفت: ورزشکاران نمایندگان یک بنگاه اقتصادی به نام «دولت/ملت» هستند و باید نسبت به رفتارهای خود و تبعات و مسائلی که می تواند برای کشور و مردم به دنبال داشته باشد، آگاه شوند.
وی درخصوص رفتارهای اخیر برخی ورزشکاران در میادین ورزشی نسبت به سرود ملی گفت: برای پاسخ دادن به اینکه چرا چنین اتفاقی می افتد که کسی پیراهن تیم ملی ایران را بر تن می کند ولی حاضر نیست سرود ملی را زمزمه کند و بخواند، نیازمند دستگاه های مفهومی و نظری هستیم که این ماجرا را توضیح دهد.
جعفری با تاکید بر اینکه به هیچ نحوی نباید با این افراد برخورد امنیتی شود و نباید از حضور آنها در محافل ورزشی و بین المللی ممانعت کرد، افزود: اینها احساس می کنند جایی دارند که می توانند اعتراض خود را بیان کنند این آزادی که وجود دارد، شائبه سرکوب را از بین می برد. اگر جمهوری اسلامی حکومت سرکوب‌گر بود، می توانست مانع حضور ورزشکارانی شود که در جوامع بین المللی از خواندن سرود ملی استنکاف می کنند.
این استاد دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داد: فضای جمهوری اسلامی ایران آنقدر باز است که عده ای در یک مجمع و رخداد بین المللی شرکت می کنند ولی از خواندن سرود ملی پرهیز می کنند.
جعفری گفت: باید نشست هایی با مسوولان بلندپایه کشور برگزار شود و این مساله را از زبان یک بزرگ و پدر بشنوند و درد دلهایشان را با یک مقام عالی رتبه مانند رییس جمهور در میان بگذارند. کمااینکه مساله لزوما پاسخگویی تام و تمام به مطالبات آنها نیست مساله شنیده شدن آنها است که می تواند به رفع بسیاری از ابهامات و مسائل کمک کند.
وی در توصیه به ورزشکاران اظهار داشت: مهمترین توصیه این است که آنها آگاه شوند؛ ورزشکاران و هر کسی که به عنوان نماینده کشور در مجامع بین المللی حضور می یابد باید در مورد اقتصاد سیاسی و روابط بین المللی معلومات و اطلاعات خود را افزایش دهد. گاهی رفتارهای کوچک و ساده لوحانه می تواند هزینه سنگینی برای کشور و مردم درپی داشته باشد؛ مساله ای که هیچ یک از این افراد مسلما خواهان آن نیستند.
جعفری اظهار داشت: مساله اصلی سیاست‌گذاری‌های فرهنگی است که در نتیجه آن برخی افراد سنبل ملی می شوند و به تبع آن، رفتارهایشان می تواند هزینه ملی برای کشور به دنبال داشته باشد.
وی ادامه داد: به سیاستگذاران فرهنگی توصیه جدی دارم که درباره نظام حقوقی و مناسبات حقوقی حکمرانی های مختلف کشورها از حوزه اسکاندیناوی تا اروپای غربی، مرکزی و شرقی و آمریکای شمالی و جنوبی مطالعه کنند تا ببینند مناسبات و روابط حقوقی دولت ها و حکومت ها با ورزشکاران چیست؟
رییس دفتر طرح های ملی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات اظهار داشت: اخیرا مستندی با عنوان «تروکاژ» در کشورمان ساخته شده است که نشان می دهد مناسبات و مواد حقوقی و قانونی سفت و سختی در کشورها وجود دارد که سلبریتی های هنری و ورزشی را به حال خود رها نکرده که هر طور میلشان می کشد با حکومت‌ها و حکمرانی ها رفتار کنند و این فقط برای ایران نیست و در تمام دنیا همین رویه جاری است.
استاد و عضو گروه جامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: متاسفانه و با کمال جسارت باید عرض کنم که ما در مناسبات حقوقی خود خیلی ساده لوح هستیم و این موضوعی است که باید در سطح سیاست‌گذاری های کلان اصلاح شود.
