معجزه خنده را بدانید

 اندورفین‌ها یا مسکن‌های طبیعی بدن، موادی هستند که از غدد مخاطی و هیپوتالاموس ترشح می‌شوند و اثر اصلی آنها تسکین درد است. بعضی خوراکی‌ها، ورزش و خنده عامل اصلی ترشح این هورمون در بدن هستند.

یک دانشیار فیزیولوژی و تغذیه دانشگاه تبریز گفت: ترشح هورمون اندورفین که با ورزش مداوم، تغذیه و خنده به‌دست می‌آید بر سوخت‌وساز و تحریک و مهار اشتها مؤثر است. در نتیجه ترشح این هورمون است که بسیاری از بیماری‌های جسمی و روانی درمان می‌شود.

دکتر رامین امیر‌ساسان که مربی تغذیه و ریکاوری تیم‌های کشتی آزاد و فرنگی بوده است به خاطره مسابقات کشتی اشاره کرد و گفت: تیم ملی کشتی ژاپن 11سال است در رشته بانوان قهرمان جهان می‌شود. مربی این تیم در میان مسابقات، اعضای تیم را یکجا جمع می‌کند و با هم شروع به خندیدن می‌کنند. آنها 10دقیقه به زور هم که شده می‌خندند. این تکنیک باعث رفع خستگی و ریکاوری روحی و جسمی می‌شود.

روانشناسان بیشتر از متخصصان دیگر روی آثار خنده تحقیق کرده‌اند. دکتر محمدعلی کیهانی‌نژاد، روانشناس با اشاره به اینکه حزن و اندوه کارایی مغز را پایین می‌آورد و استرس‌ها را بیشتر می‌کند گفت: خنده علاوه بر اینکه سیستم دفاعی بدن را تقویت می‌کند در درمان بیماری‌هایی که ریشه روان‌تنی دارد بسیار مؤثر است. مهم‌ترین کارایی خنده ایجاد سلامت در کل بدن است. خنده‌ای که ناشی از نشاط و روحیه مثبت باشد اثر بیشتری از خنده ناشی از قلقلک دارد.

بیماری‌های سایکوسوماتیک (روان‌تنی)، به آن دسته از بیماری‌ها گفته می‌شود که مسائل و اختلالات روانی یا رفتاری به‌طور ناخواسته در پیدایش، عود و یا نتیجه بیماری مؤثرند. دکتر کیهانی نژاد در مورد این بیماری‌ها توصیح داد: این بیماری‌ها همراه دلشوره و اضطراب هستند. به‌طور مثال در بسیاری از حملات آسم به‌گونه‌ای است که فرد پس از شنیدن خبری ناگوار و کار کردن در شرایط پر استرس حمله‌ به او دست می‌دهد و احساس خفگی و تنگی نفس می‌کند. معمولا پس از تنش روانی، نشانه‌هایی مانند یخ شدن دست و پا، گزگز کردن آنها، گر گرفتگی، خفگی، ترش شدن دهان و سوزش معده در افراد ایجاد می‌شود. در محیط‌های پر تنش فرد احساس می‌کند که اکسیژن محیط کم شده است و دوست دارد پنجره را بازکند و یا بیرون برود. درحالی‌که اسپاسم عضلات نمی‌گذارد او راحت تنفس داشته باشد.

او توصیه کرد که بیشتر بخندید و سعی کنید به شادی‌هایتان فکر کنید. بیشتر ما در گذشته خطاها، اشتباهات و چالش‌های متعددی داشته‌ایم. بهتر است برای امروز و آینده برنامه‌ریزی کنید و بدانید با خنده بهتر و بیشتر می‌توانید پیشرفت کنید و تصمیمات بهتری بگیرید.

دکتر بابک قرائی مقدم، متخصص جراحی مغز و اعصاب نیز معتقد است که خنده بر تصمیم‌گیری بهتر مؤثر است. او گفت: انسان از کودکی خنده را سریع‌تر از فعالیت‌های مغزی دیگر یاد می‌گیرد. به مرور زمان هر چه سن کودک بیشتر می‌شود از تعداد خنده‌های او نیز کم می‌شود. یک فرد بالغ یک دهم کودک می‌خندد.
نقطه خاصی در مغز برای خنده وجود ندارد بلکه خنده باعث تحریک نقاط مختلفی در آن می‌شود. دکتر قرائی‌مقدم گفت: ثابت شده است که خنده باعث ترشح اندورفین در مغز است. این ماده برای بدن آرامش بخش است. نواحی پریفورانتال (جلوی پیشانی) مغز در تصمیم‌گیری بسیار مؤثر است که با خنده تحریک می‌شود. منطقه آمیگدال در مغز جایی است که هنگام ترس تحریک می‌شود ولی خنده باعث می‌شود اضطراب و نگرانی کاهش یابد. تحقیقات بسیاری نشان می‌دهد که می‌توان از خنده به‌صورت جانبی برای درمان سرطان استفاده کرد.
خنده‌درمانی می‌تواند باعث بهبود علائم سرطان شود. خنده یکی از ابزارهای مهم برای برقراری ارتباط است. این فوق‌تخصص مغز در تشریح عملکرد مغز هنگام برقراری ارتباط گفت: با خنده فرد در شرایط آرام‌تری قرار دارد در نتیجه واکنش‌هایی که فرد به محرک‌های بیرونی نشان می‌دهد باعث تکرار عمل می‌شود. در نتیجه شما وقتی با کسی با لبخند رابطه برقرار می‌کنید او نیز این کار را تکرار می‌کند. برخی رفتارها از جمله رفتارهای مسری است.

در اکثر موارد خندیدن و لبخند داشتن باعث می‌شود فرد مقابل نیز مثل شما رفتاری بدون اضطراب داشته باشد و راحت‌تر برخورد کند. وی با اشاره به اینکه برخی دیپلمات‌ها و تجار موفق از لبخند و خنده برای به‌دست آوردن چنان واکنشی که ذکر شده استفاده می‌کنند گفت: سلول‌های آینه‌ای در مغز رفتارهای شخص مقابل را تکرار می‌کند و در فرایند یادگیری بسیار مؤثر است.
دکتر قرائی مقدم به سیستمی اشاره کرد که کارکرد آن کنترل احساسات بیرونی و درونی است. خنده از هر نوعی که باشد باعث می‌شود که این قسمت تا مدت‌ها تحت‌تأثیر محسنات خنده بماند و فرد از افسردگی فاصله بگیرد، مثبت‌اندیش باشد و در تصمیم‌گیری‌ها بهتر عمل کند.

مقالات پزشکی و بهداشتی - همشهری آنلاین